Plouganoù

Plouganoù (/plugã:nu/)^[2] zo ur gumun e Breizh e kornôg Bro-Dreger, e kanton Plouigno (gwechall e hini Lanneur) e departamant Penn-ar-Bed.

Plouganoù
Beg Terenez.
Anv gallek (ofisiel)	Plougasnou
Bro istorel	Treger
Melestradurezh
Departamant	Penn-ar-Bed
Arondisamant	Montroulez
Kanton	Lanneur (betek 2015) Plouigno (abaoe 2015)
Kod kumun	29188
Kod post	29630
Maer Amzer gefridi	Nathalie Bernard 2020-2026
Etrekumuniezh	Montroulez Kumuniezh
Bro velestradurel	Bro Montroulez
Lec'hienn Web	Ti-kêr
Poblañsouriezh
Poblañs	3 035 ann. (2022)[1]
Stankter	89 ann./km²
Douaroniezh
Daveennoù lec'hiañ	48° 41′ 44″ Norzh 3° 47′ 24″ Kornôg
Uhelderioù	bihanañ 0 m — brasañ 94 m
Gorread	33,94 km²
Plouganoù
kemmañ

Douaroniezh

War aod Mor Breizh emañ Plouganoù.

Kumunioù amezek

Mor Breizh		Sant-Yann-ar-Biz
Plouezoc'h	Lanneur

Plouganoù :Aod

Plouganoù :Aod

Plouganoù hag ar c'humunioù tro-war-dro

Anv

• Ogée (1780) : Plougasnou.
• Marteville & Varin (1843) : Plougasnou; Appelée dans les anciens titres latins Ploicathnou (orthographe saxonne dans laquelle le th se prononce comme ds)^[3]
• Bernard Tanguy (1992) : Ploicatno, Ploicathno, Ploigathnou, 1040 ; Plegano, 1163 ; Ploegaznou, 1257, c. 1330, 1371 ; Guycaznou, 1419 ; bourg de Guicaznou, 1520.
• Talvoudegezh : diwar an anv-den henvrezhonek Catnou.

Ardamezioù

• En argant plezhek en glazur.

Istor

Kent 1790

• J.B. Ogée : Plougasnou ; 9 lev e kornôg-mervent Landreger, en eskopti, 37 lev diouzh Roazhon ; 3 lev diouzh Montroulez, e isdileuriadurezh hag e veli. Tri mil sakramantad zo enni, en ur gontañ ar re Sant-Yann-ar-Biz, e drev.

XVII^vet kantved

• Nac'het e voe an distaoliadeg roueel e miz C'hwevrer 1676 ouzh un den eus Plouganoù, Fiacre Trouadec e anv, goude Emsavadeg ar Bonedoù ruz^[4].

Dispac'h Gall

• Dekred ar 26 a viz Du 1790 war al le ret : e penn-kentañ 1791 e voe nac'het al le ouzh ar Roue, ar vro hag al lezennoù gant Morvan, person, ha Periou, kure^[5].

XX^vet kantved

XX^vet kantved

Brezel-bed kentañ

• Mervel a reas 150 gwaz eus ar gumun abalamour d'ar brezel, eleze 3,75% ag ar boblañs hervez an niveradeg bet graet e 1911^[6].

Eil brezel-bed

• Mervel a reas 61 den ag ar gumun abalamour d'ar brezel^[7].
• D'an 30 a viz Here 1941 e kouezhas un nijerez Whirlwind I marilhet P7015 eus an 263rd Squadron eus ar Royal Air Force (aerlu ar Rouantelezh-Unanet) e Plouganoù; lazhet e voe he levier, ne voe ket kavet e gorf^[8].

Brezelioù didrevadennañ

Brezel Indez-Sina

• Mervel a reas tri milour eus ar gumun^[9].

Brezel Aljeria

• Mervel a reas daou vilour eus ar gumun^[10].

Monumantoù ha traoù heverk

• Peulvaen Kermadeza
• Peulvaen Bleinbalaneg
• Peulvaen ar Chapel Bian
• Peulvaen Kervouster
• Iliz katolik Sant Pêr, XVI^vet, XVII^vet

• 
• 
• 
• 
• 
• 

• Chapel Privael
• Chapel Sant Samzon
• Chapel Sant Nikolaz
• Chapel Sant Jorj
• Chapel Kerbabu
• Chapel Sant Melar
• Chapel Santez Barba
• Chapel Sant Sebastian, e Kervouster
• Chapel Mezkoed
• Chapel Itron-Varia Lourdes, e Dibenn
• Chapel vihan ar Sakramant
• Chapel vihan Itron-Varia Loretta (XVII^vet kantved).

