Тэрытарыяльныя войскі Беларусі

Войскі тэрытарыяльнай абароны (ТэрА) Беларусі — род войск ва Узброеных сілах Рэспублікі Беларусь, які склікаецца толькі на час вайны або ў перыяд напружанай ваенна-палітычнай сітуацыі. Войскі тэрытарыяльнай абароны маюць дапаможнае значэнне і складаюцца з асоб, якія адбылі тэрмін службы і знаходзяцца ў запасе.

Войскі тэрытарыяльнай абароны Беларусі
Эмблема Упраўлення тэрытарыяльнай абароны.
Гады існавання	з 2002 года па цяперашні час
Краіна	Беларусь
Падпарадкаванне	Міністэрства абароны Рэспублікі Беларусь
Уваходзіць у	Узброеныя Сілы Беларусі
Тып	ірэгулярныя войскі, тэрытарыяльная абарона
Колькасць	120 000 чалавек
Камандзіры
Дзеючы камандзір	палкоўнік Андрэй Маціевіч[1]
Вядомыя камандзіры	палкоўнік Андрэй Пасека (начальнік упраўлення тэрытарыяльнай абароны з 21 снежня 2017 па 7 ліпеня 2020)

Гісторыя стварэння

У пачатку 2000-х, ва ўмовах скарачэння колькасці Узброеных Сіл і зніжэння ўзроўню ўзбраенняў, адным з найбольш эканамічных шляхоў кампенсацыі сіл і сродкаў, падтрымання абараназдольнасці дзяржавы на належным узроўні стала арганізацыя тэрытарыяльнай абароны^[2]. Таксама, абапіраючыся на замежны вопыт, ваеннае камандаванне прыйшло да высновы, што пагроза для краіны можа адыходзіць не толькі ад замежнай дзяржавы, але і ад экстрэмісцкіх і тэрарыстычных груповак. Зыходзячы з войнаў у Афганістане і Чачні, дзе значна пашырыліся і павялічыліся маштабы шкоды ад дыверсійнай работы, паўстала неабходнасць стварэння тылавых ахоўных падраздзяленняў. Гістарычны вопыт, асабліва Вялікая Айчынная вайна, паказаў, што ў выпадку поўнамаштабнай вайны партызанскія аперацыі здольны значна скаваць і аслабіць сілы праціўніка^[3]. Усе гэтыя фактары спрыялі стварэнню тэрытарыяльных войскаў.

У 2002 годзе на Барысаўскім ваенным палігоне ў ходзе аператыўна-тактычнага вучэння «Бярэзіна-2002» упершыню былі адпрацаваны практычныя дзеянні тэрытарыяльных войскаў.

Мэты і задачы

Тэрытарыяльныя войскі прызначаны для выканання наступных задач^[4]:

• Ахова і абарона аб’ектаў;
• Забеспячэнне мабілізацыі прыпіснога складу ў выпадку вайны;
• Выкананне асобных баявых задач сумесна са злучэннямі і часцямі УС пры адбіцці акта ўзброенай агрэсіі;
• Барацьба з дыверсійна-разведвальнымі сіламі і незаконнымі ўзброенымі фарміраваннямі;
• Вядзенне партызанскай вайны на акупаванай праціўнікам тэрыторыі;
• Удзел ва ўзмацненні аховы ўчасткаў дзяржаўнай мяжы;
• Удзел у ліквідацыі наступстваў прымянення праціўнікам зброі масавага знішчэння, вынікаў масіраваных удараў, правядзенне выратавальных і аварыйна-аднаўленчых работ;
• Удзел у выкананні мерапрыемстваў па забеспячэнні падтрымання рэжыму ваеннага становішча і іншых мерапрыемстваў па абароне краіны.

Склад

Для вырашэння задач па тэрытарыяльнай абароне ствараюцца тэрытарыяльныя войскі, якія з’яўляецца рэзервовым кампанентам Узброеных Сіл і будуць разгортвацца ў пагражальны перыяд або з пачаткам вайны.

Колькасць войскаў тэрытарыяльнай абароны Рэспублікі Беларусь — 120 тысяч чалавек, што ўдвая больш, чым служыць у рэгулярных УС РБ. Камплектаванне фарміраванняў вырабляецца з жыхароў адпаведных адміністрацыйна-тэрытарыяльных адзінак, здольных да ваеннай службы. Войскі тэрытарыяльнай абароны ўключаюць воінскія фарміраванні ў выглядзе асобных стралковых батальёнаў і асобных стралковых рот^[4].

Сёння створана сем зон тэрытарыяльнай абароны, якія адпаведаюць абласцям і г. Мінску. Кіраванне тэрытарыяльнымі зонамі абароны ажыццяўляюць мясцовыя органы ўлады на чале са старшынямі аблвыканкамаў і Мінскага гарвыканкама і кіраўнікамі раённых выканкамаў. Аператыўнае кіраўніцтва часткамі ТэрА ў ваенны час ажыццяўляе Генеральны штаб Узброеных Сіл^[2][4][5].

Звычайна, тэрытарыяльныя батальёны маюць такую структуру:

• штаб
• стралковыя роты
• роты агнявой падтрымкі і падраздзяленні забеспячэння (інжынерна-сапёрныя роты, разведвальны ўзвод, узвод сувязі, узвод матэрыяльна-тэхнічнага забеспячэння, аўтамабільны ўзвод, узвод аховы)

Святы

• 1 верасня — Дзень упраўлення тэрытарыяльнай абароны Генеральнага штаба Узброеных Сіл (усталяваны загадам Міністра абароны Рэспублікі Беларусь ад 2012/01/04 г. № 6)^[6].

Зноскі

1. Указ Президент РБ 258 07.07.2020 Об А.И.Матиевиче
2. Законы Республики Беларусь о защите республики
3. Территориальная оборона Беларуси: после восстановления независимости. (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 25 снежня 2021. Праверана 2 жніўня 2019.
4. Войска территориальной обороны (ТерО) (нявызн.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 2 верасня 2018. Праверана 2 жніўня 2019.
5. Территориальная оборона — нормативные акты
6. Управление территориальной обороны Генерального штаба Вооруженных Сил Архівавана 10 ліпеня 2019.