100 godina AFI-ja... 100 zvijezda

100 godina AFI-ja... 100 zvijezda jest spisak 50 najvećih američkih filmskih legendi, na kojoj je 25 glumaca i 25 glumica. Objavio ga je Američki filmski institut 15. juna 1999. u specijalnom CBS-ovom programu koji je vodila Shirley Temple, s 50 aktivnih glumaca koji su sudjelovali u predstavljanju spiska.^[1]

100 godina AFI-ja...

1998.	100 filmova
1999.	100 zvijezda
2000.	100 smjehova
2001.	100 uzbuđenja
2002.	100 strasti
2003.	100 heroja i negativaca
2004.	100 pjesama
2005.	100 filmskih citata
2005.	25 filmskih muzika
2006.	100 inspiracija
2006.	25 mjuzikla
2007.	100 filmova (ažurirano)
2008.	AFI-jevih 10 top 10
p r u

Američki filmski institut definirao je kao "američku filmsku legendu" jednog glumca ili tim koji je snimao filmove tokom Zlatnog doba Hollywooda sa znatnom prisutnošću na ekranu u američkim igranim filmovima (najmanje 40-minutnim ili dužim) koji je na ekranu debitirao 1950. ili prije, odnosno koji je debitirao nakon 1950, ali koji je do smrti ostvario zaokruženo, kompletirano djelo.

Na vrhu su Humphrey Bogart i Katharine Hepburn, koji su zajedno nastupili u klasičnom filmu Afrička kraljica, za koji je Bogart nagrađen svojim jedinim Oscarom.

Spisak

Br.	Glumci		Glumice
1.	Humphrey Bogart (1899–1957)		Katharine Hepburn (1907–2003)
2.	Cary Grant (1904–1986)		Bette Davis (1908–1989)
3.	James Stewart (1908–1997)		Audrey Hepburn (1929–1993)
4.	Marlon Brando (1924–2004)		Ingrid Bergman (1915–1982)
5.	Fred Astaire (1899–1987)		Greta Garbo (1905–1990)
6.	Henry Fonda (1905–1982)		Marilyn Monroe (1926–1962)
7.	Clark Gable (1901–1960)		Elizabeth Taylor (1932–2011)
8.	James Cagney (1899–1986)		Judy Garland (1922–1969)
9.	Spencer Tracy (1900–1967)		Marlene Dietrich (1901–1992)
10.	Charlie Chaplin (1889–1977)		Joan Crawford (1904–1977)
11.	Gary Cooper (1901–1961)		Barbara Stanwyck (1907–1990)
12.	Gregory Peck (1916–2003)		Claudette Colbert (1903–1996)
13.	John Wayne (1907–1979)		Grace Kelly (1929–1982)
14.	Laurence Olivier (1907–1989)		Ginger Rogers (1911–1995)
15.	Gene Kelly (1912–1996)		Mae West (1893–1980)
16.	Orson Welles (1915–1985)		Vivien Leigh (1913–1967)
17.	Kirk Douglas (1916–2020)		Lillian Gish (1893–1993)
18.	James Dean (1931–1955)		Shirley Temple (1928–2014)
19.	Burt Lancaster (1913–1994)		Rita Hayworth (1918–1987)
20.	Braća Marx Chico (1887–1961) Harpo (1888–1964) Groucho (1890–1977)		Lauren Bacall (1924–2014)
21.	Buster Keaton (1895–1966)		Sophia Loren (1934–)
22.	Sidney Poitier (1927–)		Jean Harlow (1911–1937)
23.	Robert Mitchum (1917–1997)		Carole Lombard (1908–1942)
24.	Edward G. Robinson (1893–1973)		Mary Pickford (1892–1979)
25.	William Holden (1918–1981)		Ava Gardner (1922–1990)

Dodatne činjenice

Među muškim legendama Laurence Olivier imao je najduži raspon karijere (59 godina), dok je Lillian Gish imala najduži među oba spola (75 godina). Marlon Brando, Sidney Poitier i Sophia Loren debitirali su na velikom ekranu u graničnoj, 1950. godini; za razliku od njih, u zvijezde koje se nisu kvalificirale za ovaj izbor zbog toga što su debitirale odmah nakon 1950. spadaju Jack Lemmon, Paul Newman, Shirley MacLaine i Clint Eastwood.

