Кароткая гісторыя Беларусі

«Кароткая гісторыя Беларусі» — першая кніга, прысвечаная гісторыі Беларусі, дзе Беларусь разглядаецца як асобны суб’ект, а таксама першы вучэбны дапаможнік, напісаны беларусам для беларусаў. Аўтар кнігі, Вацлаў Ластоўскі, напісаў яе, каб пашырыць сярод беларусаў гістарычныя веды пра свой край^[1].

Кароткая гісторыя Беларусі
Аўтар	Вацлаў Ластоўскі
Мова арыгінала	беларуская
Дата першай публікацыі	1910
Месца публікацыі	Вільня
Колькасць старонак	126
Тэкст твора ў Вікікрыніцах
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Вацлаў Ластоўскі не праводзіў спецыяльных гістарычных даследаванняў і не меў сістэматычнай гістарычнай адукацыі. Ягоная праца носіць кампіляцыйны характар. Аўтар карыстаўся працамі расейскіх, польскіх і ўкраінскіх гісторыкаў^[1].

У выданні прысутнічала 40 малюнкаў, рэпрадукцый і фатаграфій з каментарамі да іх^[1].

Значэнне

Упершыню Вацлаў Ластоўскі прадставіў беларускі народ не як аб’ект, на які ўздзейнічаюць суседзі, а як самастойны суб’ект гісторыі. Ён жа ўпершыню зважаў, што пад тэрмінамі «літоўскі» ды «рускі» хаваецца беларуская спадчына. У кнізе Ластоўскі таксама выклаў сваю перыядызацыю гісторыі Беларусі, якая стала першай спробай гэтага^[1].

Упершыню Ластоўскі прывёў правільную паслядоўнасць вялікіх князёў літоўскіх, да яго ўсе вялікія князі пасля Жыгімонта Кейстутавіча значыліся як польскія каралі. Польскія і расійскія гісторыкі ігнаравалі факт існавання Вялікага Княства Літоўскага і ягоных гаспадароў^[1].

Перыядызацыя

Вацлаў Ластоўскі вылучыў 5 перыядаў, засноўваючыся на агульнадзяржаўным падыходзе, які тады быў папулярны ў расійскай гістарыяграфіі:^[1]

• Ад старажытных часоў да ўцёку полацкіх князёў у Літву (1129 г.);
• Ад звароту полацкіх князёў (1132 г.) да смерці Вітаўта (1430 г.)
• Ад смерці Вітаўта да Люблінскай уніі (1569 г.);
• Ад Люблінскай уніі да падзелаў Рэчы Паспалітай;
• Беларусь пад Расіяй.

Крытыка

Кніга ў свой час крытыкавалася польскімі і расейскімі гісторымі, бо, на іх думку, яна скажала гісторыю^[1].

Выданні

• Ластоўскі, В.Ю. (Власт) Кароткая гісторыя Беларусі / В.Ю. Ластоўскі. — Вільня: Друкарня Марціна Кухты, 1910. — Рэпрынт. — Мінск: Універсітэцкае, 1993. — 126 с.; іл.

Зноскі

1. Багдановіч, Іван Іванавіч. Значэнне «Кароткай гісторыі Беларусі» В. Ластоўскага ў гістарычнай адукацыі ў Беларусі (бел.). — 2011.