• 

• Chapel vihan Sant Jelvestr
• Kroaz ar Rouanez
• Maner Trovelin

• 
  Maner Tromelin

• Monumant ar Re Varv

• 

• Monumant Sao-Breiz
• Privael

• 
  Traezhenn Privael-Tregastell, diouzh beg ar Roc'h Louet

• Monumant ar re varv e-tal an iliz katolik, luc’hskeudenn^[11].

Bezioù ar C'hommonwealth e bered ar gumun

Bro	Niver a vilourion
Kanada	2 (Morlu), unan anezhe chomet dianav
Rouantelezh-Unanet	6 (Aerlu)
Hollad	8

Mervel a rejont e-pad an Eil Brezel-bed, re an Aerlu d'an 29 a viz Genver 1943 pa gouezhas o c'harr-nij (Halifax II marilhet DT681 ha kodet NP-J) e Plouganoù^[12], re ar Morlu d'an 29 a viz Ebrel 1944 pa voe kaset o bag, an destroyer HMCS Athabaskan, d'ar strad gant an tarzher alaman Elbing T-24^[13],[14].

Emdroadur ar boblañs abaoe 1962

Niver a annezidi

Brezhoneg

Deskadurezh

• Ur c'hlasad divyezhek a zo eno e skol bublik ar bourk (Marie-Thérèse Prigent) abaoe miz Gwengolo 2022.
• E distro-skol 2024 e oa enskrivet er c'hlasad skol-vamm divyezhek 19 bugel.

Tud

• Yann Jegou, aotrou Penanvern.
• Alan ar Gozhker, marc'heg ; aotrou Kozker.
• Jozef ar Gozhker, marc'heg, aotrou Rozambo ; kuzulier ouzh Breujoù Breizh e 1672.
• Gwilhern a Gergroas, aotrou Kermorvan.
• Yves Goezbriand, aotrou Kozhkeroù.

Ardamezeg ar familhoù

	Arel Aotrounez Kervény Palefarzhet etre argant ha glazur.
	Argenton (d') Aotrounez Kermouster En aour hadet gant kroaziganoù kroaziganek en glazur e deir zorzhell en gul.
	Balavenne Aotrounez Kervezeg, Ballac'h, Kermebel En argant e dri ezev en sabel, 2, 1, ur ruilhenn ivez en sabel ouzh kondon.
	Bartaige Aotrounez Kerangroas Plezhek etre argant ha glazur, diforc'het ouzh kab gant ur greskenn en gul.
	Isle (de l') Aotrounez al lec'h-se Sourinet etre aour ha glazur a c'hwec'h pezh ; e gonk a-zehou en gul karget gant ur flourdilizenn en argant. Sturienn ː A chacun on rang.
	Jagu Aotrounez Prat-Meur, Pontizag, Langouere, Kerangouez En sabel e leon en argant heuliet gant teir steredenn ivez en sabel.
	Periou Aotrounez Mesgéau En sabel e dreustell en aour heuliet ouzh kab gant teir c'hregilhenn ivez en aour.
	Quenquizou (du) Aotrounez al lec'h-se ha Kerprigent En sabel plezhek en aour.
	Tréléver (de) Aotrounez Penanvern Sourinet etre erminoù ha gul. [PPC]

Tud bet ganet eno

• 1919 : François Prigent, skrivagner brezhonek.

Deskadurezh

Div skol bublik zo e Plouganoù : ar skol Marie-Thérèse Prigent er bourk, hag ur skol all e karter Kerenot. Ur skolaj (François Charles) a zo er gumun ivez. E miz Gwengolo 2022 ez eus bet digoret un hentad divyezhek brezhoneg-galleg e skol ar bourk.

Lervlennadur

• Abalain, Hervé : Les noms de lieux bretons, Éditions Jean-Paul Gisserot, 2000
• Éditions Flohic (a-stroll) : Le patrimoine des communes du Morbihan, 2 levrenn, 1996 (ISBN 978-2-84234-009-4)
• Marteville, Alphonse & Varin, Pierre (kendalc'herien J. Ogée) : [https://gallica.bnf.fr/ark:/12148/bd6t5394191n/f15.item.r=A.zoom Nouveau dictionnaire istorique et gégraphique de Bretagne, 1843.
• Ogée, Jean (1728-1789) : Dictionnaire historique et géographique de la province de Bretagne, 1778 (peder levrenn).
• Potier de Courcy, Pol : Nobiliaire et armorial de Bretagne
• Tanguy, Bernard : Les noms de lieux bretons, Emgleo Breiz, 2015 (ISBN 978-2-35974-118-6)
• Vallerie, Erwan : Diazezoù studi istorel an anvioù-parrez — Corpus – Traité de toponymie historique de la Bretagne, An Here, 1995 (ISBN 978-2-86843-153-0)

Liammoù diavaez

Commons

Muioc'h a restroù diwar-benn

Plouganoù

a vo kavet e Wikimedia Commons.

• (fr) Lec'hienn an ti-kêr
• (br) Plouganoù war lec'hienn Geobreizh