An Intel

An Intel a zo ur gumun e Breizh e kanton Kiberen e departamant ar Mor-Bihan.

An Intel
An Intel gwelet eus an oabl
Anv gallek (ofisiel)	Étel
Bro istorel	Bro-Gwened
Melestradurezh
Departamant	Mor-Bihan
Arondisamant	an Oriant
Kanton	Kiberen
Kod kumun	56055
Kod post	56410
Maer Amzer gefridi	Guy Hercend 2014-2026
Etrekumuniezh	An Alre Kiberen Douar Atlantel
Bro velestradurel	Bro an Alre
Lec'hienn Web	(fr)Lec'hienn an ti-kêr
Poblañsouriezh
Poblañs	2 058 ann. (2022)[1]
Stankter	1 183 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	47° 39′ 30″ Norzh 3° 11′ 58″ Kornôg
Uhelderioù	kreiz-kêr : 5 m bihanañ 0 m — brasañ 17 m
Gorread	1,74 km²
An Intel
kemmañ

Douaroniezh

• War lez genoù Stêr an Intel hag ar Meurvor Atlantel emañ an Intel.

Istor

XIX^vet kantved

• Krouet e voe ar gumun d'an 20 a viz Gouere 1850 diwar ul lodenn eus kumun an Ardeven^[2].

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

• Mervel a reas 107 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, eleze 4,46 % eus he foblañs e 1911^[3].

Korventenn 1930

• 19-20 a viz Gwenholon 1930: kollet e voe dek bag ha mervel a reas 72 pesketour eus an Intel abalamour d'ar gorventenn^[4],[5].

Eil Brezel-bed

• E Sankenn an Oriant edo ar gumun; dieubet e voe an Intel d'an 12 a viz Kerzu 1944 gant ar 94vet Rannlu Troadegiezh SUAat dindan urzhioù ar Jeneral Fortier, pezh a rannas Sankenn an Oriant e div lodenn^[6].

Ar "Bar Breton", anvet "Café Breton" gwechall

• Da 8 eur noz d'ar 7 a viz Mae 1945 e oa bet sinet kodianañ an Alamaned a oa o terc'hel Sankenn an Oriant er Café Breton en Intel; an arsav-emgann a voe sinet gant ar c'horonal Borst en anv al lu alaman, ar c'horonal Keating en anv al lu Suaat hag ar c'horonal Joppé en anv al lu gall^[7]; lakaet e voe da dalvezout da 00.01 d'an 8 a viz Mae.
• Mervel a reas 21 den abalamour d'ar brezel^[8].

Tarzh-meur an Intel

• 
  Tarzh-meur an Intel.
• 
  Monumant ar re varv d'an 3 a viz Here 1958.
• 
  Bagdi ar vag-saveteiñ.

• 1958: d'an 3 a viz Here e voe klasket gant Alain Bombard diskouez efedusted ar vagig-dreistvevañ bet ijinet gantañ en ur vont ouzh tarzh-meur an Intel, ar vag a eilpennas, beuzet pevar den eus he bourzh, hag ar vag-saveteiñ Vice Amiral Schwerer II a reas memes mod, gant pemp martolod beuzet^[9].

Brezelioù didrevadennañ

• Mervel a reas ur gwaz e Brezel Indez-Sina ha tri gwaz e Brezel Aljeria^[10].

Mirdi

• Mirdi an Dounetaerion^[11].

Monumantoù ha traoù heverk

An iliz katolik

• Iliz katolik Sant Pêr ha Sant Paol.
• Monumant ar re varv er vered, luc'hskeudennoù ha kartenn-bost^[12],[13]. Dioueliet e voe d'an 12 a viz Du 1922, luc'hskeudennoù^[14].
• Plakenn ar Rezistanted marvet en emgannoù an dieubidigezh e dibenn miz Eost 1944, luc’hskeudenn^[15].
• Plakenn ar re varv (1914-1918) en iliz katolik, luchskeudenn^[16].

Armerzh

• 
  Ur vag-pesketa hengounel er porzh.
• 
  Ar skornlec'h.

• 81 vag-chaluter a voe er porzh da vuiañ, ha 26 kokaniour; e 1963 e voe degaset 21 600 tonenn a besked gant pesketourion an Intel betek porzhioù ar Meurvor Atlantel, d'ar c'houlz-se e oa ar porh ar pevare hini eus ar Frañs a-bezh hervez ar pesketa pesked; e 1964 e voe pourchaset skorn 548 gwezh d'ar bigi-chaluter gant al labouradeg-skorn, da lâret eo e voe kenderc'het 12 700 tonenn skorn^[17].

Emdroadur ar boblañs

abaoe 1962

Niver a annezidi

abaoe 1851

^[18]

Melestradurezh

An ti-kêr

Roll maered ar gumun
Mare		Anv	Strollad	Karg
2014	→ bremañ	Guy Hercend
2006	2014	Joseph Nigen
1991	2006	Rémi Guillevic
1989	1991	Michel Le Nabat
1977	1989	Michel Le Corvec
1957	1977	Eugène Ezanno
N'eo ket anavezet c'hoazh an holl fedoù.

Tud

Gevelliñ

• Coill Chreagáin (Iwerzhon), abaoe 1984^[19].

Liammoù diavaez

• (br) an Intel war lec'hienn Geobreizh