Сільвія Плат

Сільвія Плат (англ.: Sylvia Plath; 27 кастрычніка 1932 — 11 лютага 1963) — амерыканская паэтэса і пісьменніца, якая лічыцца адной з заснавальніц жанру «спавядальнай паэзіі» ў англамоўнай літаратуры.

Сільвія Плат
англ.: Sylvia Plath
Асабістыя звесткі
Псеўданімы	Victoria Lucas[1]
Дата нараджэння	27 кастрычніка 1932(1932-10-27)[2][3][…]
Месца нараджэння	Бостан, акруга Сафалк[d], Масачусетс, ЗША
Дата смерці	11 лютага 1963(1963-02-11)[2][3][…] (30 гадоў)
Месца смерці	Лондан, Лонданскае графства, Англія, Вялікабрытанія
Пахаванне	Heptonstall[d]
Грамадзянства	ЗША
Бацька	Otto Plath[d]
Маці	Aurelia Plath[d]
Муж	Ted Hughes[d]
Дзеці	Frieda Hughes[d] і Nicholas Hughes[d]
Альма-матар	Каледж Сміт[d] Ньюнхем-каледж[d]
Месца працы	Каледж Сміт[d][4]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	паэтэса, пісьменніца, раманіст, эсэістка, аўтабіёграф, аўтар дзённіка, дзіцячая пісьменніца
Жанр	спавядальная паэзія[d]
Мова твораў	англійская
Прэміі	Glascock Prize[d] (1955)
Узнагароды	Pulitzer Prize for Poetry[d] (1982) праграма Фулбрайта
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Лонданскі дом, дзе жыла С. Плат.

Пры жыцці Плат выйшаў толькі паэтычны зборнік «Калос» (The Colossus & Other Poems, Лондан, 1960) і паўаўтабіяграфічны раман «Пад шкляным каўпаком» (1963). У 1965 годзе быў апублікаваны зборнік «Арыэль», які атрымаў добрыя водгукі крытыкаў, стаў адным з галоўных бестселераў англа-амерыканскай паэзіі XX ст. У 1982 годзе за зборнік Collected Poems С. Плат атрымала пасмяротна Пулітцэраўскую прэмію^[5].

Узяла шлюб з брытанскім паэтам Тэдам Х’юзам^[en] у 1956. Іх стасункі былі праблемнымі — у сваіх лістах Сільвія ўзгадвае выпадкі гвалту^[6]. У іх было двое дзяцей. У 1962 годзе яны разышліся.

Большую частку дарослага жыцця Плат хварэла на дэпрэсію^[7]. На пачатку 1963 году Сільвія забіла сябе. На момант ейнае смерці шлюб з Х’юзам яшчэ быў дзейным, таму той атрымаў правы на літаратурную спадчыну Сільвіі, што праз гісторыю іхных адносінаў і ягонага распараджэння правамі (спаліў апошні дзённік, а астатнія работы забараніў публікаваць ажно да 2013 году) выклікала некалькі скандалаў^[8].

Беларускія пераклады

Паасобныя творы С. Плат на беларускую пераклалі Макс Шчур^[9], Алена Якаўлева^[10], Юлія Цімафеева.

Зноскі

1. Národní autority České republiky Праверана 30 жніўня 2020.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q13550863'></a>
2. Sylvia Plath // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
3. Sylvia Plath // RKDartists Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17299517'></a>
4. poets.org

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q24635963'></a>
5. Sessions, Sylvia Plath and Updike Are Among Pulitzer Prize Winners (англ.). archive.nytimes.com. Праверана 9 жніўня 2025.
6. Kean, Danuta. Unseen Sylvia Plath letters claim domestic abuse by Ted Hughes (англ.)  (нявызн.) ?. The Guardian (11 красавіка 2017). Праверана 9 жніўня 2025.
7. LISA FIRESTONE JOYCE CATLETT The Treatment of Sylvia Plath(англ.) // Death Studies. — 1998-09-01. — В. 7. — Т. 22. — С. 667–692. — ISSN 0748-1187. — DOI:10.1080/074811898201353
8. Nephie Christodoulides. Out of the cradle endlessly rocking: motherhood in Sylvia Plath's work (англ.). — Amsterdam New York: Rodopi, 2005. — Т. 152. — (Costerus). — ISBN 978-90-420-1772-6.
9. Сылвія Плат. Лазар у спадніцы (нявызн.). ЛітРАЖ.
10. Галасы з-за небакраю: анталогія паэзіі свету ў беларускіх перакладах ХХ ст. Склад. М. Скобла. — Мн.: Лімарыус 2008. — 896 с.