Паўднёвыя могілкі (Манчэстэр)

Паўднёвыя могілкі, або Саўтэрн (англ.: Southern Cemetery) — вялікія муніцыпальныя могілкі ў раёне Чорлтан-кам-Харды^[en] горада Манчэстэр (Англія), размешчаныя за 6 км на поўдзень ад цэнтра горада^[en]. Былі адкрытыя ў 1879 г., з’яўляецца ўласнасцю і кіруюцца гарадскім саветам Манчэстэра^[en]. Гэта найбуйнейшыя муніцыпальныя могілкі ў Вялікабрытаніі і другія па велічыні ў Еўропе^[2].

Паўднёвыя могілкі
англ. Southern Cemetery
53°25′43″ пн. ш. 2°15′30″ з. д.HGЯO
Кіруючая арганізацыя	гарадскі савет Манчэстэра[en]
Размяшчэнне
Краіна	Вялікабрытанія
Рэгіён	Англія
Раён	Манчэстэр
Гістарычны раён	Чорлтан-кам-Харды[en]
Гісторыя
Дата заснавання	1879
Плошча	37,24 га[1]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Паўднёвыя могілкі (значэнні).

Вядомыя асобы, пахаваныя на могілках

Беларускія дзеячы

Выразных нацыянальных секцый на могілках няма, але большасць (прынамсі 11 з 13 выяўленых на Паўднёвых могілках) беларускіх магіл знаходзіцца ў адным сектары. З 17 пахаваных на могільніку беларусаў толькі пяць жанчын, i ўсе яны народжаныя паміж 1916 i 1926 гадамі. Храналогія мужчынскіх пахаванняў крыху шырэйшая і пачынаецца ад 1909 года, але заканчваецца таксама 1926 годам.

8 магіл адзіночных, парныя ж прадстаўленыя не толькі традыцыйнымі пахаваннямі мужа й жонкі, але і нечаканым варыянтам двух мужчын з рознымі прозвішчамі: так, Кастусь Варэнік спачывае разам з Кастусём Вашчылкам. На 9 беларускіх помніках прысутнічай шасціканцовы еўфрасіннеўскі крыж, праўда, беларуская мова прысутнічае толькі ў пяці эпітафіях i толькі побач з англійскай. Сярод пахаваных на могілках знаходзяцца беларусы, што былі ўдзельнікамі арганізацый-апанентаў: дзеячы прабэнээраўскага Згуртавання беларусаў у Вялікабрытаніі (ЗБВБ), а таксама сябры прабэцээраўскага Беларускага вызвольнага руху (БВР)^[3].

• Янка Абабурка (1921—2009) — беларускі праваслаўны святар.
• Кастусь Варэнік (1917—2002) — беларускі грамадскі дзеяч.
• Міхась Вішнеўскі (1924—1992) — беларускі грамадскі дзеяч. Сябра БВР.
• Мацей Дурэйка (1915—1965) — беларускі грамадскі дзеяч. Яго магіла адна з нямногіх беларускіх, дзе надпіс зроблены кірыліцай^[4].
• Алeна Міхалюк (1930 — 2022) — беларуская грамадзкая дзeячка, старшыня ЗБВБ^[5].
• Аляксандр Шпігановіч (1917—2003) — беларускі грамадскі дзеяч. Сябра БВР.
• Кастусь Шыбіцкі (1916—1990) — беларускі грамадскі дзеяч. Сябра ЗБВБ.
• Пётра Шыркоўскі (1925—2004) — беларускі грамадскі дзеяч. Сябра ЗБВБ.
• Міхась Яськевіч (1926—2002) — беларускі грамадскі дзеяч. Сябра ЗБВБ.

Зноскі

1. Parks and Gardens (polygons) // National Heritage List for England Праверана 7 мая 2022.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q6973052'></a>
2. Can city cemeteries be nature reserves? (нявызн.). BBC (24 жніўня 2012). — «But Manchester City Council plans to give Southern Cemetery in south Manchester, which is the largest cemetery in the UK, that official title.»  Праверана 18 лістапада 2012.
3. Натальля Гардзiенка. МОГIЛКI ЯК ЧАСТКА МЭМАРЫЯЛЬНАЙ КУЛЬТУРЫ БЕЛАРУСКАЙ ЭМIГРАЦЫI
4. Эміграцыйная гісторыя ў асобах. 1 жніўня. Ролсан, Хаванскі, Дурэйка (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 2 жніўня 2021. Праверана 21 сакавіка 2021.
5. Уладзімер Арлоў "Імёны Свабоды" с.837 https://docs.rferl.org/be-BY/2023/03/24/01000000-0aff-0242-8190-08db2c86cc48.pdf