Турэмная вежа (Гданьск)

Турэмная вежа (польск.: Wieża Więzienna) — элемент сярэднявечных умацаванняў Гданьска, які паходзіць з XIV стагоддзя і разам з катоўняй утварае комплекс Перадбрам'я (барбакан) Галоўнага горада.

Вежа
Турэмная вежа
польск.: Wieża Więzienna
54°20′59″ пн. ш. 18°38′50″ у. д.HGЯO
Краіна	Польшча
Горад	Гданьск
Тып будынка	абарончы
Архітэктурны стыль	рэнесанс з элементамі барока
Будаўніцтва	XIV стагоддзе
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Гісторыя

Падмуркі турэмнай вежы адносяцца да пачатку XIV стагоддзя. Першы этап будаўніцтва - гэта праца гарадскога дойліда Генрыха Унгерадзіна. Перад Доўгай брамай ён паставіў вежу з пераходам і прастакутным унутраным дваром. Наступныя надбудовы паходзяць з 1379–1382 і 1416–1418 гадоў. Самы высокі паверх з аркадамі ўзвёў Генрык Хетцэль. Міхал Энкінгер увянчаў вежу шатровым дахам і чатырма стройнымі вуглавымі вежамі. Дах згарэў у 1577 годзе падчас аблогі Гданьска войскамі караля Стэфана Баторыя.

У 1594 годзе Антоні ван Оберген перабудаваў вежу, увянчаўшы яе барочным купалам. Калі ў 1604 годзе вежа страціла сваё значэнне як элемент умацаванняў Гданьска, яе разам з катоўняй і пераходам аддалі пад турму. На ўсходнім фасадзе турэмнай вежы знаходзіцца слуп ганьбы — месца шматлікіх страт.

Турэмнай вежай сёння карыстаецца Гістарычны музей горада Гданьска, які праводзіў рэстаўрацыйныя работы і завяршыў рэканструкцыю вежы пасля пашкоджанняў апошняй вайны (тады згарэў дах).

З чэрвеня 2006 года ў комплексе Перадбрам'я (турэмная вежа і катоўня) працуе Музей бурштыну. Пасля яго пераводу ў Вялікі млын, запланаванага на сярэдзіну 2021 года, гэтую выставачную плошчу павінен заняць Музей рэканструкцыі Гданьска.