Спецыяльныя правы запазычання

From Wikipedia, the free encyclopedia

Remove ads

Спецыяльныя правы запазычання (СПЗ) або СДР[1] (англ.: Special Drawing Rights, SDR, SDRs) — штучнае рэзервовае і плацежны сродак, які эмітуецца Міжнародным валютным фондам (МВФ). Мае толькі безнаяўную форму ў выглядзе запісаў на банкаўскіх рахунках. Банкноты не выпускаліся.

Хуткія факты Спецыяльныя правы запазычання, Коды і сімвалы ...

Гэты плацежны сродак быў створаны МВФ у 1969 годзе як дадатак да існуючых рэзервовых актываў краін-членаў. Асноўная мэта стварэння: пераадоленне парадоксу Трыфіна ў рамках Брэтан-Вудскай валютнай сістэмы — супярэчнасці паміж міжнародным характарам выкарыстання і нацыянальнай прыродай валют.

Не з’яўляецца ні валютай, ні даўгавым абавязацельствам[2]. У цяперашні час СДР, акрамя разлікаў паміж Фондам і яго членамі, выкарыстоўваюцца 14 афіцыйнымі арганізацыямі, так званымі іншымі трымальнікамі СДР. Тры дзяржавы ўсталявалі парытэты сваіх валют у СДР (у канцы 80-х гадоў іх было 11); каля 10 міжнародных і рэгіянальных арганізацый выкарыстоўваюць СДР ў якасці падліковай адзінкі. Шэраг міжнародных арганізацый выкарыстоўвае СДР для выражэння ў іх грашовых адзінак: коштаў, тарыфаў за паслугі сувязі, перавозкі і г д. Выкарыстоўваецца для рэгулявання сальда плацежных балансаў, для пакрыцця дэфіцыту плацежнага балансу, папаўнення рэзерваў, разлікаў па крэдытах МВФ.

Міжнародны код згодна ISO 4217 — XDR.

Remove ads

Фарміраванне кошту

Курс СПЗ публікуецца штодня і вызначаецца на аснове даляравага кошту кошыку з пяці вядучых валют: долар ЗША, еўра, кітайскі юань, іена і фунт стэрлінгаў. Да ўвядзення еўра з 1981 года курс быў прывязаны да кошыка з пяці валют: долара ЗША, нямецкай маркі, французскага франка, іены і фунта стэрлінгаў. Кітайскі юань быў уключаны ў кошык МВФ 1 кастрычніка 2016 года[3]. Першапачаткова выпушчаныя СДР ўяўлялі сабой ўмоўныя адзінкі з залатым утрыманнем 0,888671 г, што адпавядала залатому зместу долара ў момант увядзення СДР ў 1970 годзе. Адсюль і першапачатковае курсавое суадносіны 1 СДР = 1 дол. Яно змянялася ў выніку двух дэвальвацый амерыканскай валюты ў 1971 годзе (1 СДР = 1,0857 дал.) і ў 1973 годзе (1 СДР = 1,20635 дал.). З 1 ліпеня 1974 года курс 1 адзінкі СДР стаў вылічацца на аснове сярэднеўзважанага курсу 16, а з 1 студзеня 1981 года — пяці валют, якія вызначаюцца па статуце фонду як «свабодна карыстаныя валюты».

Вага валют у кошыку пераглядаецца кожныя пяць гадоў.

Больш інфармацыі Перыяд, USD ...

Працэнтная стаўка СПЗ пераглядаецца штотыдзень. Яна грунтуецца на сярэднеўзважанай велічыні працэнтных ставак на кароткатэрміновыя пазыкі на грашовых рынках валютнага кошыка СПЗ.

У сувязі з развіццём сусветнага эканамічнага крызісу у сакавіку 2009 года Кітай прапанаваў на базе СПЗ стварыць сусветную рэзервовую валюту, якая магла б замяніць у гэтай якасці долар ЗША[5]. Мяркуецца пашырыць базавы валютны кошык[6]. У перспектыве гэта можа прывесці да з’яўлення ў наяўным абароце новай сусветнай валюты, як у свой час з ЭКЮ з’явіўся Еўра.

Remove ads

Эмісія

Выпуск СДР ажыццяўляўся серыямі:

  • у пачатку 1970-х гадоў — на суму 9,3 млрд СДР;
  • у 1979—1981 гадах — 12 млрд СДР;
  • у жніўні 2009 года — 161,2 млрд СДР;
  • у верасні 2009 года — 21,5 млрд СДР (разам за 2009 год: 182,7 млрд СДР);
  • у жніўні 2021 года — 456 млрд СДР (650 млрд долараў ЗША).

Гл. таксама

Крыніцы

Спасылкі

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads