Пілатр дэ Разье

Жан-Франсуа Пілатр дэ Разье (фр.: Jean-François Pilâtre de Rozier; 30 сакавіка 1754 — 15 чэрвеня 1785) — французскі фізік, хімік, адзін з піянераў авіяцыі. Першым (сумесна з маркізам д’Арландам) здзейсніў вольны палёт на паветраным шары, а пазней стаў першым (сумесна з П’ерам Раменам) загінулым у авіякатастрофе.

Пілатр дэ Разье
фр.: Jean-François Pilâtre de Rozier
Род дзейнасці	лётчык, хімік, аэранаўт, фізік
Дата нараджэння	30 сакавіка 1754(1754-03-30)[1][2][…]
Месца нараджэння	Мец, акруга Мец-горад[d], дэпартамент Мозель, Латарынгія[d], Францыя
Дата смерці	15 чэрвеня 1785(1785-06-15)[1][2][…] (31 год)
Месца смерці	Вімерэ[d], дэпартамент Па-дэ-Кале, рэгіён Нор — Па-дэ-Кале, Францыя
Месца пахавання	Wimille[d][3]
Грамадзянства	Францыя
Член у	Руанская акадэмія навук, літаратуры і мастацтваў[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У маладосці вывучаў матэматыку, фізіку, хімію і прыродазнаўчыя навукі, затым выкладаў хімію. Заснавальнік парыжскага навуковага таварыства «Атэней».

Гарачы прыхільнік эксперыментаў братоў Мангальф’е, — ён паднімаўся на паветраным шары спачатку адзін, потым з Жыру дэ Вілетам. Першы паспяховы свабодны палёт быў зроблены 21 лістапада 1783 года — на шары, дыяметрам 48 парыжскіх футаў (15,5 м) і вышынёй 74 фута (24 м), Разье з маркізам д’Арландам падняліся на вышыню 3000 футаў (910 м) і за 25 хвілін праляцелі каля пяці міль (9 км).

Пасля некалькіх удалых палётаў, дэ Разье запланаваў спробу перасекчы Ла-Манш з Францыі ў Англію, якая была прадпрынята ім 15 чэрвеня 1785 года сумесна з П’ерам Раменам. Па сведках відавочцаў, паветраны шар загарэўся ў паветры, затым хутка садзьмуўся і ўпаў недалёка ад Вімро ў Па-дэ-Кале з вышыні прыкладна 1500 футаў (450 м).

Зноскі

1. Jean-François Pilâtre de Rozier // Brockhaus Enzyklopädie

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
2. François Pilâtre de Rozier // Roglo — 1997. — 10000000 экз.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q83365652'></a>
3. https://www.landrucimetieres.fr/spip/spip.php?article4540