Расія-1

Расія-1 — агульнарасійскі дзяржаўны тэлеканал. Уваходзіць у склад Усерасійскай дзяржаўнай тэлевізійнай і радыёвяшчальнай кампаніі (УДТРК). У анонсах згадваецца, як канал «Расія».

Расія-1
Агульнарасійскі дзяржаўны тэлеканал «Расія-1»
Краіна	СССР Расія
Зона вяшчання	Расія
Час вяшчання	кругласутачна
Мова вяшчання	руская
Цэнтр кіравання	Масква, 5-я вуліца Ямскога Поля, 19/21
Фармат выявы	576i (SDTV) 1080i (HDTV)
Тэматыка канала	агульная
Дата пачатку вяшчання	13 мая 1991 года
Замяніў	Другая праграма ЦТ
Заменены	РТР-Планета (у СНД) УТ-2 (ва Украіне) РТР-Беларусь (у Беларусі)
Ліцэнзія на вяшчанне	ЭЛ № ФС 77 — 48137 ад 30 снежня 2011 года[1]
Заснавальнік	УДТРК
Уладальнік	УДТРК
Кіраўнікі	Антон Златапольскі — генеральны дырэктар
Раннія назвы	РТВ (13 мая — 15 верасня 1991) РТР (16 верасня 1991 г. — 31 кастрычніка 1997: 8 верасня 1998 — 31 жніўня 2002) РТР-1 (1 лістапада 1997 — 7 верасня 1998 г.) Расія (1 верасня 2002 — 31 снежня 2009)
Роднасныя каналы	Расія-1 HD Масква 24 Мая планета Навука Расія-24 Расія-К РТР-Планета Сарафан Страна Гісторыя Карусель Мульт і Музыка Мульт
Голас канала	Юрый Грымаў (1996—1997) Пётр Куляшоў (1998) Усевалад Абдулаў (1998—2000) Аляксей Колган (1998—2000) Аляксандр Клюквін (з 2000 года)[2] Андрэй Баршаў (2000-2004) Барыс Рэпетур (2008) Павел Шыршоў (2008—2009) Анастасія Чарнабровіна (2009—2011) Андрэй Іваноў (з 2010 года) Юрый Брэжнеў (2012—2013) Уладзіслаў Коп (2012—2013) Яўген Стральцоў (з 2014 года)
Слоган	Галоўны тэлеканал краіны
Сайт	russia.tv
Даступнасць
Спадарожнік
Eutelsat 36C/Eutelsat 36B (36° у. д.)	Трыкалор ТБ, НТБ-Плюс
Экспрэс-АТ1 (56° у. д.)	Трыкалор ТБ Сібір, НТБ-Плюс Усход
Horizons 2 (85,1° у. д.)	Кантынент ТБ, Телекарта
ABS-2 (75° у. д.)	Спадарожнікавае МТС ТБ
Экспрэс-АТ2 (140° у. д.)	Усходні экспрэс
Анлайн
УДТРК

«Расія-1» — галоўны і асноўны тэлеканал УДТРК. На тэлеканале «Расія-1» ёсць адзіныя эфірныя вокны для ўсіх рэгіянальных філіялаў УДТРК, у якіх транслююць мясцовыя навінавыя блокі «Весці-Мясцовы час» і праграмы ўласнай вытворчасці ў блоках «Расія-Мясцовы час». У асобных рэгіёнах (рэспублікі Татарстан, Башкартастан, Удмуртыя, рэспублікі Паўночнага Каўказа і некаторыя іншыя суб’екты Расіі з тытульнымі нацыямі) вылучаны дадатковыя эфірныя вокны для трансляцыі праграм на нацыянальнай мове. Тэлеканал мае версію ў фармаце высокай выразнасці «Расія-1 HD».

Гісторыя

Другая праграма Цэнтральнага тэлебачання СССР пачала вяшчанне 14 лютага 1956 года^[3]. Да 1982 года другая праграма стала вяшчаць на ўсёй тэрыторыі СССР і атрымала статус агульнасаюзнай праграмы. З 13 мая 1991 года на другой праграме сталі вяшчаць адначасова Цэнтральнае тэлебачанне СССР і Усерасійская дзяржаўная тэлерадыёкампанія (УДТРК)^[4]. У канцы снежня 1991 года пасля роспуску СССР увесь эфірны час перайшоў да УДТРК (тэлеканал РТР)^[5].

1 верасня 2002 года тэлеканал РТР перайменаваны і стаў называцца «Расія»^[6]. З 17 сакавіка 2003 года пачалося кругласутачнае вяшчанне тэлеканала^[7].

24 чэрвеня 2009 года тэлеканал уключаны ў першы мультыплекс лічбавага тэлебачання Расіі^[8].

У 2012 годзе запушчана вяшчанне «Расія HD»^[9].

16 студзеня 2017 года тэлеканал «Расія-1» перайшоў на вяшчанне ў фармаце 16:9^[10].

