Мікола Цэлеш

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Цэлеш.

Мікола Цэлеш або Целеш, поўнае імя Мікалай Яфімавіч Цэлеш (25 ліпеня 1900(1900-07-25), Заазер'е, Мінская губерня — не раней за 1976 і не пазней за 1991, ЗША; Псеўданімы: Марцін Люціч, М. Люціч, М. Лясун, Анатоль Чэслаўскі; Крыптанімы: М. Ц.) — беларускі пісьменнік.

Мікола Цэлеш
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	25 ліпеня 1900(1900-07-25)
Месца нараджэння	Заазер'е, Барысаўскі павет, Мінская губерня, Расійская імперыя
Дата смерці	не раней за 1976 і не пазней за 1991
Месца смерці	ЗША
Пахаванне	Беларускія могілкі ў Іст-Брансуіку
Месца працы	Беларуская газета
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік
Мова твораў	беларуская
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Нарадзіўся ў в. Заазер’е Барысаўскага павета (цяпер — Бялыніцкі раён Магілёўскай вобласці).

Вучыўся ў Бялыніцкім народным вучылішчы да 1914 года, калі бацьку з пачаткам Першай сусветнай вайны мабілізавалі ў Рускую імператарскую армію. З 1916 года жыў у бежанстве ў Варонежы, працаваў на пошце, потым перабраўся ў Кадзіеўку Кацярынаслаўскай губерні. У 1919 годзе скончыў агульнаадукацыйныя курсы і мабілізаваны ў Чырвоную Армію. Дэмабілізаваўся ў 1922 годзе і прыехаў у Менск. У пачатку 1933 года працаваў у аддзеле сельскай гаспадаркі рэдакцыі газеты «Звязда». Перад Другой сусветнай вайной працаваў у часопісе «Паляўнічы Беларусі».

У час нямецкай акупацыі працаваў у «Беларускай газэце». З чэрвеня 1944 года — у Германіі.

У 1949 годзе выехаў у ЗША. Зарабляў фізічнай працай. Быў сябрам Беларуска-амерыканскага задзіночання.

У 1976 годзе выйшаў з дому ў Порт-Джэрвісе (штат Нью-Ёрк) і паехаў у Нью-Ёрк, куды, па сведчанні кіроўцы аўтобуса, даехаў, пасля гэтага знік без вестак^[1].

У кнізе Барыса Сачанкі «Пад сузор’ем сярпа і молата» згадана перапіска Цэлеша з Максімам Танкам: «Мікола Целеш выкладаў умовы, паводле якіх ён згадзіўся б пераехаць жыць на Бацькаўшчыну, у Беларусь. Галоўным з іх былі змена таталітарнага рэжыму, наданне Беларусі сапраўднага суверэнітэту, незалежнасць ад Масквы». Сачанка бачыў тут сувязь з тым, што Цэлеш потым «выйшаў з дому і знік».

Цела яго знайшлі ў 1991 годзе ў сажалцы на ферме каля Порт-Джэрвіса^[1], але здолелі ідэнтыфікаваць толькі ў 2025 годзе. Адпяванне Міколы Цэлеша адбылося 24 кастрычніка 2025 года ў пахавальным доме Малішэўскага, пахаваны ў Іст-Брансвіку на беларускіх могілках парафіі царквы Жыровіцкай Божай Маці БАПЦ у Хайленд-Парку (Нью-Джэрсі)^[2]. Расследаванне абставін смерці Міколы Цэлеша працягваецца^[1].

Меў двух сыноў у першым шлюбе, а таксама дзвюх дачок^[1].

Творчасць

Ілюстрацыі Генадзя Змудзінскага да апавядання Міколы Цэлеша «Людзі, зверы, птахі».

З 1929 года публікаваўся ў перыёдыцы. Аўтар кніг апавяданняў, у тым ліку для дзяцей: «Апавяданні паляўнічага» (1931), «Са стрэльбай і сабакам» (1932), «Курылка: запіскі вучня царкоўнапрыходскай школы» (1935, 1938), «Знаходка» (1939) і «Буська» (1939).

У час акупацыі выдаў зборнік апавяданняў «На крыжы».

На эміграцыі выйшлі «Дзесяць апавяданняў» (1965). Пасмяротна выдадзены Беларускім інстытутам навукі і мастацтва збор твораў «Хмары над Бацькаўшчынай» (укладзены Лявонам Юрэвічам, 1995).