Gnothi seauton

Al lavar henc'hresianek γνῶθι σεαυτόν / gnōthi seauton (pe σαυτόν / sauton gant ε gwasket), da lavarout eo en em anavez da-unan, a oa skrivet e pronaos (rakporzh) Templ Apollon e Delfi - hervez a skrivas an douaroniour Paosanias ar Beajour (10.24.1), unan eus an tri lavar merket eno ( Megen agan a oa ur bomm all)..

Dismantroù templ Apollon e Delfi. Ouzh an talbenn e oa skrivet Gnothi seauton.

Γνῶθι σαυτόν, en em anavez da-unan. Skrivet ouzh gwerenn ur savadur e Ludwigshafen, en Alamagn.

Troet e vez e latin gant « Nosce te ipsum ».

Lakaet eo bet al lavar-se war gont meur a zen, c'hwec'h fur da vihanañ eus Hellaz kozh.

• C'hilon Sparta (C'hilon I 63, 25)
• Herakleitos
• Pythagoras
• Sokrates
• Solon Athen
• Thales Miletos.

Hervez skridoù all e vije bet lakaet war gont Phemonoe, ur varzhez vojennel. Meneget eo al lavar gant ar barzh roman Juvenal en e flemmganoù (Flemmgan XI) ma skriv e teu ar gentel -se de caelo (eus an neñv).

Sokratez pe nann

Alc'hwez an denegezh hervez Sokrates eo ar bomm-se, a ro d'an den ar gefridi hag an dlead da anaout e vuzul hep klask kenstrivañ gant an doueed . Diaes eo krediñ e teu eus Sokrates avat pa oa bet lavaret dija gant Herakleitos :« Ret eo en em studiañ, ha deskiñ pep tra drezomp hon-unan ».

Ster al lavar

Gallout a reer kompren "en em anavezout" evel anavezout ha kompren emzalc'h pe emzoug mab-den, e vuhezegezh, e zoare da soñjal, rak en em anavezout n'eo nemet anavezout an dud all ivez.