Праграмная сетка тэлеканала

• Інфармацыйныя і грамадска-палітычныя праграмы («Весці тыдня» з Дзмітрыем Кісялёвым, «Масква. Крэмль. Пуцін», «Вечар з Уладзімірам Салаўёвым», «60 хвілін» і іншыя)
• Непалітычныя праграмы («Малахаў», «Лёс чалавека з Барысам Карчэўнікавым» і іншыя)
• Пазнавальныя перадачы («Пра самае галоўнае», «Доктар Мяснікоў» «Па сакрэце ўсяму свету» і іншыя)
• Забаўляльныя шоу («Прывітанне, Андрэй!», «Песні ад усёй душы», «Аншлаг», «Ранішняя пошта» з Мікалаем Баскавым і іншыя)
• Тэлегульні («Сто да аднаго», «Пяцёра на аднаго» і іншыя)
• Фільмы і тэлесерыялы (найбольш вядомыя — «Брыгада», «Ліквідацыя», «Кацярына», «Таямніцы следства», «Каменская», «Сваты», «Скліфасоўскі» і іншыя)

Кінапраекты

Тэлеканал удзельнічаў у здымках і прасоўванні шэрагу расійскіх фільмаў: «Брат 2» (2000), «Востраў» (2006)^[11], «Мы з будучыні» (2008)^[12], «Тарас Бульба» (2009), «Кандагар» (2010), «Легенда № 17» (2013), «Сталінград» (2013), «Экіпаж» (2016)^[13], «Прыцягненне» (2017), «Апошні волат» (2017), «Лёд» (2018), «Халоп» (2019)^[14], «Уварванне» (2020), «Маёр Гром: Чумны Доктар» (2021), «Неба» (2021), «Чабурашка» (2022)^[15] і іншыя.

Зноскі

1. Перечень наименований зарегистрированных СМИ (руск.)(недаступная спасылка). Телеканал «Россия» (Россия-1). Официальный сайт Федеральной службы по надзору в сфере связи, информационных технологий и массовых коммуникаций (Роскомнадзор) (30 снежня 2011). Архівавана з першакрыніцы 29 верасня 2020. Праверана 12 лютага 2018.
2. ЧЕЙ ГОЛОС ИГРАЕТ В ЯЩИКЕ? (руск.)(недаступная спасылка). Новая газета (21 верасня 2000). Архівавана з першакрыніцы 8 лютага 2018. Праверана 12 лютага 2018.
3. История советского телевидения: от первых опытов до «Останкино»
4. Как это было. Подпольные новости превратились в федеральный канал (нявызн.). Независимая газета (29 красавіка 2011). Архівавана з першакрыніцы 26 ліпеня 2020.
5. "Отец" первого в СССР альтернативного телеканала Олег Попцов празднует юбилей (нявызн.). Vesti.ru (30 мая 2009). Архівавана з першакрыніцы 5 лютага 2022.
6. РТР поменяет название на телеканал "Россия" (нявызн.). РИА Новости (30 жніўня 2002). Архівавана з першакрыніцы 7 красавіка 2013.
7. НОЧНАЯ ЗАБАВА (нявызн.). Новая газета (20 сакавіка 2003). Архівавана з першакрыніцы 12 красавіка 2018.
8. Указ Президента Российской Федерации от 24 июня 2009 г. № 715 «Об общероссийских обязательных общедоступных телеканалах и радиоканалах» (нявызн.). Официальный интернет-портал правовой информации (24 чэрвеня 2009). Архівавана з першакрыніцы 28 жніўня 2017.
9. Канал «Россия HD» — на «Континент ТВ» и «Телекарте»! | Континент ТВ (нявызн.). Архівавана з першакрыніцы 5 жніўня 2016.
10. «Вести Сочи» переходят на новый стандарт вещания (нявызн.). ГТРК «Кубань» (15 студзеня 2017). Архівавана з першакрыніцы 6 сакавіка 2022.
11. Был ли остров? «Остров», режиссер — Павел Лунгин (нявызн.). Искусство кино (1 кастрычніка 2006). Архівавана з першакрыніцы 18 лютага 2023.
12. Премьера фильма «Мы из будущего» (нявызн.). Профисинема (20 лютага 2008). Архівавана з першакрыніцы 18 лютага 2023.
13. Опубликован первый постер фильма «Экипаж» (нявызн.). Filmpro.ru (31 сакавіка 2015). Архівавана з першакрыніцы 16 кастрычніка 2015.
14. В Китае снимут ремейк самого кассового российского фильма «Холоп» (нявызн.). Российская газета (19 студзеня 2022). Архівавана з першакрыніцы 18 лютага 2023.
15. «Чебурашку» будут показывать до последнего зрителя. В итоге фильм могут посмотреть более 20 млн россиян (нявызн.). Ведомости (3 лютага 2023). Архівавана з першакрыніцы 13 лютага 2023.