Стара-Тура

Ста́ра-Ту́ра (славацк.: Stará Turá, венг.: Ótura, ням.: Alt Turn) — горад у заходняй Славакіі, на паўднёвым захадзе Трэнчынскага края. Знаходзіцца за 12 км на захад ад раённага цэнтра Нове-Места-над-Вагам, за 99 км на поўнач ад Браціславы. З чэшскага боку мяжуе з Паўднёвамараўскім краем. Насельніцтва — 10291 чалавек (2005).

Горад
Стара-Тура
Stará Turá
Касцёл у Стара-Туры
Сцяг Герб
48°47′ пн. ш. 17°42′ у. д.HGЯO
Краіна	Славакія
Статус	Раённы цэнтр
Край	Трэнчынскі край
Раён	Раён Нове-Места-над-Вагам
Гісторыя і геаграфія
Заснаваны	1392
Першае згадванне	1392
Плошча	50,94 км²
Вышыня цэнтра	279 м
Водныя аб’екты	Q16519206?
Часавы пояс	UTC+1, летам UTC+2
Насельніцтва
Насельніцтва	10 291 чалавек (2002)
Шчыльнасць	202 чал./км²
Лічбавыя ідэнтыфікатары
Тэлефонны код	0 32
Паштовы індэкс	916 01
Аўтамабільны код	NM
staratura.sk (славацк.)
Паказаць/схаваць карты
Стара-Тура
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Геаграфія

Ляжыць на чэшска-славацкім памежжы ў паўночнай частцы Мыяўскага плато, непадалёк ад Малых і Белых Карпатаў. Разам з ваколіцамі Стара-Тура адносіцца да Падяварніцкага копаніцкага гістарычнага рэгіёна.

Праз горад працякае ў паўночна-паўднёвым напрамку ручай Трысце, які пасля Чахціцкага замка ўпадае ў раку Дудваг.

Гісторыя

Першыя пісьмовыя згадкі пра Стара-Туру датаваныя 1392 годам, калі яна згаданая ў дароўчым лісце караля Жыгімонта як паселішча, належнае Чахціцкаму замку, якім на той час валодаў Сцібар са Сцібарыц. У складзе замкавых уладанняў Стара-Тура знаходзілася ажно да знікнення феадалізму ў Венгрыі.

У 1467 годзе кароль Мацей Корвін за дапамогу пры арышце Яна Швеглы надаў Стара-Туры статус падданскага мястэчка (опідума), што дало штуршок яе развіццю. Прывілеем жыхары мястэчка былі вызвалены ад сплаты трыдзясятку і іншых падаткаў ва ўсіх частках венгерскай кароны. Надалей гэты прывілей некалькі разоў пацвярджалі іншыя валадары Венгрыі.

Паколькі бедныя глебы былі няздольныя пракарміць насельніцтва, старатуране займаліся вырабам і продажам драўляных тавараў. Акрамя традыцыйнай вытворчасці, якая захавалася да цяпер, неабходна таксама згадаць сапожнікаў, кажушнікаў, млынароў, сталяроў, токараў, кавалёў і ганчароў. Стара-Тура мела млыны, пральні, кузню, бровар, тут вырошчвалі шафран і выраблялі паперу. З каровінага малака старатуране выраблялі топленае масла. Тутэйшыя жыхары сталі заснавальнікамі брынзавай вытворчасці ў Славакіі.

У 1848 годзе горад было амаль цалкам знішчанае пажарам.

Насельніцтва

Статыстыка насельніцтва (10 гадоў)^[1]

Год	1994	2004	2014	2024
Колькасць людзей	10 692	10 073	9172	8259
Розніца		−5,78 %	−8,94 %	−9,95 %

Статыстыка насельніцтва^[1]

Год	2023	2024
Колькасць людзей	8379	8259
Розніца		−1,43 %

Турыстычная інфармацыя

• Капліца Святога Крыжа (1820)
• Евангельскі збор (2 палова XVIII стагоддзя)
• Старая вежа на могілках — г.зв. гусіцкая вежа (1569)
• Рымска-каталіцкі касцёл Унебаўзяцця Дзевы Марыі (1758)

Вядомыя ўраджэнцы і жыхары

• Крысціна Роева (1860—1936), евангельская пісьменніца і рэдактарка
• Віліям Клімачак (1958), драматург

Гарады-пабрацімы

• Кунавіцы

Зноскі

1. Počet obyvateľov podľa pohlavia - obce (ročne) [om7101rr_obce=AREAS_SK] (нявызн.). Statistical Office of the Slovak Republic (31 сакавіка 2025). Праверана 31 сакавіка 2025.