Aklan

Aklan (Akean) (Aklanon izgovor: [ak'ɤan]) (aklanon: Probinsiya it Aklan; hiligajnonski: Kapuoran sang Aklan; filipinski: Lalawigan ng Aklan) je najmanja provincija na filipinskom otoku Panay u regiji Zapadna Visayas. Aklan se prostire na površini od 1.821,42 km², a broj stanovnika je 574.823 (stanje: 1. augusta 2015.) Glavni grad provincije je Kalibo. Provincija se nalazi na sjeverozapadnom dijelu otoka Panay, na jugozapadu graniči sa provincijom Antique i Capizom na istoku. Na sjeveru provincije je Sibujansko more i provincija Romblon sa nekoliko desetaka otoka.

11°42′N 122°22′E

Aklan
Provincija
Država	Filipini
Regija	Zapadna Visayas
Graniči sa	Antique Capiz
Rijeka	Aklan
Glavni grad	Kalibo
- Koordinate	11°42′N 122°22′E
Najviša tačka
- Položaj	Nausang
- Nadmorska visina	1.650 m
- Koordinate	11°22′09″N 122°12′52″E
Površina	1,821,42 km2
Stanovništvo	574,823 (2015.)
Gustoća	320 /km2
Datum	25. april 1956.
Poštanski broj	5600–5616
Pozivni broj	+63 (0)36

Historija

Pretpostavlja se da je Aklan naseljen u 12. stoljeću doseljenicima sa Bornea, koji su bili predvođeni poglavicom Datu Dinagandan, trgujući sa okolnim otocima. Aklan je tako postao dio Kedatuana Madja-as. Negdje krajem 14. stoljeća, Datu Dinagandan, je premjestio sjedište i glavni grad na području današnjega Batana. Unuk Datu Kalantiawa i njegov nasljednik Datu Kalantiaw III, po predanjima i legendama, donio je niz zakonskih odredbi, danas poznatih pod imenom Kalantijev zakonik. Filipinski historičar William Henry Scott je opovrgnuo kao izmišljenu ovu teoriju o nastanku zakonika.^[1][2][3][4] Ubrzo, 1437, godine završava vladavina dinastije Datu Kalantiaw, kada Datu Kalantiaw III. biva ubijen u borbi sa plemenima Datu Manduyog. Preuzimanjem vlasti Datu Manduyog, kao novi poglavica, premješta sjedište glavnog grada u Bakan (danas poznatiji kao Banga). Provincijom su dugo vladali pripadnici dinastije Datu Manduyog, sve do 1565. godine i osvajanja od strane španskog istraživača Miguela Lópeza de Legazpija, kada je čitav otok Panay pripoji Španskom kolonijalnom carstvu te provinciju nazvao El Río de Aclán. U to vrijeme sjedište poglavice Datu Kabanyag bilo je u Libacau. Za vrijeme Drugog svjetskog rata 1942. godine, otok zauzima Japanska carska vojska i drži ga sve do 1945. godine kada ga zajednički oslobađaju filipinske gerilske snage i američke vojne snage. Državnim proglasom br. 1414, potpisanim od filipinskog predsjednika Ramona Magsaysaya 25. aprila 1956. godine, Aklan se odvaja od provincije Capiz i postaje samostalna provincija.^[5] Prvobitni gradovi i općini bili su: Altavas, Balete, Batan, Banga, Buruanga, Ibajay, Kalibo, Lezo, Libacao, Madalag, Malaiisch, Makato, Malinao, Nabas, Neues Washington, Numancia i Tangalan, koji su prije pripadali provinciji Capiz. Provincija je proglašena 8. novembra 1956. godine, a kao prvi guverner provincije proglašen je José Raz Menez, koji je na toj funkciji bio sve do 30. decembra 1959. godine. Prvi izabrani guverner bio je Godofredo P. Ramos i izabran je 1960. Nakon njegove ostavke i kandidiranja za filipinski kongres, funkciju je preuzeo viceguverner Virgilio S. Patricio. Nasljednik Patricia bio je od 1964. godine José B. Legaspi, koji je guverner bio od 1964-71. sa dva mandata.

