Уільям Брэдфард Шоклі

Уільям Брэдфард Шоклі (англ.: William Bradford Shockley; 13 лютага 1910, Лондан — 12 жніўня 1989, Стэнфард) — амерыканскі фізік, даследчык паўправаднікоў, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы (1956). У гады Другой сусветнай вайны Шоклі ўдзельнічаў у стварэнні амерыканскай школы даследавання аперацый і ў распрацоўцы тактыкі стратэгічных бамбардзіровак. У студзені 1948 года Шоклі вынайшаў плоскасцевы біпалярны транзістар, а затым стварыў навуковую тэорыю, якая тлумачыць яго працу. У 1956 Шоклі заснаваў названую яго імем лабараторыю, якая была адным з вытокаў Крамянёвай даліны.

Уільям Брэдфард Шоклі
англ.: William Bradford Shockley
Шоклі ў 1975 годзе
Дата нараджэння	13 лютага 1910(1910-02-13)[1][2][…]
Месца нараджэння	Лондан, Лонданскае графства, Англія, Злучанае каралеўства Вялікабрытаніі і Ірландыі[3]
Дата смерці	12 жніўня 1989(1989-08-12)[1][2][…] (79 гадоў)
Месца смерці	Стэнфард, акруга Санта-Клара, Каліфорнія, ЗША
Месца пахавання	Alta Mesa Memorial Park[d][4]
Грамадзянства	Вялікабрытанія  ЗША
Бацька	William Hillman Shockley[d][5]
Маці	May Bradford Shockley[d]
Жонка	Jean Bailey[d] і Emmy Lanning[d]
Род дзейнасці	фізік, вынаходнік, выкладчык універсітэта
Навуковая сфера	фізіка паўправаднікоў[d]
Месца працы	Bell Labs[d] Стэнфардскі ўніверсітэт Shockley Semiconductor Laboratory[d]
Навуковая ступень	Doctor of Philosophy in Physics[d]
Альма-матар	Каліфарнійскі тэхналагічны інстытут (1932) Масачусецкі тэхналагічны інстытут (1936)
Навуковы кіраўнік	John C. Slater[d]
Вядомы як	Вынаходнік і стваральнік тэорыі плоскасцевага транзістара Стваральнік амерыканскай школы даследавання аперацый
Партыя	Рэспубліканская партыя ЗША
Член у	Нацыянальная акадэмія навук ЗША Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Амерыканскае фізічнае таварыства[6]
Узнагароды	прэмія Олівера Э. Баклі па фізіцы кандэнсаванага стану[d] (1953) медаль Вільгельма Экснера[d] (1963) Нацыянальная Зала славы вынаходнікаў[d] (1974) Прэмія Морыса Лібмана[d] (1952) медаль Холі[d] (1963) член Амерыканскага фізічнага таварыства[d] прэмія Камстока[d] (1953) Асоба года па версіі часопіса «Time»[d]
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У Шоклі спалучаліся талент тэарэтыка і выкладчыка, культ уласнага інтэлекту і цела, неўтаймоўныя цяга да суперніцтва і глухата да меркаванняў і інтарэсаў іншых людзей. Псіхічная неўраўнаважанасць, уласцівая Шоклі з маленства, з гадамі ўзмацнілася і стала прычынай няўдачы ў бізнесе. У 1960-я гады Шоклі захапіўся ідэямі еўгенікі і пачаў публічную кампанію супраць «выраджэння» амерыканскай нацыі. Яго расісцкія тэорыі, адкінутыя грамадствам, разбурылі навуковую рэпутацыю Шоклі, прывялі да фактычнага выгнання з навуковай супольнасці.

Зноскі

1. William B. Shockley // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
2. Cooper D. Y. William Bradford Shockley // Shockley, William Bradford (13 February 1910–12 August 1989), physicist // American National Biography Online / S. Ware — [New York]: Oxford University Press, 2017. — ISSN 1470-6229 — doi:10.1093/ANB/9780198606697.ARTICLE.1302153 Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q16983137'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q20824348'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q103879402'></a>
3. Шокли Уильям Брэдфорд // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
4. Find a Grave — 1996. Праверана 30 чэрвеня 2024.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056'></a>
5. Geni.com — 2006.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2621214'></a>
6. NNDB — 2002.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513'></a>