Юзаф Станіслаў Сапега

Юзаф Станіслаў Сапега (польск.: Józef Stanisław Sapieha; 16 студзеня 1708, Гданьск — 4 снежня 1754, Вільня) — вялікалітоўскі дзяржаўны і рэлігійны дзеяч^[4]. Рэферэндар вялікі літоўскі і біскуп-каад’ютар віленскі з 1737 года.

Юзаф Станіслаў Сапега
польск.: Józef Julian Stanisław Sapieha
Юзаф Станіслаў Сапега
Герб «Ліс»
біскуп-каад’ютар віленскі 1 верасня 1737 — 4 снежня 1754
рэферэндар вялікі духоўны літоўскі 8 ліпеня 1737 — 4 снежня 1754
Папярэднік	Ежы Казімір Анцута
Пераемнік	Ігнацы Якуб Масальскі
тытулярны біскуп з 12 студзеня 1737
Дыяцэзія	Diocaesarea in Isauria[d]
Адукацыя	Браўнсбергскі езуіцкі калегіум[d]
Дзейнасць	каталіцкі святар, каталіцкі дыякан, каталіцкі біскуп
Нараджэнне	16 студзеня 1708(1708-01-16)[1][2] Гданьск, Гданьскі павет[d], Паморскае ваяводства, Велікапольская правінцыя, Карона Каралеўства Польскага, Рэч Паспалітая[2]
Смерць	4 снежня 1754(1754-12-04)[1][2] (46 гадоў) ці 1754[3] Вільня, Віленскі павет, Віленскае ваяводства, Вялікае Княства Літоўскае
Пахаванне	Кафедральны сабор Святога Станіслава[2]
Дынастыя	Сапегі
Бацька	Аляксандр Павел Сапега
Маці	Марыя Крысціна дэ Бецюн
Медыяфайлы на Вікісховішчы

У Вікіпедыі ёсць артыкулы пра іншых людзей з прозвішчам Сапега.

Біяграфія

З магнацкага роду Сапегаў герба «Ліс», сын Аляксандра Паўла, маршалка вялікага літоўскага, і Марыі Крысціны, дачкі Франсуа Гастона дэ Бецюна, сястрыніча каралевы Марыі Казіміры д’Арк’ен. Меў братоў Казіміра Лявона і Міхала Антонія, яго хросным бацькам быў Станіслаў Ляшчынскі.

Да 1727 года навучаўся ў езуіцкім калегіуме ў Браневе, пазней у семінарыі Святога Крыжа ў Варшаве. У тым жа годзе атрымаў ніжэйшыя свячэнні. 18 красавіка 1729 года высвечаны на субдыякана і 5 сакавіка 1730 года ўзначаліў жамойцкі архідыяканат. 14 сакавіка 1732 года высвечаны на дыякана, а 8 мая таго ж года — на святара.

Падчас элекцыі 1733 года падтрымаў Станіслава Ляшчынскага і па абдыкацыі (адрачэння) таго ад прастола з’ехаў з ім да Гданьска і Караляўца. Прызначэнне яго камянецкім біскупам у сувязі з абдыкацыяй не было пацверджана Рымам. Дзякуючы падтрымцы канцлера Яна Фрыдэрыка Сапегі быў прыняты Аўгустам III, ад якога атрымаў прызначэнне на віленскае каад’ютарства. Адначасна быў прызначаны тытулярным біскупам Дыяцэзарэі ў Ісаўрыі, кансекраваны 1 верасня 1737 года.

У 1740 годзе разам з братам Міхалам Антоніем дамогся права апекі над пляменнікамі Аляксандрам Міхалам і Міхалам Ксаверыем Сапегамі, што прывяло да больш актыўнага ўдзелу біскупа ў палітычных справах. У 1740—1742 гадах браў дзейсны ўдзел у маёмасных спрэчках з Радзівіламі, якія са пераменным поспехам цягнуліся ажно да паўнагоддзя Аляксандра Міхала.

У 1746 годзе выступіў супраць прымусовага адабрання праваслаўнай царквы як рэакцыі на пераследы каталіцтва на захопленай Расіяй Смаленшчыне. Пасля вялікага пажару ў Вільні ў 1748 годзе стварыў новы план горада, які мусіў перадухіляць падобныя катастрофы ў будучыні. Аднак план быў адхілены магістратам праз вялікія выдаткі на яго здзяйсненне.

Збіраў уласную бібліятэку, перапісваў кнігі, даследаваў і ўпадаркоўваў архівы Сапегаў^[4]. У 1753 годзе фундаваў тэлескоп для Віленскай Акадэміі.

Памёр 4 снежня 1754 года. Пахавалі біскупа ў Віленскай кафедры.

Галерэя

• Іканаграфія Юзафа Станіслава Сапегі
• 
  П. Ю. Ендажаёўскі, 1746
• 
  Невядомы мастак, XVIII ст.
• 
  Невядомы мастак, XVIII ст.

Зноскі

1. Józef Stanisław Sapieha // Internetowy Polski Słownik Biograficzny

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q96022943'></a>
2. Гісторыя Сапегаў : жыццяпісы, маёнткі, фундацыі — Мн.: Віктар Хурсік, 2017. — С. 70. — 586 с. — ISBN 978-985-7025-75-6

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q122382124'></a>
3. Dr. Constant v. Wurzbach Sapieha, Joseph Stanislaus // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben — Wien: 1856. — Т. 28. — S. 238.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q89755450'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q665807'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q25856'></a>
4. ЭнцВКЛ 2005.