Тугельбай Сыдыкбекаў

Тугельбай Сыдыкбе́каў^[1] (кірг.: Түгөлбай Сыдыкбеков; 1 (14) мая 1904 — 19 ліпеня 1997) — кіргізскі савецкі пісьменнік, Народны пісьменнік Кіргізскай ССР (1968), акадэмік Акадэміі навук Кіргізскай ССР (1954), Герой Кыргызскай Рэспукблікі (04.02.1997).

Блок паштовых марак Кыргызсатана

Тугельбай Сыдыкбекаў
кірг.: Түгөлбай Сыдыкбеков
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	1 (14) мая 1912
Месца нараджэння	Кен-Суу[d], Пржэвальскі павет[d], Сямірэчанская вобласць, Туркестанскае генерал-губернатарства, Расійская імперыя
Дата смерці	19 ліпеня 1997(1997-07-19) (85 гадоў)
Месца смерці	Бішкек, Кыргызстан
Грамадзянства	СССР  Кыргызстан  Расійская імперыя
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	пісьменнік, палітык, паэт, празаік
Жанр	раман
Мова твораў	кіргізская мова
Грамадская дзейнасць
Член у	Саюз пісьменнікаў СССР
Узнагароды

Біяграфія

Нарадзіўся ў аіле Кен-Су (у сучасным Цюпскім раёне Ісык-Кульскай вобласці Кыргызстана). Вучыўся спачатку ў сельскай школе, потым у рускай пачатковай школе імя А. П. Чэхава ў горадзе Каракол, у школе 2-й ступені імя Н. К. Крупскай^[2]. У 1929 годзе Тугельбай Сыдыкбекаў пераехаў у сталіцу і паступіў у сельскагаспадарчы тэхнікум^[2], пасля сканчэння якога вучыўся ў зоаветэрынарным інстытуце. У 1932—1935 гадах быў супрацоўнікам газеты «Ленінская моладзь»^[2].

Абіраўся дэпутатам Вярхоўнага Савета СССР 4-га склікання (1954—1958) і Вярхоўнага Савета Кіргізскай ССР 3, 5—8-га скліканняў^[3][4].

Памёр Тугельбай Сыдыкбекаў 19 ліпеня 1997 года, пахаваны на Ала-Арчынскіх могілках у Бішкеку.

Творчасць

Друкавацца Тугельбай Сыдыкбекаў пачаў у 1928 годзе^[3][4]. Зборнікі яго вершаў «Барацьба» (1933), «Волаты» (1936), «Паэт-салавей» (1938), «Зварот да чалавека» і іншыя прысвечаны галоўным чынам тэме працы. Аўтар раманаў «Кен-су» (кнігі 1—2, 1937—1938) — пра першыя калгасы, «Тэмір» (1939—1940) — пра завяршэнне калектывізацыі, «Людзі нашых дзён» (1948; Сталінская прэмія 1949 года) — пра працу калгаснікаў у ваенны час, «Дзеці гор» (1953), «Жанчыны» (кнігі 1—2, 1962—1966, рускі пераклад 1972), «Равеснікі» (1977), аўтабіяграфічнай кнігі «Шлях» (1982).

Узнагароды і званні

• Народны пісьменнік Кіргізскай ССР (1968)
• Герой Кыргызскай Рэспублікі (1997)
• Ордэн Леніна (1951)
• 2 ордэны Працоўнага Чырвонага Сцяга (1958, 1987)
• Ордэн Дружбы народаў (1982)
• 2 медаля «За працоўную доблесць» (1946, 1964) і іншыя медалі
• Сталінская прэмія III ступені (1949, за раман «Людзі нашых дзён»)
• Памятны залаты медаль «Манас-1000» (1995)^[5]

Памяць

У 2005 годзе быў выпушчаны блок паштовых марак Кыгызстана, прысвечаны Тугельбаю Сыдыкбекаву.