Птушкагадоўля ў Беларусі

Птушкагадоўля Беларусі — галіна жывёлагадоўлі, якая займаецца гадоўляй сельскагаспадарчых птушак. Галоўнымі прадуктамі птушкагадоўлі з’яўляюцца мяса, яйкі, пух і пер’е.

Фота з выстаўкі Белагра-2019

Беларусь поўнасцю забяспечвае ўласныя патрэбы па вытворчасці мяса птушкі^[1].

Структура птушкафабрык

У 2015—2016 гадах былі ўведзеныя ў эксплуатацыю буйныя птушкафабрыкі на 210 тыс. кур-нясушак у суме. У 2010—2016 гадах было пабудавана некалькі птушкафабрык мяснога напрамку агульнай магутнасцю 27,1 млн галоў у год^[2].

У Беларусі на 2017 год налічвалася 19 птушкафабрык па вырошчванні кур, з якіх 11 — бройлернага накірунку, а 8 — яечнага. Таксама мелася 4 птушкафабрыкі па вырошчванні індычкі і дзве па вырошчванні гусей і качак^[3].

Акрамя гэтага ў Беларусі працуюць 12 племянных прадпрыемстваў^[4].

Пагалоўе

Пагалоўе дамашніх птушак (без фермераў і індывідуальных гаспадарак)

У беларускіх гаспадарках усіх відаў змяшчалася (2014) 45,7 млн галоў птушкі ўсіх відаў (40 млн у сельскагаспадарчых арганізацыях, 5,6 млн у асабістых гаспадарках)^[5]. Да 2017 года колькасць галоў птушкі вырасла да 49,5 млн (44,3 млн у сельскагаспадарчых арганізацыях і 5,1 млн у асабістых гаспадарках)^[6]. Па пагалоўю птушкі лідзіруе Мінская вобласць — 15,8 млн. У астатніх абласцях пагалоўе птушкі вагаецца ад 5 да 7 млн галоў^[7]. У некалькіх раёнах пагалоўе птушкі перавышае 1 млн: у Магілёўскім — 5,1 млн, на Смалявіцкім — 4,5 млн, у Баранавіцкім — 4,1 млн, у Гродзенскім — за 3,8 млн, у Мінскім — за 3,3 млн, у Дзяржынскім — 3,2 млн, у Віцебскім — за 2,8 млн, у Буда-Кашалёўскім і Гомельскім — па 1,8 мільёна, у Салігорскім — 1,5 млн^[8].

Дыяграма паказвае дынаміку пагалоўя сельскагаспадарчай птушкі ў Беларусі у млн. галоў^[9].

Вытворчасць мяса

Пліса. Смалявіцкая бройлерная птушкафабрыка

Табліца паказвае дынаміку вытворчасці мяса птушкі ў Беларусі у млн. галоў^[10].

Паралельна з ростам пагалоўя птушкі ў 2010-я гады істотна вырасла яе рэалізацыя на забой:

	2012	2013	2014	2015	2016
Птушка (у забойнай вазе), тыс. тон	423,3	458,8	422,1	445,6	457,7
Удзельная вага птушкі ў агульнай вытворчасці жывёлы і птушкі, %	38,8	39,1	39,3	38,8	39,1

Год	Усяго (тыс. т)[11][12]	Δ	Буйнымі с/г арганізацыямі	Фермерамі	Гаспадаркамі насельніцтва
2010	347		338	3	6
2011	400	+15%	386	3	12
2012	470	+17,5%	457	3	11
2013	510	+8,5%	497	3	10
2014	563	+10,5%	548	3	12
2015	603	+7%	589	3	12
2016	617	+2%	603	3	11
2017	651	+5,5%	638	3	11
2018	685	+5,1%	671	4	10

Дыяграма паказвае дынаміку вытворчасці мяса птушкі ў Беларусі на душу насельніцтва, кг^[13].

Вытворчасць яек

Певень і некалькі кур (бацькоўскія формы) яечнага кросу  (руск.) «хай-лайн карычневы» Шчучынскай птушкафабрыкі на выстаўцы «Белагра-2019»

У 2016 годзе гаспадаркі ўсіх катэгорый Рэспублікі Беларусь вырабілі 3665 млн яек, у тым ліку 2879 млн вырабілі буйныя сельскагаспадарчыя арганізацыі, 785 млн — асабістыя гаспадаркі насельніцтва, 1,2 млн — фермерскія гаспадаркі. Больш за ўсё яек вырабілі гаспадаркі Мінскай вобласці (1168 млн, або 32 %). У гаспадарках Брэсцкай вобласці было выраблена 622 млн яек, Віцебскай вобласці — 530 млн, у астатніх абласцях — 400—490 млн^[14].

Вытворчасць яек па гадах ва ўсіх катэгорыях гаспадарак^[15][16][17]:

Эканамічныя паказчыкі

Вытворчасць мяса птушкі і яек у Рэспубліцы Беларусь характарызуецца ўстойлівай станоўчай рэнтабельнасцю, што выгадна адрознівае птушкагадоўлю ад вытворчасці свініны і ялавічыны. У 2018 годзе рэнтабельнасць птушкагадоўчых прадпрыемстваў склала ў сярэднім 4,8 % па мясе птушкі і 4,5 % па яйках, прычым за 2012—2017 гады гэтыя паказчыкі не апускаліся ніжэй 4 %^[18].