Geografija

Provinciji Aklan, osim dijela otoka Panay, pripada i turističko odredište otok Boracay, koji se nalazi sjeverozapadno od otoka. Najviši vrh provincije je Nausang sa nadmorskom visinom od 1.650 m, a najduža rijeka je Aklan sa dužinom od 71 km. Provicija je geografski raznolika, obale su sa bijelim pijeskom, brdovitim zaleđem i mangrovim šumama. Kroz provinciju protiče i rijeka Akean, koja zbog svojih brzaka jedinstveno izgleda.

Administrativna podjela

Aklan se sastoji od 17 općina, a upravno je u jednom zakonodavnom okrugu.

	Općina[a]		Broj stanovnika			Promjena	Površina	Gustoća (2015)	Brgy.
			(2015)		(2010)		km2	/km2
	Altavas		4,3%	24.619	23.919	+0,55%	109,05	230	14
	Balete		5,0%	28.920	27.197	+1,18%	118,93	240	10
	Banga		6,9%	39.505	38.063	+0,71%	84,53	470	30
	Batan		5,6%	32.032	30.312	+1,06%	79,22	400	20
	Buruanga		3,3%	19.003	16.962	+2,19%	88,50	210	15
	Ibajay		8,6%	49.564	45.279	+1,74%	158,90	310	35
	Kalibo	†	14,0%	80.605	74.619	+1,48%	50,75	1.600	16
	Lezo		2,6%	15.224	14.518	+0,91%	23,40	650	12
	Libacao		4,9%	28.241	28.005	+0,16%	254,98	110	24
	Madalag		3,2%	18.389	18.168	+0,23%	269,60	68	25
	Makato		4,7%	27.262	25.461	+1,31%	64,60	420	18
	Malay		9,2%	52.973	45.811	+2,80%	66,01	800	17
	Malinao		4,0%	23.194	24.108	−0,73%	186,01	120	23
	Nabas		6,3%	36.435	31.052	+3,09%	96,82	380	20
	New Washington		7,8%	45.007	42.112	+1,27%	66,69	670	16
	Numancia		5,6%	31.934	29.862	+1,29%	28,84	1.100	17
	Tangalan		3,8%	21.916	20.277	+1,49%	74,59	290	15
	Ukupno			574.823	535.725	+1,35%	1.821,42	320	327
		†  Glavni grad provincije					Općina
Ikona globusa  označava centar grada.

Stanovništvo

Šablon:Popis stanovništva (Filipini) Broj stanovnika u provinciji bio je po podacima popisa iz 2015. godine 574.823, što predstavlja gustoću stanovništva od 320 stanovnika/km²

Etničke grupe

Udio etničkih grupa u provinciji Alkan
Etnička grupa			%
Aklanon			96.56
Hiligaynon			0.75
Tagalog			0.50
Kankanaey			0.28
Cebuano			0.21

Najzastupljenije etničke grupe u provinciji Aklan su Aklanon i Ati, poznati kao Negrito narod i manje poznata grupa Sulodi, koji žive u unutrašnjosti Panaya. Ostale grupe su: Hiligaynon, Karay i Capiznon.

Jezici

Najzastupljeniji jezici u provinciji su Akeanon (Aklanon Proper), Malaynon i Buruanganon. Većinski jezik je Akeanon, dok je Malaynon zastupljen u području oko Malaya i Buruanganon in Buruanga. Ostali regionalni jezici su: AtiKinaray i Capiznon.

Religija

Dominantna religija u provinciji je katoličanstvo, a velika se važnost pridaje proslavi Božića i Korizmi. Kršćanske ikone kao Sveto Dijete Cebúa (španski: Santo Niño de Cebú) su postale kuturni simboli ovih naroda. Animizam se prakticira uglavnom kod Ati naroda. Druga važnija religija je Filipinskoj nezavisnoj crkvi (Aglipayan), a opstale religije su Iglesia ni Cristo i islam.

Privreda

Saobraćaj

Vanjski linkovi