Шведска-беларуская практычная транскрыпцыя
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
Шведска-беларуская практычная транскрыпцыя — уніфікаваныя правілы перадачы шведскіх уласных імён і неперакладальных рэалій на пісьме беларускай мовай.
Ніжэй змешчаныя парады складзены ў маі 2013 года на аснове «Кароткай граматыкі шведскай мовы» (адтуль пра шведскую фанетыку, pdf, 0,9 MB), аўтарства Вольгі Цвірка, пад агульнай рэдакцыяй Лявона Баршчэўскага, якая выйшла ў 2009 годзе. Да 2021 года гэта выданне было адзіным беларускім падручнікам шведскай мовы, але ўласна правіл шведска-беларускай практычнай транскрыпцыі не змяшчала, толькі агульныя звесткі пра адпаведнасць шведскай і беларускай фанетыкі.
У 2021 годзе парады па шведска-беларускай практычнай транскрыпцыі апублікаваны ў пасмяротным выданні Змітра Саўкі[1], яны НЕ цалкам супадаюць з табліцай складзенай на аснове падручніка Вольгі Цвірка.
Remove ads
Націск
Звычайна, націск імкнецца да першага складу. Аднак, ёсць выключэнні, якія абазначаюць акутам над галоснай (апроч літары i). Суфікс -in заўсёды націскны (Aulin Аўлі́н).
Табліца складзеная на аснове падручніка 2009 года
a = а | e = е | i = і | o = у/о | u = у | y = ю | å = о | ä = э | ö = ё | |
b = б | ba = ба | be = бе | bi = бі | bo = бу/бо | bu = бу | by = бю | bå = бо | bä = бэ | bö = бё |
c = с/к | ca = ка | ce = се | ci = сі | co = ку/ко | cu = ку | cy = сю | cå = со | cä = кэ | cö = сё |
ch = ш | cha = ша | che = шэ | chi = шы | cho = шу/шо | chu = шу | chy = шу | chå = шо | chä = шэ | chö = шо |
ck = к | cka = ка | cke = ке | cki = кі | cko = ку/ко | cku = ку | cky = кю | ckå = ко | ckä = кэ | ckö = кё |
d = д | da = да | de = дэ | di = ды | do = ду/до | du = ду | dy = ду | då = до | dä = дэ | dö = до |
dj = й[2] | dja = я | dje = е | dji = і | djo = ю/ё | dju = ю | djy = ю | djå = ё | djä = е | djö = ё |
f = ф | fa = фа | fe = фе | fi = фі | fo = фу/фо | fu = фу | fy = фю | få = фо | fä = фэ | fö = фё |
g = г/й[2] | ga = га | ge = ге/е | gi = гі/і | go = гу/го | gu = гу | gy = гю/ю | gå = го | gä = гэ/е | gö = гё/ё |
gn = ньн | gna = ньна | gne = ньне | gni = ньні | gno = ньну/ньно | gnu = ньну | gny = ньню | gnå = ньно | gnä = ньнэ | gnö = ньнё |
gs = кс | gsa = кса | gse = ксе | gsi = ксі | gso = ксу/ксо | gsu = ксу | gsy = ксю | gså = ксо | gsä = ксэ | gsö = ксё |
gt = кт | gta = кта | gte = ктэ | gti =кты | gto = кту/кто | gtu = кту | gty = кцю | gtå = кто | gtä = ктэ | gtö = кцё |
h = х | ha = ха | he = хе | hi = хі | ho = ху/хо | hu = ху | hy = хю | hå = хо | hä = хэ | hö = хё |
hj = й[2] | hja = я | hje = е | hji = і | hjo = ю/ё | hju = ю | hjy = ю | hjå = ё | hjä = е | hjö = ё |
j = й | ja = я | je = е | ji = і | jo = ю/ё | ju = ю | jy = ю | jå = ё | jä = е | jö = ё |
k = к/ш[2] | ka = ка | ke = ке/шэ | ki = кі/шы | ko = ку/ко | ku = ку | ky = кю/шу | kå = ко | kä = кэ/шэ | kö = кё/шо |
kj = ш[2] | kja = ша | kj = шэ | kji = шы | kjo = шу/шо | kju = шу | kjy = шу | kjå = шо | kjä = шэ | kjö = шо |
l = л[ь] | la = ля | le = ле | li = лі | lo = лю/лё | lu = лю | ly = лю | lå = лё | lä = ле | lö = лё |
