Сядзіба Рэйтанаў (Грушаўка)
From Wikipedia, the free encyclopedia
From Wikipedia, the free encyclopedia
Сядзібна-паркавы ансамбль Рэйтанаў — помнік сядзібна-паркавай архітэктуры канца XVIII — пачатку XX ст. Пабудаваны ў в. Грушаўка (Ляхавіцкі раён).
Славутасць | |
Сядзібна-паркавы ансамбль Рэйтанаў | |
---|---|
| |
53°01′27,25″ пн. ш. 26°20′26,14″ у. д.HGЯO | |
Краіна | Беларусь |
Вёска | Грушаўка |
Дата заснавання | канец XVIII ст. |
Будынкі | |
сядзібны дом • капліца-пахавальня • флігель • бровар • дзве стайні • уязная брама • гаспадарчыя пабудовы | |
Вядомыя жыхары | Тадэвуш Рэйтан |
Статус | Гісторыка-культурная каштоўнасць Беларусі, шыфр 112Г000473 |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Займае амаль прамавугольны ў плане ўчастак, плошчаю каля 14 га. Уключае драўляны палац, два мураваныя флігілі, капліцу-пахавальню, гаспадарчыя пабудовы, невялікі парк рэгулярнай планіроўкі з сажалкай і пладовы сад. Комплекс арганізаваны вакол прамавугольнага панадворку, вось сіметрыі якога паралельна галоўнай алеі парку.
Палац пабудаваны ў канцы XIX — пачатку XX ст. на месцы мураванага класіцыстычнага палаца канца XVIII ст (вядомы па акварэлі Н. Орды).
Да пачатку XXI ст. сядзіба доўгі час знаходзілася ў занядбаным стане. Дзякуючы ініцыятыве даследчыка Зміцера Юркевіча і арт-суполкі імя Тадэвуша Рэйтана, а таксама газеты «Культура», у Грушаўцы і ў розных населеных пунктах Беларусі з 2013 па 2018 гады праводзіліся суботнікі, летнікі, пленэры, фестывалі і тэматычныя мерапрыемствы, прысвечаныя Рэйтанам і іх Грушаўскай сядзібе. Валанцёры замацавалі ў розных месцах сядзібнага комплексу інфармацыйныя шчыты з гісторыяй маёнтка і роду Рэйтанаў.
З 2014 года да аднаўлення маёнтка пачала далучацца і дзяржава. Сталі праводзіцца дзяржаўныя суботнікі. Сродкі з іх выкарысталі для падрыхтоўкі праекта аднаўлення сядзібы. Праз некаторы час у маёнтку з’явілася ахова.
Удалося атрымаць грант ад Еўрасаюза на рэстаўрацыю сядзібы. Агульная яго сума складае 1327 тыс. еўра. З іх 140 тыс. унёс беларускі бок. Рэстаўрацыя пачалася ў 2020 годзе. За 3 гады ў Грушаўцы быў часткова адноўлены сядзібны дом: фасад і часткай паўпадвальныя памяшканні.
Адкрыццё адноўленай сядзібы — у чэрвені 2023 года.
Аднапавярховы, прамавугольны ў плане, накрыты вальмавым дахам сядзібны дом мае рысы стылю мадэрн. Цэнтральная частка вылучаная мансардавым паверхам і вялікай тэрасай на чатырох тонкіх разных слупах. Абапал галоўнага ўваходу — крывалінейныя лесвіцы. Планіроўка анфіладная з параднай залай у цэнтры. Інтэр'еры былі аздоблены размалёўкай, разьбой, кафлянымі грубкамі. Пад будынкам скляпеністыя сутарэнні.
Мураваная прамавугольная ў плане з трохграннай алтарнай часткай капліца-пахавальня і агароджа з брамай пабудаваныя ў другой палове XIX ст. у формах рэтраспектыўнай готыкі. Галоўны ўваход аформлены перспектыўным парталам. Вокны-вітражы са спічастымі завяршэннямі. У інтэр'еры ажурнае нервюрнае скляпенне.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.