Trinaest legendi imalo je prelaz s nijemih na zvučne filmove: Joan Crawford, Greta Garbo, Barbara Stanwyck, Lillian Gish, Carole Lombard, Mary Pickford, Clark Gable, Charlie Chaplin, Gary Cooper, John Wayne, braća Marx, Buster Keaton i Edward G. Robinson. Braća Marx jedini su "tim" među legendama, dok je osam od njih činilo četiri legendarna para: Katharine Hepburn i Spencer Tracy, Fred Astaire i Ginger Rogers, Humphrey Bogart i Lauren Bacall te Clark Gable i Carole Lombard.

Većina ovih legendi rođena je u 20. stoljeću. U 19. su rođeni Humphrey Bogart, Fred Astaire, James Cagney, Charlie Chaplin, sva braća Marx, Buster Keaton i Edward G. Robinson od muškaraca te Mae West, Lillian Gish i Mary Pickford od žena. (Gish je posljednja preminula od ovih rođenih u 19. stoljeću.)

Osam legendi rođeno je u New York Cityju: Bogart, Cagney, braća Marx, Barbara Stanwyck, Mae West, Rita Hayworth, Lauren Bacall i Burt Lancaster. Trinaest ih je rođeno izvan Sjedinjenih Američkih Država: Cary Grant, Charlie Chaplin, Elizabeth Taylor i Laurence Olivier (Engleska), Ingrid Bergman i Greta Garbo (Švedska), Audrey Hepburn (Belgija), Marlene Dietrich (Njemačka), Claudette Colbert (Francuska), Vivien Leigh (Indija), Sophia Loren (Italija), Mary Pickford (Kanada) i Edward G. Robinson (Rumunija).

Zaključno s februarom 2021, Poitier i Loren jedini su s liste među živima.^[1] Među ženama je najranije preminula Jean Harlow (1937), a među muškarcima James Dean (1955). Posljednji je dosad preminuo Kirk Douglas (2020), koji, zaključno s 2021. godinom, ostaje legenda koja je živjela najduže. (Da bi ga pretekli, Poitier bi trebao živjeti barem do 2030, a Loren do 2037.)

Nominirani

Ukupno 500 zvijezda nominirano je za status top 50 "najvećih legendi filma" (po 250 glumaca i 250 glumica).

Među 225 muških zvijezda koje na kraju nisu dospjele na spisak bili su:^[2]

• Bud Abbott i Lou Costello
• Brian Aherne
• Don Ameche
• Eddie "Rochester" Anderson
• Roscoe "Fatty" Arbuckle
• Louis Armstrong
• King Baggot
• John Barrymore
• Lionel Barrymore
• John Belushi
• Paul Muni
• Anthony Perkins
• Slim Pickens
• Elvis Presley
• Vincent Price
• Ronald Reagan
• Bill "Bojangles" Robinson
• Cesar Romero
• Mickey Rooney
• Peter Sellers
• Frank Sinatra

Među 225 ženskih zvijezda izvan spiska ostale su:^[2]

• Gracie Allen
• Annabella
• Eve Arden
• Pearl Bailey
• Lucille Ball
• Tallulah Bankhead
• Ethel Barrymore
• Louise Beavers
• Anne Baxter
• Clara Bow
• Billie Burke
• Kitty Carlisle
• Jeanne Crain
• Dorothy Dandridge
• Doris Day
• Yvonne De Carlo
• Ruby Dee
• Dolores del Río
• Lena Horne
• Hattie McDaniel
• Butterfly McQueen