Fagot

Fagot je drveni duhački instrument sa dvostrukim piskom koji proizvodi duboke, tamne i plemenite tonove. Pogodan je za melodije šaljivog ili tajanstvenog ugođaja. Služi kao bas u grupi drvenih duhačkih instrumenata. Napravljen je od jedne duže i jedne kraće cijevi, koje se spajaju u zajedničkom koljenu. Ima četrnaest otvora koji se pokrivaju prstima i poklopcima. Kod fagota postoje tri registra: duboki, srednji i visoki. U orkestrima se dobro slaže sa ostalim muzičkim instrumentima, naročito gudačkim instrumentima.^[1]

Zbirka fagota kroz historiju, od ranobaroknog do modernog perioda zajedno s klasičnim kontrafagotom

Historija

Moderni fagot se razvio u 16. vijeku od instrumenta poznatog po različitim imenima: u Engleskoj se zvao "curtail", u Francuskoj "fagot" ili "bason", u Njemačkoj "dulcian" ili "fagott", u Italiji "fagotto", i u Španiji "bajon". Ovaj predak fagota, koji se također svirao sa dvostrukim piskom je bio oblikovan iz jednog komada drveta, a ne iz četiri odvojena dijela kao današnji fagot. U ranom 17. vijeku bilo je šest različitih veličina fagota u rasponu dužine od 24 cm. pa sve do 144.5 cm. Francuski fagot je bio taj koji se kasnije u istom vijeku transformisao iz jednodijelnog bas fagota u četvorodijelni instrument. U toku 18. i 19. vijeka fagot se postepeno razvijao i poboljšavao. Razvio se od modela s tri metalne tipke za sviranje iz 1713. koji se svirao za vrijeme Mozarta do modela sa šest metalnih tipki za sviranje za vrijeme Haydna, pa do sadašnjih verzija od 17 do 24 metalnih tipki za sviranje. Dvije škole za pravljenje fagota su nastale 1880: francuska škola pod Buffetom i njemačka škola pod Heckelom. Svaki je imao vlastita rješenja za proizvodnju tona, položaj prstiju prilikom sviranja i intonaciju. U najranijoj muzici napisanoj za fagot, predviđeno je da ovaj instrument svira samo bas-liniju i to je uglavnom vezano za continuo dio. Zatim, 1678. postao je dio orkestara za francuske opere, kada je Jean Baptiste Lully koristio fagote u svojoj operi, Psyché. Tokom 18. vijeka značajna solistička i orkestarska muzika je napisana za fagot podižući njegov značaj u orkestru započinjući da se odvaja od svoje uloge samo pratnje u "continuo" dijelu. Danas se fagot često koristi u simfonijskim orkestrima, operi, a odnedavno u savremenim mjuziklima 20. vijeka, televiziji i filmskoj muzici. Bezbroj kompozitora su pisali za fagot, posebno u 18. vijeku, a repertoar uključuje impresivne muzičke dionice u orkestarskim djelima, ansamblima muzike za drvene puhačke instrumente i mnogobrojne solo koncerte za fagot.^[2]