Ратушная плошча (Вільня)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Ратушная плошча.

Ра́тушная плошча (літ.: Rotušės aikštė) — плошча ў цэнтральнай частцы Вільні, у Старым Горадзе. На ім збягаюцца вуліцы Вялікая, Шкляная і Нямецкая. Другая гістарычная назва плошчы — Рынак.

2021

Архітэктурныя дамінанты плошчы  — гарадская ратуша і комплекс кляштару езуітаў з касцёлам Святога Казіміра, помнікі архітэктуры XVII—XVIII стагоддзяў.

Гісторыя

Трохвугольная плошча Рынак утварыўся ў XV ст. у цэнтры Вільні на месцы скрыжавання гандлёвых шляхоў. Побач з Рынкам будаваліся заезныя двары, дамы купцоў і рамеснікаў. На плошчы збудавалі ратушу, якая ўпамінаецца ў крыніцах XVI ст. Да сярэдзіны XVII ст. на плошчы стаялі шыбеніца і эшафот. Пазней іх перанеслі за межы горада. У 1799 годзе скончылася будаванне новай ратушы ў стылі класіцызму паводле праекту архітэктара Лаўрына Гуцэвіча.

У сярэдзіне XIX ст., калі ў будынку ратушы размяшчаўся тэатр, плошчу абсадзілі дрэвамі і ён атрымаў назву Тэатральнаай плошчы або скверу. У 1854 годзе ў ратушы адбылася прэм'ера оперы Станіслава Манюшкі «Галка»^[1].

Па Другой сусветнай вайны ў будынку ратушы размяшчаўся Мастацкі музей і плошча атрымаў назву Музейнага. У 2005—2007 гадах праводзілася рэканструкцыя плошчы.

Агульныя звесткі

Мае трохвугольную форму і брукаванае пакрыццё (гранітныя пліткі). У паўночнай частцы плошчы функцыянуе фантан.

Усе будынкі не плошчы маюць адрасы, прыналежныя да Вялікай вуліцы. Сярод адметных помнікаў архітэктуры вылучаюцца ратуша (№ 31), дом Антакольскага (№ 25), камяніца трынітарыяў (№ 27), малая і вялікая гільдыі (№ 24 і 26).

Галерэя

• Ратушная плошча ў мастацтве
• 
  Старая ратуша. Т. Макоўскі, 1600
• 
  Старая ратуша, 1763
• 
  Праект новай ратушы Л. Гуцэвіча, 1785
• 
  Праект новай ратушы Л. Гуцэвіча, 1785
• 
  Тэатральны сквер, Ю. Пешка, 1797
• 
  Тэатральны сквер, Ю. Пешка, 1808
• 
  Адступленне французаў. В. Тым, 1812
• 
  Тэатральны сквер. Ю. Азямблоўскі, 1835
• 
  Тэатральны сквер. Ю. Азямблоўскі, 1835
• 
  Адступленне французаў. Я. Дамель, 1846
• 
  Ратуша, 1863
• 
  Ратуша, XIX ст.

Зноскі

1. Лашкевіч К. «Страчаная сталіца». Пяць вялікіх літвінаў, сляды якіх лёгка знайсці ў Вільні Архівавана 3 красавіка 2016., TUT.BY, 10 сакавіка 2011.