Фазіль Абдулавіч Іскандэр

Фазі́ль Абду́лавіч Іскандэ́р (руск.: Фази́ль Абду́лович Исканде́р; нар. 6 сакавіка 1929, Сухумі, Абхазія — 31 ліпеня 2016, Перадзелкіна, Масква, Расія) — рускі пісьменнік.

Фазіль Іскандэр
Асабістыя звесткі
Дата нараджэння	6 сакавіка 1929(1929-03-06)[1][2][…]
Месца нараджэння	Сухумі, Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Абхазія[d], Сацыялістычная Савецкая Рэспубліка Грузія[d], Закаўказская Савецкая Федэратыўная Сацыялістычная Рэспубліка, СССР
Дата смерці	31 ліпеня 2016(2016-07-31)[3][2][…] (87 гадоў)
Месца смерці	Перадзелкіна[d], Пасяленне Унукаўскае[d], Навамаскоўская адміністрацыйная акруга, Масква, Расія[3]
Пахаванне	Новадзявочыя могілкі
Грамадзянства	СССР  Расія
Альма-матар	Літаратурны інстытут імя А. М. Горкага (1954)
Месца працы	State Committee for Publishing[d]
Прафесійная дзейнасць
Род дзейнасці	сцэнарыст, пісьменнік, журналіст, раманіст, паэт, эсэіст
Гады творчасці	1957—2016
Кірунак	сацыялістычны рэалізм, рэалізм
Жанр	мемуары, сатыра, аповесць, эсэ, афарызм
Мова твораў	руская
Дэбют	зборнік вершаў «Горныя сцежкі» (1957)
Грамадская дзейнасць
Член у	Саюз пісьменнікаў СССР Баварская акадэмія прыгожых мастацтваў[d]
Прэміі	A. S. Pushkin Award[d] (1992) Bolshaya Kniga Award[d] prix Bounine[d] прэмія «Ясная Паляна»[d] Трыумф[d] (1999)
Узнагароды
Подпіс
faziliskander.com
Медыяфайлы на Вікісховішчы
Цытаты ў Вікіцытатніку

Біяграфія

Бацька Фазіля быў дэпартаваны ў 1938 годзе з СССР разам з іншымі асобамі іранскага паходжання. Фазіля выхоўвалі сваякі па матчынай лініі. Скончыў Сухумскую школу з залатым медалем, паступіў у Маскоўскі бібліятэчны інстытут, у 1951 годзе перавёўся ў Літаратурны інстытут імя Горкага, які скончыў у 1954 годзе. Працаваў у газетах «Бранскі камсамолец», «Курская праўда». У 1956 годзе вяртаецца ў Сухумі, працуе ў Абхазскім літаратурным выдавецтве. З 1956 года рэгулярна публікуе вершы ў журнале «Літаратурная Абхазія». У 1957 годзе прыняты ў СП СССР.

Іскандэр — вядомы абхазскі інтэлектуал, дыстанцыяваў сябе ад Абхазскіх сепаратысцкіх рухаў у канцы 1980-х і крытыкаваў як грузінскіх, так і абхазскіх камуністаў за іх этнічныя забабоны. Папярэджваў, што Абхазія можа стаць новым Нагорным Карабахам. Аднак, Іскандэр не быў успрыняты сур'ёзна ніводным з канфліктуючых бакоў і крытыкаваўся суайчыннікамі.

Цяпер жыве ў Маскве.

Творчасць

Пісаў у асноўным на рускай мове. З 1956 года рэгулярна публікаваў вершы ў журнале «Літаратурная Абхазія». У колішнім СССР вядомы за яскравае апісанне каўказскага жыцця.

Фазіль Іскандэр аўтар сусветна вядомай навелы «Сандро з Чагема», якая распавядае пра жыццё выдуманай абхазскай вёскі ад пачатку XX ст. і да 1970-х. Гэты хаатычны, пацешны і іранічны твор дазволіў некаторым крытыкам называць Іскандэра «Абхазскім Габрыэлем Маркесам», хаця фактычна, стандартныя прыкметы магічнага рэалізму не відавочныя ў тэксце.

Узнагароды

Лаўрэат Пушкінскай прэміяй (1993), прэміі «Трыумф» (1999).

Бібліяграфія

• 1973—1988 — раман Сандро з Чагема (Сандро из Чегема)
• 1966 — зборнік апавяданняў Трынаццаты подзвіг Геракла (Тринадцатый подвиг Геракла)

Сатырычныя аповесці

• 1966 — Сузор'е Казлатура (Созвездие Козлотура)
• 1987 — Тру́сы і ўдавы (Кролики и удавы)
• 1993 — Чалавек і яго наваколлі (Человек и его окрестности)

Зборнікі вершаў

• 1957 — Горныя сцежкі (Горные тропы)
• 1966 — Золкі зямлі (Зори земли)

Зноскі

1. Искандер Фазиль Абдулович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 27 верасня 2015.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q5061737'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135'></a>
2. Fasil Abdulowitsch Iskander // Brockhaus Enzyklopädie Праверана 9 кастрычніка 2017.

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227'></a>
3. L’écrivain Fazil Iskander est mort / J. Fenoglio — Paris: Société éditrice du Monde, 2016. — ISSN 0395-2037; 1284-1250; 2262-4694

   <a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q17154220'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q67146272'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q90'></a><a href='https://wikidata.org/wiki/Track:Q12461'></a>