Шань-шуй

Шань-шуй (кіт.: 山水 літаральна «Гара-воды») — традыцыйныя кітайскія пейзажныя кампазіцыі з выявамі гор і вады.

«Ранняя вясна  (англ.)», выява дынастыі Паўночная Сун  (укр.) мастак Го Сі (каля 1020 — каля 1090)

Малюнак дынастыі Юань мастак Гаа Ке-гун (1248—1310)

Выява часоў Імперыі Мін, мастак Шэнь Чжоу  (руск.), 1467. «Велічная гара Лу»

Малюнак часоў дынастыі Цын, мастак Ван Хуэй  (укр.), 1679

Інтэрпрэтацыя і тэхніка

Горы, скалы, патокі, аблокі, туман — сакральныя элементы кітайскага космасу, якія сімвалізуюць мужчынскі і жаночы пачатак, а таксама іх узаемадзеянне (гл. Інь і ян). Для малюнка выкарыстоўваюцца мінеральныя фарбы або чорная туш; выявы суправаджаюцца каліграфічнымі надпісамі^[1].

Гісторыя

Жанр склаўся ў пачатку нашай эры. Яго папярэднікамі лічацца каменныя рэльефы, бронзавыя курыльніцы і люстэркі Дынастыі Хан (206 г. да н. э. — 220: напрыклад, выява міфічнай гары Куньлунь  (англ.)). Самы высокі росквіт шань-шуй у жывапісе — X—XIII стагоддзі (мастакі Го Сі, Лі Тан, Ма Юань)^[1]. Аналагічная тэматыка прысутнічае таксама ў класічнай пейзажнай лірыцы  (укр.).

Вядомыя мастакі

Дынастыя Суй і раней

• Чжань Цзыцянь  (руск.) (550—617)

Дынастыя Тан і перыяд міжусобіцы

• У Даа-цзі  (руск.) (685—758).
• Цзін Хаа  (руск.) (855—915)
• Гуань Тун (870—960)
• Дун Юань  (руск.) (?—962)
• Хуан Цюань (900—965)
• Цзюйжань  (руск.) (X стагоддзе)

Дынастыя Сун

• Фань Куань  (руск.) (990—1020)
• Цуй Бо  (руск.) (1050—1074)
• Лі Гунлінь  (руск.) (1049—1106)
• Мі Фу (1051—1107)
• Ван Сімэн  (руск.) (1096—1119)
• Ся Гуй (1180—1230)

Дынастыя Юань

• Чжаа Мэнфу  (руск.) (1254—1322)
• У Чжэнь (1280—1354)
• Хуан Гунван (1269—1356)

Дынастыя Мін

• Ван Мэн  (руск.) (1308—1385)
• Лі Цзай  (укр.) (?—1431)
• Дай Цзінь (1388—1462)
• Тан Інь (1470—1524)
• Вэнь Чжэнмін (1470—1559)
• Чэнь Чунь (1482—1544)
• Дун Цічан (1555—1636)

Дынастыя Цын

• Лань Ін (1585—1666)
• Ван Шымінь  (укр.) (1592—1680)

Зноскі

1. Сотрудники НИИ теории и истории изобразительных искусств Российской академии художеств. Энциклопедический словарь «Изобразительное искусство и архитектура» (руск.)(недаступная спасылка). Архівавана з першакрыніцы 18 лютага 2011. Праверана 11 кастрычніка 2010.