Мінскае рэальнае вучылішча

Мінскае рэальнае вучылішча — сярэдняя навучальная ўстанова, якая працавала ў Мінску і знаходзілася на рагу Захар’еўскай і Паліцэйскай (цяпер скрыжаванне праспекта Незалежнасці і вуліцы Янкі Купалы^[1].

Мінскае рэальнае вучылішча
Заснавана	1880
Тып	рэальнае вучылішча
Вучняў	113-268
Краіна	Расійская імперыя
Адрас	вул. Захар’еўская

Гісторыя

Мінскае рэальнае вучылішча было ўрачыста адкрыта 1 ліпеня 1880 года. Праз дзесяць гадоў яго гадаванцамі было 113 юных гараджан, а да 1913-га іх колькасць вырасла да 268 чалавек^[1].

Вучылішча мела некалькі кабінетаў: натуральна-гістарычны, механічны, фізічны, малявальны і іншыя. Тут жа працавалі бібліятэка і лабараторыя. Вялікая ўвага надавалася ў навучальнай установе і фізічнай падрыхтоўцы. У пачатку XX стагоддзя адмыслова для заняткаў гімнастыкай быў узведзены яшчэ адзін корпус. Навучанне не абмяжоўвалася рамкамі «сухой» тэорыі: для маладых людзей іх настаўнікі праводзілі экскурсіі на мінскія прадпрыемствы. Для многіх выпускнікоў вучылішча яно было стартавай пляцоўкай для іх сур’ёзнай кар’еры. Яны працягвалі сваю адукацыю ў Маскоўскім, Пецярбургскім, Харкаўскім тэхналагічным  (руск.), а таксама Рыжскім політэхнічным інстытутах^[1].

Пасля рэвалюцыі 1917 года вучылішча спыніла сваё існаванне. У канцы 1920-х гадоў тут, па адрасе Савецкая, 107, працаваў Мінскі дзяржаўны беларускі педагагічны тэхнікум імя Усевалада Ігнатоўскага^[1], ў другой палове 1940-х гадоў — сярэдняя школа № 42.

У Нацыянальным гістарычным архіве Беларусі захоўваюцца дакументы, звязаныя з існаваннем Мінскага рэальнага вучылішча^[2].

Будынак

Мінскае рэальнае вучылішча па вул. Захар’еўскай

Будынак для вучылішча быў спраектаваны мінскім губернскім архітэктарам Канстанцінам Увядзенскім.

Ваенныя бамбёжкі 1941 года пашкадавалі будынак былога рэальнага. На фотаздымках канца 40-х яно захавана яшчэ цэлым. А 1950 (год 70-годдзя вучылішча), відаць, стаў для яго фатальным. На здымку, зробленым у гэты час, грузавікі вязуць у нябыт матэрыяльныя «часцінкі» яго гісторыі. У нашы дні на месцы навучальнай установы — праезная частка праспекта Незалежнасці (з боку невялікага гастранома на рагу з вуліцай Янкі Купалы)^[1].

Дырэктары

• Іван Іванавіч Самойла (на 1908 год)^[3][4]

Вядомыя выпускнікі

• Вітольд Іосіфавіч Банькоўскі^[ru] — палітык, мэр Вільнюса
• Шмарыя Хаімавіч Левін^[ru] — адзін з ініцыятараў стварэння Тэхніёна^[ru] (Ізраільскага тэхналагічнага інстытута)
• Барыс Віктаравіч Платонаў — народны артыст СССР.
• Іван Аляксандравіч Лойка^[ru]
• Ізраіль Майсеевіч Перэльман
• Ісак Ісаевіч Рэйнгольд — дзяржаўны дзеяч БССР і СССР
• Іона Лазаравіч Фрэйдзін — савецкі географ, эканаміст
• Хвядос Сяргеевіч Шынклер — беларускі празаік, драматург і сцэнарыст

Гл. таксама

• Мінскае яўрэйскае рэальнае вучылішча Э. М. Хайкіна

Зноскі

1. Минское реальное училище Архівавана 25 ліпеня 2018. (руск.)
2. Минское реальное училище Минской дирекции народных училищ, город Минск Минского уезда Минской губернии (руск.)
3. Памятная книжка Минской губернии на 1908 високосный год
4. Яго сын, Уладзімір Іванавіч Самойла, стане першым настаўнікам Івана Луцэвіча — Легенды учителя Купалы (руск.)