lj = й[2] | lja = я | lje = е | lji = і | ljo = ю/ё | lju = ю | ljy = ю | ljå = ё | ljä = е | ljö = ё |
-lg = -льй | |||||||||
m = м | ma = ма | me = ме | mi = мі | mo = му/мо | mu = му | my = мю | må = мо | mä = мэ | mö = мё |
n = н | na = на | ne = не | ni = ні | no = ну/но | nu = ну | ny = ню | nå = но | nä = нэ | nö = нё |
ng = н[ь] | nga = ня | nge = не | ngi = ні | ngo = ню/нё | ngu = ню | ngy = ню | ngå = нё | ngä = не | ngö = нё |
nk = ньк | nka = нька | nke = ньке | nki = нькі | nko = ньку/нько | nku = ньку | nky = нькю | nkå = нько | nkä = нькэ | nkö = нькё |
p = п | pa = па | pe = пе | pi = пі | po = пу/по | pu = пу | py = пю | på = по | pä = пэ | pö = пё |
r = р | ra = ра | re = рэ | ri = ры | ro = ру/ро | ru = ру | ry = ру | rå = ро | rä = рэ | rö = ро |
-rg = -рй | |||||||||
rs = ш | rsa = ша | rse = шэ | rsi = шы | rso = шу/шо | rsu = шу | rsy = шу | rså = шо | rsä = шэ | rsö = шо |
s = с | sa = са | se = се | si = сі | so = су/со | su = су | sy = сю | så = со | sä = сэ | sö = сё |
sch = ш | scha = ша | sche = шэ | schi = шы | scho = шу/шо | schu = шу | schy = шу | schå = шо | schä = шэ | schö = шо |
sk = ш/ск | ska = ска | ske = шэ | ski = шы | sko = ску/ско | sku = ску | sky = шу | skå = ско | skä = шэ | skö = шо |
s(s)j = ш | s(s)ja = ша | s(s)je = шэ | s(s)ji = шы | s(s)jo = шу/шо | s(s)ju = шу | s(s)jy = шу | s(s)jå = шо | s(s)jä = шэ | s(s)jö = шо |
s(s)ion = шун | s(s)iona = шуна | s(s)ione = шуне | s(s)ioni = шуні | s(s)iono = шуну/шуно | s(s)ionu = шуну | s(s)iony = шуню | s(s)ionå = шуно | s(s)ionä = шунэ | s(s)ionö = шунё |
stj = ш | stja = ша | stje = шэ | stji = шы | stjo = шу/шо | stju = шу | stjy =шу | stjå = шо | stjä = шэ | stjö = шо |
t = т | ta = та | te = тэ | ti = ты | to = ту/то | tu = ту | ty = ту | tå = то | tä = тэ | tö = то |
tj = т’й/ш[2] | tja = т’я/ша | tje = т’е/шэ | tji = т’і/шы | tjo = т’ю/т’ё/шу/шо | tju = т’ю/шу | tjy = т’ю/шу | tjå = т’ё/шо | tjä = т’е/шэ | tjö = т’ё/шо |
tion = шун | tiona = шуна | tione = шуне | tioni = шуні | tiono = шуну/шуно | tionu = шуну | tiony = шуню | tionå = шуно | tionä = шунэ | tionö = шунё |
v = в | va = ва | ve = ве | vi = ві | vo = ву/во | vu = ву | vy = вю | vå = во | vä = вэ | vö = вё |
x = кс | xa = кса | xe = ксе | xi = ксі | xo = ксу/ксо | xu = ксу | xy = ксю | xå = ксо | xä = ксэ | xö = ксё |
Remove ads
Заўвагі
Традыцыйныя напісанні застаюцца нязменнымі, нягледзячы на рэальнае маўленне. Традыцыйнымі лічацца напісанні зафіксаваныя ў Беларускай энцыклапедыі ў 18 тамах або ў Беларускай савецкай энцыклапедыі. Напрыклад, шведск.: Göteborg (ⓘ, /jœte'bɔrj/) трэба было б пісаць Ё́тэбарй, блізка да шведскага маўлення. Аднак, па-першае, у беларускім маўленні і адпаведна на пісьме канцавое -рй не можа ўжывацца; па-другое, у традыцыйным напісанні Гё́тэбарг.
Зноскі
- Іншамоўныя найменні ў беларускім тэксце : даведнік / Зьміцер Саўка ; укладальнік-рэдактар Настасся Мацяш.. — Мінск: "Тэхналогія", 2021. — 190 с. — ISBN 978-985-458-308-2.
- Перад націскной галоснай.
Літаратура
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads