Упадзіна

Упа́дзіна — замкнёная або амаль замкнёная форма рэльефу зямной паверхні, адмоўная адносна навакольнай мясцовасці (сушы, дна мора, акіяна). Вузкія і доўгія ўпадзіны на дне акіянаў называюць акіянічнымі жалабамі.

Упадзіна

Упадзіны могуць быць бяссцёкавымі і маючымі сцёк.

Самая глыбокая ўпадзіна на сушы — упадзіна Гхор (Мёртвае мора) — на 405 метраў ніжэй узроўню мора. Самая глыбокая акіянічная ўпадзіна — Марыянскі жолаб у Ціхім акіяне — на 10 994±40^[1] метраў ніжэй ўзроўню мора.

Класіфікацыя

Упадзіны класіфікуюць па механізмам фармавання:

• Тэктанічныя западзіны, запоўненыя наносамі;
• Участак выдзімання — западзіна, якая стварылася ў выніку ветравай эрозіі, часцей у пясчанай пустыні або сухой глебе;
• Грабэн — структурны элемент паміж разломамі ў рыфтавых зонах;
• Ударны кратар — западзіна, якая ўтварылася пасля падзення метэарыту;
• Кратар правалу — западзіна, сфармаваная праз правал зямной паверхні ў пустэчы;
• Катлавіна утвараецца пры раставанні кавалка ледавіка;
• Карсты — западзіны, якія могуць утварацца ў выніку абвалу, які адбываецца праз разбурэнне горных пародаў;
• Даліна — западзіна, якая ўтварылася праз эрозію;
• Акіянічны жолаб — глыбокая западзіна на дне акіяна. З'яўляецца праз пранікненне акіянічнай кары пад іншую акіянічную ці кантынентальную кару;

Зноскі

1. Уточнена глубина Марианского желоба (руск.)