Утыліта

Утыліта (англ.: utility ці tool) — дапаможная камп’ютарная праграма ў складзе агульнага праграмнага забеспячэння для выканання спецыялізаваных тыповых задач, звязаных з работай абсталявання і аперацыйнай сістэмы (АС)^[1].

Утыліты даюць доступ да магчымасцяў (параметраў, налад), недасяжных без іх ужывання, або робяць працэс змянення некаторых параметраў прасцей, (аўтаматызуючы яго).

Утыліты могуць уваходзіць у склад аперацыйных сістэм, пастаўляцца ў камплекце са спецыялізаваным абсталяваннем або распаўсюджвацца асобна.

Віды утыліт па сувязі з АС

Па залежнасці ад аперацыйнай сістэмы можна адрозніваць:

• Незалежныя ўтыліты, не патрабуюць для сваёй работы аперацыйнай сістэмы,
• Сістэмныя ўтыліты, уваходзяць у пастаўку АС і патрабуюць яе наяўнасці^[1].

Віды ўтыліт па функцыях

• Менеджары файлаў;
• Архіватары (з магчымым сцісканнем даных);
• Прагляднікі;
• Утыліты для дыягностыкі апаратнага ці праграмнага забеспячэння;
• Утыліты ўзнаўлення пасля збояў;
• Аптымізатар дыска — від утыліты для аптымізацыі размяшчэння файлаў на дыскавым носьбіце, напрыклад, шляхамдэфрагментацыі дыска;
• Дэінсталятары^[2];
• Утыліты кіравання працэсамі.