Прастытутка (фільм)

«Прастытутка» — чорна-белая нямая драма кінастудыі «Беларусьфільм». Рэжысёр — Алег Фрэліх. Сцэнарый: Лізавета Дземідовіч, Ной Галкін  (руск.), Віктар Шклоўскі. Мантаж ажыццяўляла Эсфір Шруб. Першы паказ адбыўся 15 сакавіка 1927 года. Першая сцэнарная назва фільма - "Забітая жыццём". Усе здымкі адбываліся ў Маскве, мантаж адбываўся на кінафабрыцы "Дзяржкіно".

Прастытутка
«Прастытутка». Плакат.
Жанры	нямое кіно і драматычны фільм
Рэжысёр	Алег Мікалаевіч Фрэліх
Сцэнарысты	Ной Ільіч Галкін[d] Віктар Шклоўскі
У галоўных ролях	Vera Orlova[d]
Аператар	Альфонс Фёдаравіч Вінклер[d]
Кінакампанія	Беларусьфільм
Працягласць	77 хв.[1]
Краіна	СССР
Год	1926
IMDb	ID 0018290
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Пашырана версія, што "Прастытутка" - першы беларускі кінафільм, хоць у афіцыйнай гісторыі беларускага кіно гэтая роля адводзіцца "Лясной былі"^[2]. Гэтыя фільмы былі адначасова ў вытворчасці, фільм "Прастытука" быў завершаны раней, але першая беларуская кінпрэм'ера ў Мінску 26 снежня 1926 года адбылася ў "Лясной былі". Фільм "Прастытутка" можна лічыць першым беларускім фільмам, які выйшаў у кінапракат СССР.

Сюжэт

Прастытутка, 1926

Гады НЭПа. На ўскраіне Масквы шчасліва жыве сям’я Тыркіных. Пётр працуе ў мясніка-прыватніка Кандрацьева. Надзея вядзе гаспадарку і выхоўвае дваіх маленькіх дзяцей. У тым жа доме ў далёкай сваячкі Барбары жыве сірата Люба. «Цётка» эксплуатуе, б’е дзяўчыну, за грошы дапамагае суседу спакусіць яе і ў рэшце рэшт «за ўпартасць» выганяе на вуліцу. Тут Люба трапляе ў чэпкія рукі зводніцы, якая прымушае яе падпісаць кабальную распіску. Няшчасце абвальваецца і на сям’ю Тыркіных. Трагічна гіне Пётр. Застаўшыся без сродкаў да існавання, Надзея спачатку вымушана сысціся з мясніком, а потым пайсці на панэль. На бульвары яна сустракаецца з колішняй прастытуткай Манькай, якая расказвае ёй пра свой лёс.

Калі Манька працавала пакаёўкай, яе спакусіў сын гаспадыні. Выгналі на вуліцу, яна трапіла ў дом цярпімасці. Наступствам стала венерычная хвароба, ад якой Манька лечыцца да гэтага часу. Спроба Надзеі зарабіць прастытуцыяй не атрымліваецца. Небяспечна захварэла дзіця, і ў адчаі яна спрабуе скончыць жыццё самагубствам, кінуўшыся ў палонку. Яе ратуюць. Сярод выратавальнікаў — Люба, якая здолела вырвацца з лап зводніцы і працуе цяпер у пашывачнай майстэрні пры венералагічным дыспансеры, і яе новы сябар — камсамолец Шура. Зводніца спрабуе шантажаваць Любу распіскай, пагражаючы расказаць Шуру пра яе мінулае. Але Люба расказвае яму ўсё сама. Шура спачувае і дапамагае ёй напісаць ліст пракурору. Прытон зводніцы ліквідаваны міліцыяй. Люба і Шура шчаслівыя. Наладжваецца жыццё і ў Надзеі: Шура дапамог ёй уладкавацца ў трамвайны парк стрэлачніцай, дзеці ў садку. А Манька зноў трапляе ў венерычную бальніцу.

У ролях

Акцёр	Роля
Е. Яраш	Люба Люба
Вольга Бонус	цётка Варвара цётка Варвара
Вера Арлова  (руск.)	Надзея Ступіна Надзея Ступіна
В. Яраслаўцаў	Пётр Ступін Пётр Ступін
А. Шарамецьева	Манька Манька
Аляксандр Лядашчаў	Шура Шура
Іван Лагуцін	Васіль Дзмітрыч Васіль Дзмітрыч сусед
П. Там	Кандрацьеў Кандрацьеў мяснік
Е. С. Цяплых	«дабрачынніца» «дабрачынніца» утрымальніца прытону
Л. Красіна	доктар Бірман доктар Бірман
Марк Данской  (руск.)	прахожы прахожы
Алег Фрэліх	прахожы прахожы

Успрыняцце

Фільм задумляўся як камерцыйны праект Белдзяржкіно. Стаў лідэрам кінапраката ў Расіі 1927 года. Атрымаў жорсткую крытыку ў прэсе, але паводле гісторыка беларускага кіно Вольгі Раманавай, фільм

"цалкам заслугоўвае сёння пяраагляду і рэабілітацыі: гэта канцэптуальна цэласная драма, якая транслюе фемінісцкія ідэі 1920-х гадоў і даволі дакладна адлюстроўвае гуманістычныя спадзяванні першага паслярэвалюцыйнага дзесяцігоддзя"^[3].

Гл. таксама

• Спіс беларускіх фільмаў

Зноскі

1. Person Profile // Internet Movie Database — 1990.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q37312'></a>
2. Уткіна, Настасся. Ці праўда, што першы беларускі фільм быў пра прастытуцыю?  (бел.). PALATNO (13 жніўня 2024). Праверана 4 верасня 2025.
3. Романова Ольга. Другая история советского белорусского кино. — Варшава: Янушкевіч, 2024. — С. 18.