Эрнст Вільгельм Леберэхт Тэмпель

Эрнст Вільгельм Леберэхт Тэмпель (ням.: Ernst Wilhelm Leberecht Tempel; 4 снежня 1821-1889) — нямецкі астраном і мастак-графік, першаадкрывальнік 5 астэроідаў і 12 камет.

Эрнст Вільгельм Леберэхт Тэмпель
ням.: Ernst Wilhelm Leberecht Tempel
Дата нараджэння	4 снежня 1821(1821-12-04)[1][2]
Месца нараджэння	Niedercunnersdorf[d], Kottmar[d], раён Гёрліц[d], Саксонія, Германскі рэйх
Дата смерці	16 сакавіка 1889(1889-03-16)[3][4] (67 гадоў)
Месца смерці	Арчэтры[d], Фларэнцыя, Каралеўства Італія[5]
Грамадзянства	Каралеўства Саксонія
Род дзейнасці	астраном, discoverer of asteroids, discoverer of comets
Навуковая сфера	астраномія і выяўленчае мастацтва
Член у	Нацыянальная акадэмія дэі Лінчэі
Узнагароды	прэмія імя Лаланда Парыжскай АН[d] (1861)
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Біяграфія

Эрнст Темпель нарадзіўся 4 снежня 1821 г. у саксонскага горадзе Нідэркунерсдорфе. У 1837 годзе вучыўся літаграфскай справе ў Майсене. У 1840 годзе адправіўся ў падарожжа па Еўропе, наведаў Капенгаген, Стакгольм і Хрысціянію (цяперашні Осла).

У 1858 годзе пасяліўся ў Венецыі і адкрыў майстэрню па літаграфіі. Неўзабаве ажаніўся. Вельмі паспяхова выконваў заказы навукоўцаў па вырабе ілюстрацый. Збудаваў тэлескоп і з яго дапамогай у 1859 годзе адкрыў камету, а таксама туманнасць ў скопішчы Плеяд. У 1860 годзе атрымаў запрашэнне ў Марсельскую абсерваторыю. Працуючы ў гэтым французскім горадзе, адкрыў яшчэ шэраг нябесных целаў, у прыватнасці астэроідаў і камет. Яму належаць адкрыцці астэроідаў (64) Ангеліна, (65) Кібела, (74) Галатэя, (81) Тэрпсіхора і (97) Клато.

У 1870 годзе з пачаткам франка-прускай вайны Тэмпель быў вымушаны пакінуць Францыю і вярнуцца ў Італію. У 1875 годзе ўзначаліў абсерваторыю ў горадзе Арчэтры паблізу Фларэнцыі.

16 сакавіка 1889 года Тэмпель памёр у Арчэтры.

Памяць

У гонар Тэмпеля названы астэроід (3808) Тэмпель і кратар на Месяцы.

Зноскі

1. Brozović D., Ladan T. Ernst Wilhelm Tempel // Hrvatska enciklopedija — LZMK, 1999. — 9272 с.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1264934'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q429032'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q18446'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1789619'></a>
2. https://www.esa.int/Science_Exploration/Space_Science/Rosetta/Tempel_1_Biography_of_a_comet
3. Deutsche Nationalbibliothek Record #119023164 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 9 красавіка 2014.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578'></a>
4. Bibliothèque nationale de France Ernst Wilhelm Leberecht Tempel // data.bnf.fr: платформа адкрытых даных — 2011.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q193563'></a>
5. Deutsche Nationalbibliothek Record #119023164 // Агульны нарматыўны кантроль — 2012—2016. Праверана 30 снежня 2014.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578'></a>