Сербская акадэмія навук і мастацтваў

Сербская акадэмія навук і мастацтваў (сербск.: Српска академија наука и уметности) — вышэйшая навуковая і асветніцкая ўстанова Сербіі.

Сербская акадэмія навук і мастацтваў
Арыгінальная назва	сербахарв.: Srpska akademija nauka i umetnosti
Дата заснавання	7 лістапада 1841
Сайт	sanu.ac.rs (серб.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Была заснавана 1 лістапада 1886 года як Сербская каралеўская акадэмія навук, якая дзейнічала па законе (Статуту), распрацаваным Нацыянальным сходам і падпісаным каралём Міланам I Абрэнавічам. Першыя 16 акадэмікаў былі прызначаны каралём 5 красавіка 1887 года. Тады ж сфарміраваліся чатыры аддзяленні.

Пасля ўключэння ў склад сацыялістычнай Югаславіі ў 1947 годзе атрымала назву «Сербская акадэмія навук». Пазней законам 1960 года была ўстаноўлена сучасная назва.

З 1909 па 1952 год Акадэмія размяшчалася на Бранкавай вуліцы (дом № 15). Пасля разбурэння будынка ў 1963 годзе рэзідэнцыя перамясцілася на вуліцу Князя Міхаіла (дом № 35, будынак пабудовы 1923—1924 гадоў).

Старшыні

Першым прэзідэнтам быў прызначаны ўрач і батанік Ёсіф Панчыч. Яго, а таксама першых членаў Акадэміі абраў кароль Мілан Абрэнавіч у адпаведнасці з зацверджаным Скупшчынай (парламентам) законам^[1].

Прэзідэнт, згодна з артыкулам 24 Закона аб Акадэміі навук і мастацтваў, абіраецца Скупшчынай. Галасаванне таемнае, перамагае кандыдат, які набраў не менш за 50% галасоў. У выпадку адсутнасці пераможца праз два тыдні праводзіцца паўторнае галасаванне^[2].

Прэзідэнт з’яўляецца прадстаўніком акадэміі і выступае ад яе імя. Ён склікае пасяджэнні Скупшчыны, Прэзідыума і Выканаўчага камітэта, кантралюе іх дзейнасць, а таксама выконвае шэраг іншых функцый^[3].

• 1887—1888 — Ёзіф Панчыч
• 1888—1889 — Чэдаміль Міятавіч
• 1892—1895 — Дзімітрые Нешыч
• 1896—1899 — Мілан Мілічэвіч
• 1899 — Ёван Рістыч
• 1899—1900 — Сіма Лазаніч
• 1900—1903 — Ёван Мішкавіч
• 1903—1906 — Сіма Лазаніч
• 1906—1915 — Стоян Навакавіч
• 1915—1921 — Ёван Жуёвіч
• 1921—1927 — Ёван Цвііч
• 1928—1931 — Слабадан Ёванавіч
• 1931—1937 — Багдан Гаврылавіч
• 1937—1960 — Аляксандр Беліч
• 1960—1965 — Ілія Джурычыч
• 1965—1971 — Вялібор Глігарыч
• 1971—1981 — Павле Савіч
• 1981—1994 — Душан Каназір
• 1994—1998 — Аляксандр Дэспіч^[4]
• 1999—2003 — Дзеян Медакавіч
• 2003—2015 — Нікола Хайдзін^[5]
• З 2015 года — Уладзімір Косціч

Аддзяленні

У цяперашні час акадэмія налічвае 8 аддзяленняў па галінах веды і мастацтваў:

• Аддзяленне матэматыкі, фізікі і геанавук;
• Аддзяленне хімічных і біялагічных навук;
• Аддзяленне тэхнічных навук;
• Аддзяленне медыцынскіх навук;
• Аддзяленне мовы і філалогіі;
• Аддзяленне грамадскіх навук;
• Аддзяленне гістарычных навук;
• Аддзяленне мастацтваў (раней «аддзяленне выяўленчых і музычных мастацтваў», перайменавана пры абнаўленні статута ў кастрычніку 2020 года^[6]).