Сары Эсая

Сары Мірыям Эсая (фінск.: Sari Miriam Essayah, нар. 21 лютага 1967, Хаўківуоры  (ням.), Паўднёвае Сава, Фінляндыя) – фінская хадока, палітык, дэпутат Еўрапейскага парламента (2009–2014) і дэпутат Эдускунты (2003–2007, з 2015). З’яўляецца прэзідэнтам партыі фінскіх хрысціянскіх дэмакратаў  (укр.).

Сары Эсая
фінск.: Sari Essayah
дэпутат Эдускунты[d] 19 сакавіка 2003 — 20 сакавіка 2007
дэпутат Эдускунты[d] з 22 красавіка 2015
старшыня з жнівень 2015
Папярэднік	Päivi Räsänen[d]
дэпутат Еўрапейскага парламента 14 ліпеня 2009 — 30 чэрвеня 2014
дэпутат Эдускунты[d] з 17 красавіка 2019
Minister of Agriculture and Forestry[d] з 20 чэрвеня 2023
member of the International Olympic Committee[d] з 2016
Нараджэнне	21 лютага 1967(1967-02-21)[1][2][…] (58 гадоў) Haukivuori[d], Mikkeli Province[d], Фінляндыя[1]
Імя пры нараджэнні	фінск.: Sari Miriam Essayah
Веравызнанне	пяцідзясятніцтва[3]
Партыя	Хрысціянскія дэмакраты[d]
Адукацыя	Універсітэт Васа
Узнагароды	1993 World Championships in Athletics[d] 1991 World Championships in Athletics[d] 1994 European Athletics Championships[d] 1991 Summer Universiade[d] 1989 Summer Universiade[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Падчас спартыўнай кар’еры выступала з большага на дыстанцыях 5000 і 10000 метраў. У 10000 метрах выйграла чэмпіянат свету 1993 года і чэмпіянат Еўропы 1994 года. Усталявала сем нацыянальных рэкордаў, на 2021 год, усе яны былі не пабітыя.

У 2016 годзе Эсая стала членам Міжнароднага алімпійскага камітэта, да гэтага была членам Камітэта па этыцы Фінскай лёгкаатлетычнай асацыяцыі з 2014 года^[4].

Ранняе жыццё і адукацыя

Яе бацька з Марока. Эсая мае ступень магістра ў галіне дзелавога адміністравання і бухгалтарскага ўліку Васкага ўніверсітэта  (укр.).

Палітычная кар’ера

Пасля сыходу са спорту Эсая стала палітыкіняй і прадстаўляла хрысціянскіх дэмакратаў  (укр.) у парламенце Фінляндыі ў перыяд 2003—2007 гадоў. У 2007 годзе не была пераабрана на пасаду дэпутата. Займала пасаду сакратара партыі хрысціянскіх дэмакратаў  (укр.) з 2007 па 2009 год. Эсая была абрана ў Еўрапейскі парламент у 2009 годзе, але не змагла пераабрацца ў 2014 годзе. Параза пакінула фінскіх хрысціянскіх дэмакратаў  (укр.) без еўрадэпутатаў на выбарах 2014 года^[5]. У лістападзе 2011 года ўзяла шэфства над Мікалаем Дзядком, беларускім актывістам і палітвязнем^[6][7].

Эсая была кандыдаткаю на прэзідэнцкіх выбарах у Фінляндыі 2012 года  (польск.), але заняла апошняе месца, атрымаў 2,47 % галасоў.

На парламенцкіх выбарах 2015 года Эсая была абрана прадстаўляць наваствораную выбарчую акругу Савонія і Карэлія^[8]. Пазней яна была абрана віцэ-спікерам парламенцкай групы хрысціянскіх дэмакратаў  (укр.). У жніўні 2015 год была абрана старшынёй сваёй партыі пасля таго, як яе папярэдніца Пяйві Расянен  (польск.) сышла з гэтай пасады^[9]. Эсая была пераабрана ў Эдускунту на выбарах 2019 года, таксама была пераабрана на трэці тэрмін старшынёй партыі на з’ездзе хрысціянскіх дэмакратаў  (укр.) у жніўні таго ж года.

Іншыя віды дзейнасці

• Член Кансультатыўнага савета Фінскага інстытута міжнародных адносін  (англ.) (з 2019 года)^[10]

Дасягненні

Год	Спаборніцтва	Месца правядзення	Месца	Дысцыпліна	Вынік
Краіна Фінляндыя
1987	Чэмпіянат свету  (укр.)	Рым, Італія	19	10 км	47:30
1989	Універсіяда  (укр.)	Дуйсбург, ФРГ	3	5000 м	21:34
1990	Чэмпіянат Еўропы  (укр.)	Спліт, Югаславія	5	10 км	45:10
1991	Кубак свету па спартыўнай хадзе  (польск.)	Сан-Хасэ, ЗША	16	10 км	46:20
	Універсіяда  (укр.)	Шэфілд, Англія	1	10 км	44:04
	Чэмпіянат свету  (укр.)	Токіа, Японія	3	10 км	43:13
1992	Алімпійскія гульні	Барселона, Іспанія	4	10 км	45:08
1993	Кубак свету па спартыўнай хадзе  (польск.)	Мантэрэй, Мексіка	2	10 км	45:18
	Чэмпіянат свету  (укр.)	Штутгарт, Германія	1	10 км	42:59
1994	Чэмпіянат Еўропы  (укр.)	Хельсінкі, Фінляндыя	1	10 км	42:37
1995	Кубак свету па спартыўнай хадзе  (польск.)	Пекін, Кітай	12	10 км	44:21
	Чэмпіянат свету  (укр.)	Гётэбарг, Швецыя	4	10 км	42:20
1996	Алімпійскія гульні	Атланта, ЗША	16	10 км	45:02