Ян Дыдэрык Ван-дэр-Ваальс

Ян Дыдэрык Ван-дэр-Ваальс (нідэрл. Johannes Diderik van der Waals, 23 лістапада 1837, Лейдэн — 8 сакавіка 1923, Амстэрдам) — галандскі фізік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы (1910).

Ян Дыдэрык Ван-дэр-Ваальс
Род дзейнасці	фізік, хімік, прафесар, матэматык, фізік-тэарэтык, выкладчык універсітэта
Дата нараджэння	23 лістапада 1837(1837-11-23)[1][2][…]
Месца нараджэння	Лейдэн, Нідэрланды, Каралеўства Нідэрландаў[3]
Дата смерці	8 сакавіка 1923(1923-03-08)[1][4][…] (85 гадоў)
Месца смерці	Амстэрдам, Паўночная Галандыя, Нідэрланды, Каралеўства Нідэрландаў[4]
Месца пахавання	Дэ Ньівэ Остэр[d]
Грамадзянства	Каралеўства Нідэрландаў
Жонка	Anna Magdalena Smit[d]
Дзеці	Jacqueline E. van der Waals[d] і Johannes Diderik van der Waals Jr.[d]
Месца працы	Амстэрдамскі ўніверсітэт[5]
Альма-матар	Лейдэнскі ўніверсітэт
Член у	Нідэрландская каралеўская акадэмія навук Пруская акадэмія навук Амерыканскае філасофскае таварыства[6] Нацыянальная акадэмія навук ЗША
Узнагароды і прэміі
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Дасягненні

Большая частка прац Ван-дэр-Ваальса адносіцца да галіны тэарэтычнай малекулярнай фізікі. Ён даследаваў паводзіны малекул і займаўся тэорыямі, якія апісваюць станы матэрыі. У 1869 годзе ён адкрыў сілы ўзаемадзеяння паміж малекуламі, якія пасля былі названы яго імем — сілы Ван-дэр-Ваальса. У 1873 годзе ў сваёй дысертацыі ён развіў мадэль, якая аднастайна апісвае газападобныя і вадкія фазы рэчыва. На аснове гэтай мадэлі ён вывеў ураўненне стану, якое паказала, што пры некаторай тэмпературы знікаюць адрозненні ў фізічных уласцівасцях вадкасці і яе пара, якія знаходзяцца ў раўнавазе. Пры такой тэмпературы, званай крытычнай, шчыльнасць вадкасці і яе насычанай пары становяцца аднолькавымі і знікае бачная мяжа паміж імі.

За гэта дасягненне Ван-дэр-Ваальса атрымаў ў 1910 г. Нобелеўскую прэмію па фізіцы «за працу над ураўненнем стану газаў і вадкасцей».

Працы

• Die Kontinuität des flüssigen und gasförmigen Zustands (1873)
• Lehrbuch der Thermodynamik (zwei Bände, 1908—1912)

Зноскі

1. Johannes Diderik van der Waals — 2009.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1868372'></a>
2. Johannes Diederik van der Waals // Encyclopædia Britannica Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5375741'></a>
3. (unspecified title) Праверана 9 верасня 2019.
4. Album Academicum — 2007. Праверана 9 верасня 2019.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q63962284'></a>
5. Album Academicum — 2007. Праверана 15 верасня 2019.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q63962284'></a>
6. NNDB — 2002.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513'></a>