Тэрмы Ціта

Тэрмы Ціта (лац.: Thermae Titi) — публічныя лазні (тэрмы), пабудаваныя ў Рыме ў 80 годзе н. э. імператарам Цітам.

План тэрмаў Ціта

Славутасць
Тэрмы Ціта
41°53′33″ пн. ш. 12°29′39″ у. д.HGЯO
Краіна	Італія
Месцазнаходжанне	Рым
Архітэктурны стыль	старажытнарымская архітэктура[d]
Заснавальнік	Ціт
Дата заснавання	81
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Комплекс тэрмаў прыкладна 125×120 м размяшчаўся на Эсквіліне, на тэрыторыі, дзе раней знаходзіўся Залаты дом Нерона. Ёсць здагадка, што тэрмы Ціта з’яўляюцца перабудовай тэрмаў, якія існавалі на тэрыторыі Залатога дома^[1]. Пазней побач з імі былі пабудаваны больш маштабныя тэрмы Траяна.

Тэрмы Ціта ў Рыме. Размаляваны акварэллю афорт Марка Карлоні па малюнку Ф. Смуглевіча і В. Брэны. 1776. Нацыянальны музей у Варшаве

Дж. Б. Піранезі Від на руіны другога паверху будынка тэрмаў імператара Ціта. Афорт

Тэрмы рамантавалі ў першай палове II стагоддзя н. э. пры Адрыяне і затым у 238 годзе (у Год шасці імператараў)^[2]. Затым комплекс паступова прыйшоў у заняпад. Значныя часткі будынка яшчэ стаялі ў XVI стагоддзі, калі Андрэа Паладыа замаляваў план комплексу. Знойдзеная ў развалінах тэрмаў гранітная чаша знаходзіцца ў Бельведэрскім дворыку Ватыкана^[3].

Тэрмы Ціта былі распісаны мастаком Фабулам. Яго фрэскі, да канчатковага разбурэння, скапіраваў французскі гравёр Нікола Понс, які апублікаваў іх у кнізе «Апісанне лазняў Ціта» («Description des bains de Titus», Paris, 1786)^[4]. Беларускі мастак Францішак Смуглевіч і італьянскі архітэктар Вінчэнца Брэна таксама рабілі замалёўкі роспісаў. Па гэтых малюнках стварыў размаляваныя акварэллю афорты Марка Карлоні. Цяпер гэтыя ўнікальныя лісты захоўваюцца ў фондах Нацыянальнага музея ў Варшаве^[5].

Падобныя выявы, у прыватнасці, паслужылі крыніцай развіцця арнаменту гратэску ў заходнееўрапейскім выяўленчым мастацтве XVIII—XIX стагоддзяў^[6]