Сільвія Плат

Сільвія Плат (англ.: Sylvia Plath; 27 кастрычніка 1932 — 11 лютага 1963) — амерыканская паэтэса і пісьменніца, якая лічыцца адной з заснавальніц жанру «спавядальнай паэзіі» ў англамоўнай літаратуры.

Сільвія Плат
англ.: Sylvia Plath
Асабістыя звесткі
Псеўданімы	Victoria Lucas[1]
Дата нараджэння	27 кастрычніка 1932(1932-10-27)[2][3][…]
Месца нараджэння	Бостан, акруга Сафалк[d], Масачусетс, ЗША
Дата смерці	11 лютага 1963(1963-02-11)[2][3][…] (30 гадоў)
Месца смерці	Лондан, Лонданскае графства, Англія, Вялікабрытанія
Пахаванне	Heptonstall[d]
Грамадзянства	ЗША
Бацька	Otto Plath[d]
Маці	Aurelia Plath[d]
Муж	Тэд Х’юз
Дзеці	Frieda Hughes[d] і Nicholas Hughes[d]
Альма-матар	Каледж Сміт[d] Ньюнхем-каледж[d]
Месца працы	Каледж Сміт[d][4]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэтэса, пісьменніца, раманіст, эсэістка, аўтабіёграф, аўтар дзённіка, дзіцячая пісьменніца
Жанр	спавядальная паэзія[d]
Мова твораў	англійская
Прэміі	Glascock Prize[d] (1955)
Узнагароды	Pulitzer Prize for Poetry[d] (1982) праграма Фулбрайта
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Пры яе жыцці выйшаў толькі паэтычны зборнік «Калос» (The Colossus & Other Poems, Лондан, 1960) і паўаўтабіяграфічны раман «Пад шкляным каўпаком» (1963). У 1965 годзе быў апублікаваны зборнік «Арыэль», які атрымаў добрыя водгукі крытыкаў, стаў адным з галоўных бестселераў англа-амерыканскай паэзіі XX ст. У 1982 годзе за зборнік Collected Poems Сільвія Плат атрымала пасмяротна Пулітцэраўскую прэмію^[5]. Гэты зборнік склаў муж пісьменніцы, брытанскі паэт Тэд Х’юз.

Біяграфія

Лонданскі дом, дзе жыла Сільвія Плат.

Узяла шлюб з брытанскім паэтам Тэдам Х’юзам у 1956 годзе. Іх стасункі былі праблемнымі — у сваіх лістах Сільвія ўзгадвае выпадкі гвалту^[6]. У іх было двое дзяцей. У 1962 годзе яны разышліся.

Большую частку дарослага жыцця Сільвія Плат хварэла на дэпрэсію^[7]. На пачатку 1963 году Сільвія забіла сябе. На момант ейнае смерці шлюб з Х’юзам яшчэ быў дзейным, таму той атрымаў правы на літаратурную спадчыну Сільвіі, што праз гісторыю іхных адносінаў і ягонага распараджэння правамі (спаліў апошні дзённік, а астатнія работы забараніў публікаваць ажно да 2013 году) выклікала некалькі скандалаў^[8].

Пасля самагубства Плат Х’юза доўга вінавацілі ў яе смерці. Праз шэсць гадоў пасля смерці Плат каханка Х’юза Ася Вэвіл, пазбавіўшы жыцця сваю дачку, забіла сябе такім самым спосабам — выпіла снатворнае і, уключыўшы газ, засунула галаву ў духоўку. У 2009 годзе скончыў жыццё самагубствам сын Плат і Х’юза Нікалас Фарар Х’юз.

Беларускія пераклады

Паасобныя творы С. Плат на беларускую пераклалі Макс Шчур^[9], Алена Якаўлева^[10], Юлія Цімафеева.