Forfeda

Forfeda a reer eus ar strollad lizherennoù bet ouzhpennet d'al lizherenneg Ogham. Degemeret int bet er XIVvet kantved gant Auraicept na n-Éces e-touez an 92 adstumm anavezet eus ar skritur Oghamek (niv. 79, 80 ha 81).

Lizherenneg Ogham
	Aicme Beithe		Aicme Muine
ᚁ	Beithe	ᚋ	Muin
ᚂ	Luis	ᚌ	Gort
ᚃ	Fern	ᚍ	Gétal
ᚄ	Sail	ᚎ	Straiph
ᚅ	Nin	ᚏ	Ruis
	Aicme hÚatha		Aicme Ailme
ᚆ	Úath	ᚐ	Ailm
ᚇ	Dair	ᚑ	Onn
ᚈ	Tinne	ᚒ	Úr
ᚉ	Coll	ᚓ	Edad
ᚊ	Ceirt	ᚔ	Idad
	Forfeda
ᚕ	Éabhadh
ᚖ	Ór
ᚗ	Uilleann
ᚘ	Ifín
ᚙ	Eamhancholl
ᚚ	Peith

ar forfeda (nrs. 79, 80, 81)

Pemp lizherenn eus ar forfeda zo evit un aicme vogalennet ouzhpennet. Setu an dalvoudegezh anezho hervez Auraicept na n-Éces, De dúilib feda hag In Lebor Ogaim :

• ᚕ (U+1695) Éabhadh : ea, éo ea;
• ᚖ (U+1696) Ór : oi, óe, oi;
• ᚗ (U+1697) Uilleann : ui, úa, ui;
• ᚘ (U+1698) Ifín : io ía, ia;
• ᚙ (U+1699) Eamhancholl : ae.

Pevar eus an anvioù-mañ a gaver spisc’heriet en Auraincept gant anvioù-gwez, ebhadh evit crithach "gwez-elv", oir evit feorus no edind "gwez-gwerzhid pe iliav", uilleand evit edleand "gouezvoud", hag iphin evit spinan no ispin "spezad pe spern".

Ouzhpenn ar "pemp aicme" hag a zo a-us, emañ ᚚ Peith, hag a son e-giz ur p (U+169A).

Mont pelloc’h ganti

• Damian McManus, A Guide to Ogam, Maynooth 1991.