Шумяцкі раён

Шумяцкі раён (руск.: Шумячский район) — адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка на паўднёвым захадзе Смаленскай вобласці Расіі.

Шумяцкі раён
Шумячский район
Сцяг Герб
Краіна	Расія
Уваходзіць у	Смаленскую вобласць
Уключае	8 муніцыпальных утварэнняў
Адміністрацыйны цэнтр	пгт Шумячы
Дата ўтварэння	1929
Кіраўнік муніцыпальнага ўтварэння	Долусаў Леанід Міхайлавіч
Старшыня раённага Савета дэпутатаў	Буфістаў Яўген Дзмітрыевіч
Насельніцтва (2018)	▼9 375
Шчыльнасць	6,85 чал./км²
Нацыянальны склад	Рускія, Беларусы
Плошча	1367,71[1] (20-е месца)
Тэлефонны код	48133
Код аўтам. нумароў	67
Афіцыйны сайт (руск.)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Адміністрацыйны цэнтар — гарадскі пасёлак Шумячы.

Геаграфія

Плошча раёна — 1367,71 км².

Тэрытарыяльна раён мяжуе: на паўночным усходзе з Пачынкаўскім, на паўночным захадзе з Хіславіцкім, на поўдні з Ершыцкім, на ўсходзе з Рослаўльскім раёнамі Смаленскай вобласці. На захадзе раён мяжуе з Беларуссю.

Раён размяшчаецца Асцёрскай і Іпуцкай раўнінах. Глебы ў раёне дзярнова-сярэдне- і слабападзолістыя. Лясы займаюць 40,6 % тэрыторыі, галоўным чынам хваёвыя.

Буйныя рэкі: Асцёр, Сож, Шумячка.

Гісторыя

Упершыню ўтвораны ў 1929 годзе з частак тэрыторый Клімавіцкага і Мсціслаўскага паветаў Магілёўскай губерні і Рослаўскага павета Смаленскай губерні.

Насельніцтва

Колькасць насельніцтва — 13 580 чал., у тым ліку сельскага 9010 чал. (2007).

Год Колькасць 2002 14 032 [2] 2009 11 643 [3] 2010 10 897 [4] 2011 10 627 [4] Год Колькасць 2012 10 342 [5] 2013 10 208 [6] 2014 10 031 [7] 2015 9 909 [8] Год Колькасць 2016 9 759 [9] 2017 9 608 [10] 2018 9 375 [11] 2019 9 104 [12] Год Колькасць 2020 8 973 [13] 2021 8 545 [14] 2024 7 974 [15]

Беларуская дыяспара

У раёне з 2016 года дзейнічае філіял грамадскай арганізацыі нацыянальнай-культурнай аўтаноміі беларусаў, старшыня якой Леанід Міхайлавіч Долусаў.

Муніцыпальныя-тэрытарыяльнае падзел

З 2006 года ў Шумяцкім раёне 140 населеных пунктаў у складзе аднаго гарадскога і сямі сельскіх паселішчаў:

№	Гарадское і сельскія паселішчы	Адміністрацыйны цэнтр	Колькасць населеных пунктаў	Насельніцтва	Плошча, км²
1	Шумяцкае гарадское паселішча	пгт Шумячы	1	▼3817	7,31[1]
2	Надзейкавіцкае сельскае паселішча	вёска Надзейкавічы	20	▼500	207,30[1]
3	Азёрнае сельскае паселішча	вёска Азёрная	37	▼945	217,14[1]
4	Первамайскае сельскае паселішча	сяло Первамайскі	13	▼1702	279,49[1]
5	Панятоўскае сельскае паселішча	станцыя Панятоўка	17	▼708	139,44[1]
6	Рускаўскае сельскае паселішча	сяло Рускае	21	▼670	136,09[1]
7	Снегіроўскае сельскае паселішча	вёска Снегіроўка	22	▼714	233,00[1]
8	Студзянецкае сельскае паселішча	вёска Студзянец	9	319	149,85[1]

Эканоміка

У раёне маюцца радовішчы лёгкоплавких глін катэгорыі «А» для выпуску цэглы маркі 150—200, выпрацоўка пры вырабе 15 млн шт. у год — праз 70 гадоў.

Сельская гаспадарка спецыялізуецца на малочна-мясной жывёлагадоўлі і зерневодстве, ільнаводстве, вырошчванні бульбы. Прамысловасць: Першамайскі шкляны завод (заснаваны ў 1879 годзе), ільнозавод, спіртзавод, хлебакамбінат.

Славутасці

• У раёне знаходзяцца 494 кургана (па берагах рэк).
• Помнік прыроды мясцовага значэння — гай Карэльскай бярозы каля вёскі Вігурына Паляна.

Культавыя славутасці

• У вёсцы Дубавіцы паўразбураная царква канца XIX — пачатку XX стагоддзяў, стылізаваная пад XVIII стагоддзе.

Транспарт

Аўтадарога А130 «Масква-Варшава» (Варшаўская шаша). Чыгунка Рослаўль — Магілёў.

Асобы

Змітрок Астапенка (1910, в. Сяргееўка — 1944) — рэпрэсаваны беларускі паэт, перакладчык

Зноскі

1. Смоленская область. Общая площадь земель муниципального образования
2. http://www.perepis2002.ru/ct/doc/1_TOM_01_04.xls

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126687602'></a>
3. http://www.gks.ru/bgd/regl/B09_109/IssWWW.exe/Stg/d01/tabl-21-09.xls

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126683667'></a>
4. Оценка численности населения Смоленской области на 1 января 2009-2015 годов
5. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2012/bul_dr/mun_obr2012.rar

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126683726'></a>
6. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2013 года. Таблица 33. Численность населения городских округов, муниципальных районов, городских и сельских поселений, городских населённых пунктов, сельских населённых пунктов — Росстат, 2013. — 528 с.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126683996'></a>
7. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2014/bul_dr/mun_obr2014.rar

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126707963'></a>
8. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2015/bul_dr/mun_obr2015.rar

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684268'></a>
9. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2016/bul_dr/mun_obr2016.rar — 2018.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684493'></a>
10. Численность населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2017 года — М.: Росстат, 2017.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q41348632'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680'></a>
11. Оценка численности постоянного населения Смоленской области на 1 января 2018 года
12. http://www.gks.ru/free_doc/doc_2019/bul_dr/mun_obr2019.rar

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684775'></a>
13. https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/CcG8qBhP/mun_obr2020.rar

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126688520'></a>
14. https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/tab-5_VPN-2020.xlsx

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126684906'></a>
15. https://rosstat.gov.ru/storage/mediabank/Сhisl_MO_01-01-2024.xlsx — Росстат, 2024.

    <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q126076461'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2624680'></a>