Трафальгарская бітва

Трафальга́рская бі́тва^[1] — марская бітва паміж брытанскімі і франка-іспанскімі марскімі сіламі у час Вайны трэцяй кааліцыі, якая была часткай Напалеонаўскіх войнаў.

Трафальгарская бітва
Асноўны канфлікт: Вайна трэцяй кааліцыі
Дата	21 кастрыніка 1805
Месца	Трафальгар, Атлантычны акіян
Вынік	Перамога брытанскага флота
Праціўнікі
Вялікабрытанія  Французская імперыя,  Іспанская імперыя
Камандуючыя
Гарацыа Нельсан, Катберт Колінгвуд П’ер дэ Вільнёў, Федэрыка Гравіна
Сілы бакоў
27 лінкораў, 4 фрэгаты, 2 шлюпы, 16 000 маракоў 33 лінкоры, 5 фрэгатаў, 2 шлюпы, 20 000 маракоў
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Бітва адбылася 21 кастрычніка 1805 года ў Атлантычным акіяне каля мыса Трафальгар, непадалёк ад іспанскага порта Кадыс. З брытанскага боку у бітве прымалі ўдзел 27 лінкораў, 4 фрэгаты, 2 шлюпы, з франка-іспанскага — 33 (18 французскіх, 15 іспанскіх^[1][2]) лінкоры, 5 фрэгатаў, 2 шлюпы. Брытанскай эскадрай камандаваў адмірал Гарацыа Нельсан, франка-іспанскай — віцэ-адмірал П’ер дэ Вільнёў.

Ход бітвы

Дыспазіцыя бітвы

Па загадзе Напалеона I франка-іспанская эскадра, са жніўня 1805 года заблакіраваная ў раёне Кадыса, 20 кастрычніка выйшла ў мора, каб без бою прарвацца ў Міжземнае мора. 21 кастрычніка пры спробе ўхіліцца ад сустрэчы з караблямі Нельсана, эскадра Вільнёва павярнула на поўнач, у выніку чаго страціла шмат часу і парушыла строй. Брытанскія сілы атакавалі і перарэзалі яе цэнтр і ар’ергард двума калонамі (15 і 12 караблёў). Авангард Вільнёва ў гэты час працягваў рух на поўнач і з вялікім спазненнем пайшоў на дапамогу. Бітва доўжылася 5 гадзін 30 хвілін^[2].

Вынікі

Бітва скончылася пераканаўчай перамогай брытанцаў. У ходзе бітвы фрнка-іспанская эскадра страціла 18 караблёў (17 з іх былі захоплены) і каля 7000 чалавек. Брытанская эскадра страціла каля 1700 чалавек. Быў смяротна паранены адмірал Нельсан. Поспех быў дасягнуты дзякуючы новай тактыцы манеўранага бою, якую ўпершыню выкарыстаў рускі адмірал Ф. Ф. Ушакоў, і пераняў Нельсан^[2].

Перамога ў Трафальгарскай бітве забяспечыла Вялікабрытаніі панаванне на моры і ўскладніла сувязь Францыі з калоніямі.