Трацяк (манета)

У паняцця ёсць і іншыя значэнні, гл. Трацяк.

Траця́к^[1] (польск.: trzeciak, лац.: ternarius) — польская грашова-лікавая адзінка і дробная сярэбраная, пазней білонная^[1] і медная^[1] манета.

Трацяк
Матэрыял	серабро і Білонная манета

У пачатку XIV стагоддзя 1 траццяк быў роўны 1/2 квартніка, 1/4 пражскага гроша, які раўняўся 12 дэнарыям. Як манета Траццяк з’явіўся пры Казіміры III пад назвай «чвэрць гроша» або «паўквартнік»^[2][3]. У 1398^[1] годзе (у канцы XIV стагоддзя^[2][3]) квартнік адпавядаў 1/6 гроша, які раўняўся 18 дэнарыям, і атрымаў назву «трацяк», так званы трайны дэнарый (часам «тэрнар» або «малы квартнік»^[2][3]). Чаканілася пражскія і мазавецкія манеты ў 1398—1403^[2][3] гадах. Пазней трацяк зноў набыў функцыі грашова-лікавай адзінкі^[1]. Трацякі потым выпускаліся пры Жыгімонце Старым у 1527—1546 гадах і Жыгімонце III ў 1591—1627 гадах^[2][3]. Пры Жыгімонце III у Кракае, Познані, Лабжаніцы і Олькушы выпускаліся рэальныя трацякі масай 0,568 г (0,1 г чыстага серабра)^[1][2][3].

На беларускіх землях трацяк абарачаўся ў XVII стагоддзі^[1]. На украінскіх землях трацяк быў грашова-лікавай адзінкай у XIX стагоддзі і адпавядаў 6 капейкам^[2][3].