SpaceX

Space Exploration Technologies Corporation (SpaceX) — амерыканская кампанія, вытворца касмічнай тэхнікі са штаб-кватэрай у горадзе Хотарн, Каліфорнія, ЗША.

SpaceX
Тып	самалётабудаўнічае прадпрыемства[d], launch service provider[d], бізнес і арганізацыя
Заснаванне	14 сакавіка 2002[1]
Заснавальнікі	Ілан Маск
Краіна	ЗША[2][3]
Адрас	Браўнсвіл[4]
Галіна	space industry[d]
Прадукцыя	autonomous spaceport drone ship[d], SpaceX Draco[d], Dragon[d], Falcon[d], Kestrel[d], Merlin[d], Octagrabber[d][5], Raptor[d], Starhopper[d] і SuperDraco[d]
Колькасць супрацоўнікаў	▲12 000 чал. (красавік 2022)
Сайт	spacex.com (англ.)

Заснавана ў 2002 годзе ранейшым уладальнікам PayPal і CEO Tesla Motors Іланам Маскам з мэтай скараціць выдаткі на палёты ў космас, адкрываючы шлях да каланізацыі Марса. Кампанія распрацавала ракеты-носьбіты Falcon 1 і Falcon 9, з самага пачатку маючы на ​​мэце зрабіць іх шматразовымі, і касмічны карабель Dragon (выводзіцца на арбіту Falcon 9), прызначаны для папаўнення запасаў на Міжнароднай касмічнай станцыі. Пасажырская версія карабля Dragon V2 для транспарціроўкі астранаўтаў на МКС знаходзіцца ў фінальнай фазе распрацоўкі. З 2015 года ўдзельнічае таксама ў рэалізацыі праекта вакуумнага цягніка Hyperloop.

З мэтай кантролю над якасцю і коштам, распрацоўка, вытворчасць і тэставанне большасці кампанентаў прадукцыі праводзіцца з апорай на ўнутраныя рэсурсы, уключаючы ракетныя рухавікі Merlin, Kestrel, Draco і SuperDraco, якія выкарыстоўваюцца на ракетах-носьбітах Falcon і карабле Dragon. Гэта дазваляе SpaceX прапаноўваць самыя нізкія цэны на рынку, а таксама прыкметна зніжае час вытворчасці.

Асноўныя дасягненні

Да самых прыкметных дасягненняў SpaceX адносяцца:

• Ракета-носьбіт з вадкаснымі рухавікамі (Falcon 1), якая 28 верасня 2008 года вывела карысную нагрузку на калязямную арбіту.^[6][7]
• Касмічны карабель (Dragon), паспяхова запушчаны, выведзены на арбіту і вернуты на Зямлю 8 снежня 2010 года^[8]; першы прыватны карабель, прыстыкаваны да МКС — 25 мая 2012 года.^[9]
• Запуск спадарожніка (SES-8) на геастацыянарную арбіту — 3 снежня 2013.^[10]
• Першая ў гісторыі^[11] пасадка першай ступені на Зямлю пасля арбітальнага запуска ракеты-носьбіта Falcon 9 — 22 снежня 2015 года.^{[12][13][14][15]}
• Першая паспяховая пасадка першай ступені ракеты-носьбіта Falcon 9 на марскую платформу Autonomous Spaceport Drone Ship — 8 красавіка 2016 года.^[16]
• Кампанія SpaceX у супрацоўніцтве з NASA адправіла на МКС двух амерыканскіх астранаўтаў на караблі Crew Dragon. Упершыню на МКС людзі адправіліся на транспарце прыватнай кампаніі — 30 мая 2020^[17].

Зноскі

1. https://www.spacex.com/about
2. Global Research Identifier Database — 2015. Праверана 13 мая 2020.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q27768150'></a>
3. https://www.lobbyfacts.eu/datacard/space-exploration-technologies-corp?rid=892739146790-61
4. https://search.gleif.org/#/record/549300B9WLO96RQCXP87
5. https://spacexfleet.com/Octagrabber Праверана 5 кастрычніка 2021.
6. Falcon 1 Flight 4 Mission Summary In Pictures (англ.). spacex.com. Архівавана з першакрыніцы 19 ліпеня 2009.
7. Sweet success at last for Falcon 1 rocket (англ.). spaceflightnow.com (28 верасня 2008).
8. Musk 'optimistic' next Dragon flight will visit space station (англ.). spaceflightnow.com (9 снежня 2010).
9. Kremer, Ken (2012 -05-25). Dragon Grappled and Berthed for History Making Docking at Station. universetoday.com(англ.). {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
10. SES-8 Launch Updates (англ.)(недаступная спасылка). spaceflight101.net. Архівавана з першакрыніцы 4 сакавіка 2016.
11. Falcon 9 увайшоў у гісторыю за гадзіну, kommersant.ru, 22 снежня 2015 г.
12. A Day to Remember - SpaceX Falcon 9 achieves first Booster Return to Onshore Landing (англ.)(недаступная спасылка). spaceflight101.com (22 снежня 2015). Архівавана з першакрыніцы 22 снежня 2015.
13. The Falcon 9 first stage landing is confirmed. Second stage continuing nominally(англ.). 2015/12/22. {{cite news}}: |first= не мае |last= (даведка); Невядомы параметр |Work= ігнараваны (прапануецца |work=) (даведка); Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
14. Musk, Elon (2015/12/22). Falcon 9 standing on LZ-1 at Cape Canaveral. twitter.com(англ.). {{cite news}}: Праверце значэнне даты ў: |date= (даведка)
15. Шматразовая ступень Falcon 9 упершыню ў гісторыі паспяхова вярнулася на Зямлю. Сайт навін «Лента.Ру». 22 снежня 2015. Праверана 2015-12-25.
16. SpaceX. The 1st stage of the Falcon 9 just landed on our Of Course I Still Love You droneship. Dragon in good orbit (англ.). twitter.com (8 красавіка 2016).
17. nashaniva.by