Кунтушовы строй

Кунтушовы строй^[2] — мужчынскі касцюм шляхты і багатага мяшчанства ў ВКЛ у XVII — пачатку XIX стагоддзя, галоўнымі часткамі якога з’яўляліся кунтуш і жупан^[3].

Шляхціц Станіслаў Антоні Шчука ў прадстаўнічым традыцыйным чырвоным кунтушы. Каля 1735—1740, невядомы аўтар^[1], Вілянуўскі палац  (руск.), галерэя

Гісторыя

Даніэль Шульц Малодшы  (руск.). «Партрэт Януша Радзівіла», каля 1652 года. НММ РБ

Лічыцца, што кунтушовы строй сфарміраваўся ў канцы XVI — пачатку XVII стагоддзя і да пачатку XIX стагоддзя эвалюцыяніраваў у адпаведнасці з модай. Нязменнымі заставаліся спалучэнне ў комплексе дзвюх прадметаў адзення, падпярэзванне тканым поясам, пераважнае прызначэнне як святочнага, выхаднога ўбрання^[4].

У XVIII стагоддзі, калі ў Рэчы Паспалітай справы ішлі не вельмі, слуцкі пояс і кунтушовы строй былі сінонімамі патрыятызму і сармацкага духу^[5].

Апісанне

Памятная манета НБ РБ «Слуцкія паясы», 2013

У аснове кунтушовага строю ляжала ўсходняя традыцыя двайной вопраткі. Акрамя ўласна кунтуша і жупана ён быў дапоўнены падкрэслена дарагімі, шыкоўнымі элементамі^[4]. У комплекс уваходзілі высокія жаўтавата-вохрыстых тонаў саф’янавыя боты, шапка, ювелірнай работы сярэбраныя ці залатыя гузікі, брошы-засцежкі з каштоўнымі камянямі, эгрэт  (руск.) на галаўны ўбор, тканы пояс і шабля. Кожная з такіх дэталяў не толькі мела характэрны выгляд, прызначэнне, але дапасоўвалася да ўсяго строю па форме, дэкору і колеру, складаючы разам завершаны ансамбль^[3].

Зноскі

1. Hanna Widacka. Antoni Stanisław Szczuka, zaufany sekretarz Jana III Sobieskiego (польск.). Pałac w Wilanowie. Праверана 25 чэрвеня 2010.
2. Лазука 2015, с. 114-116.
3. Лазука 2015, с. 114.
4. Лазука 2015, с. 14.
5. «У адзенні мы не адставалі ад Парыжу і Вены». Модныя «лукі» хіпстараў Рэчы Паспалітай