Node.js

Node.js — падзейна-арыентаваная серверная платформа распрацоўкі праграм для інтэрнэту. У якасці мовы праграмавання выкарыстоўваецца JavaScript (існуе пашырэнне, якое дазваляе распрацоўку на CoffeScript — спрошчанай мове праграмавання, якая аўтаматычна канвертуецца ў JavaScript)^[6]. Зыходны код Node.js заснаваны на V8 JavaScript Engine — распрацаваным Google рухавіку JavaScript з адкрытым зыходным кодам, які выкарыстоўваецца ў браўзеры Google Chrome.^[7]

Node.js
Тып	Event-driven networking
Аўтар	Ryan Lienhart Dahl
Распрацоўшчык	Node.js Developers
Напісана на	C[1], C++ і JavaScript[2]
Аперацыйная сістэма	Linux, Windows[3], BSD[d][3] і MacOS[3]
Мовы інтэрфейсу	JavaScript
Першы выпуск	27 мая 2009[4]
Апошняя версія	24.4.1 (15 ліпеня 2025)[5]
Ліцэнзія	Ліцэнзія MIT
Сайт	nodejs.org/
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Распрацоўка Node.js пачалася ў 2009 годзе як персанальны некамерцыйны праект Раяна Даля (Ryan Dahl). Цяпер распрацоўка праекту спансуецца кампаніяй Joyent.^[8]

Node.js выкарыстоўваюць такія карпарацыі, як GoDaddy, Groupon, IBM, LinkedIn, Microsoft, Netflix, PayPal, Rakuten, SAP, Tuenti, Voxer, Walmart, Yahoo! і Cisco Systems.

Прыклады

Рзалізацыя найпрасцейшага HTTP-серверу на Node.js, які адказвае тэкстам «Hello World» на кожны запыт:

var http = require('http');
http.createServer(function (req, res) {
  res.writeHead(200, {'Content-Type': 'text/plain'});
  res.end('Hello World\n');
}).listen(1337, '127.0.0.1');
console.log('Server running at http://127.0.0.1:1337/');

Каб запусціць сервер дастаткова захаваць гэты код у файл (напрыклад example.js) і выканаць у камандным радку каманду накшталт:

% node example.js

Другі вядомы прыклад — TCP-сервер, які вяртае кліенту тэкст кожнага атрыманага запыту:

var net = require('net');
var server = net.createServer(function (socket) {
  socket.write('Echo server\r\n');
  socket.pipe(socket);
});
server.listen(1337, '127.0.0.1');

Супольнасць распрацоўшчыкаў

Дзейнасць супольнасці распрацоўшчыкаў Node.js у асноўным сканцэнтравана вакол спісаў рассылкі nodejs і nodejs-dev, а таксама IRC канала #node.js на freenode. Штогод супольнасць збіраецца на NodeConf — канферэнцыю распрацоўшчыкаў Node.js.^[9]

Пашырэнне функцыянальнасці

Базавая функцыянальнасць Node.js можа быть пашырана з дапамогай падключальных пакетаў. У склад дыстрыбутыву Node.js уваходзіць npm — менеджер пакетаў пашырэння, сістэма, якая спрашчае працэс спампоўкі і ўсталёўкі пакетаў, а таксама сочыць за іх узаемазалежнасцямі.^[10] Назва гэтай сістэмы, адпаведна яе аўтару, не з’яўляецца скарачэннем «Node.js Packet Manager».^[11]

Бібліятэка даступных для ўсталёўкі пакетаў называецца npm registrty Архівавана 30 ліпеня 2012. і налічвае больш за 9 тысяч пакетаў.^[12] Бібліятэка адкрыта для дапаўнення.

Зноскі

1. The node Open Source Project on Open Hub: Languages Page — 2006. Праверана 18 кастрычніка 2018.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q124688'></a>
2. https://github.com/EvanLi/Github-Ranking/blob/master/Data/github-ranking-2025-07-06.csv — 2025.
3. Free Software Directory Праверана 8 жніўня 2021.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q2470288'></a>
4. node-v0.x-archive on GitHub Праверана 2 верасня 2016.
5. Release 24.4.1 — 2025. Праверана 22 ліпеня 2025.
6. Старонка пашырэння coffe-script на npm registry Архівавана 30 ліпеня 2012.
7. Хатняя старонка Node.js
8. Why Everyone Is Talking About Node, Jolie O’Dell, 10 сакавіку 2011, Mashable
9. NodeConf Schedule Announced Архівавана 17 верасня 2012., Klint Finley, 7 красавіку 2011, ReadWriteHack
10. Хатняя старонка npm
11. Старонка вапросаў і адказаў npm Архівавана 9 красавіка 2012.
12. Хатняя старонка npm registry Архівавана 30 ліпеня 2012.