Свята-Мікалаеўская царква (Пескі)

Свята-Мікалаеўская царква — праваслаўны храм у аграгарадку Песках Мастоўскага раёна Гродзенскай вобласці. Знаходзіцца ў цэнтры вёскі.

Праваслаўны храм
Свята-Мікалаеўская царква
53°21′17″ пн. ш. 24°37′38″ у. д.HGЯO
Краіна	Беларусь
Аграгарадок	Пескі
Канфесія	Праваслаўе
Епархія	Гродзенская і Ваўкавыская
Благачынне	Мастоўскае
Архітэктурны стыль	рэтраспектыўна-рускі стыль
Архітэктар	Мікалай Ільіч Ціхвінскі
Будаўніцтва	1868—1870 гады
Стан	дзейнічае
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Свята-Мікалаеўская царква.

Гісторыя

Абраз Святой Параскевы са Свята-Мікалаеўскай царквы, 1642

Пабудавана ў 1868—1870 гадах на месцы драўлянага струхлелага храма па праекце гродзенскага архітэктара Мікалая Ціхвінскага^[1]. Грошы на ўзвядзенне — 8634 рублёў — былі выдзелены ўладальнікам маёнтка Масты Аляксандрам Азнабішыным.

Царкву, разлічаную на 300 прыхаджан, асвяцілі 6 снежня 1870 года, аб чым сведчыць надпіс на прастольным крыжы. Яна стала цэнтрам прыхода Ваўкавыскага благачыння, які па звестках 1899 года аб’ядноўваў 2145 вернікаў і 10 вёсак. Пры храме дзейнічалі царкоўна-прыходскае апякунства, царкоўная школа і народнае вучылішча, налічвалася 103 дзесяціны зямлі^[2].

У 1919 годзе святаром царквы стаў Васіль Іванюк. 7 жніўня 1929 года храм наведаў архіепіскап гродзенскі Алексій. У 1931 годзе настаяцелем прыхода стаў Канстанцін Краскоўскі, дзякуючы якому царква за савецкім часам не зачынялася^[3].

З 2008 года настаяцелем прыхода з’яўляецца айцец Віктар Шнайдар. Пры храме дзейнічае нядзельная школа.

Архітэктура

Інтэр’ер

Помнік архітэктуры сінадальнага напрамку рэтраспектыўна-рускага стылю. У аснове кампазіцыі кубападобны аб’ём малітоўнай залы, над чатырохсхільным дахам якога ўзведзены цыбулепадобны купал на васьмігранным барабане. Да аб’ёму далучаны паўкруглая апсіда і прамавугольная трапезная. Да фасада дабудавана двух’ярусная (васьмярык на чацверыку) шатровая званіца з макаўкай. Фасады крапаваны вуглавымі лапаткамі і аркатурнымі фрызамі, расчлянёны арачнымі аконнымі праёмамі ў кілепадобных ліштвах, арачны ўваходны праём аформлены кілепадобным парталам. У бутавую агароджу ўбудавана 3-арачная брама.

З гэтай царквы паходзіць абраз «Прападобная Параскева з жыціем» 1642 года (дошка, тэмпера, 114х80х2,5) — адзін з трох падобных у Беларусі. Першапачаткова ён меў значна большыя памеры, аднак быў абрэзаны. Абраз знаходзіцца ў калекцыі Музея старажытнабеларускай культуры^[4].

Зноскі

1. Кулагин А. Н. Гродненские зодчие XIX — начала XX веков (новые архивные изыскания). // Пытанні мастацтвазнаўства, этналогіі і фалькларыстыкі. Выпуск 24. — Мінск, «Права і эканоміка». — 2018. — С. 78
2. Гродненский православно-церковный календарь. Православие в Брестско-Гродненской земле в конце XIX века. Том I, 1899. — С. 72—73
3. Наталля Шэўчык.. 146 гадоў гучыць тут малітва да Бога  (бел.). Зара над Нёманам №1 ад 5 студзеня 2017 (5 студзеня 2017). Праверана 4.5.2020.(недаступная спасылка)
4. Карэлін У.Р., Мельнікаў М.П.. Датаваныя абразы Гродзеншчыны  (бел.)(недаступная спасылка) 171–175. Мн.: Белпрынт: Паведамленні Нацыянальнага мастацкага музея Рэспублікі Беларусь, выпуск 6, 2005. (2007). Архівавана з першакрыніцы 19 кастрычніка 2020. Праверана 04.05.2020.