Ionski transporter

Ionski transporter, zvani i ionska pumpa – u biologiji – je transmembranski protein koji provlači ione kroz plazma membranu uprkos koncentracijskom gradijentu ionskih kanala, kroz koje ioni prolaze putem pasivnog transporta. Ovi primarni transporteri su enzimi koji pretvaraju energiju raznih izvora, uključujući i ATP, sunčevu svjetlost i redoks reakcije. Potencijalna energija se skladišti u elektrohemijskom gradientu. Ovu energiju odatle koriste sekundarni transporteri, uključujući nosače iona i ionske kanale za odvijanje životno važnih ćelijskih procesa, kao što je sinteza adenozin trifosfata (ATP).^{[1][2][3][4][5][6]}

Natrij-kalij pumpa

Membranske ATPazne veze.
ATP sintaza mitohondrija daje dostupni ATP.
Aktivnošću drugih ATPaza, ioni se prenose protiv svog gradijenta i troše ATP.
ATPaze "P", "V" i "F_OF₁"-tipa (F-tipa) su predstavljene u žutom, a dati su i posredovane procesi ionskog transporta, ATPaze "P-tipa" koje se odlikuju fosforilizirmeđuproizvosimaanim od kojih je označen "~ P" crvenom ikonom.
Na dnu su tri osnovna tipa, zajedno sa svojim inhibitorskim "mustrama".
SR = sarkoplazmatski retikulum;
ER = endoplazmatski retikulum; AA = aminokiselina (izvedena).

Izvori energije

Takve ionske pumpe mogu koristiti energiju iz različitih izvora, uključujući i adenozin trifosfat (ATP) ili koncentracijski gradijent drugog iona (ponekad se naziva "ionoizmenjivač"). Simporteri transport aniona obaraju njihov koncentracijski gradijent za gorivo transporta druge vrste iona u istom pravcu. Antiporteri pritom koriste koncentracijski gradijent na isti način, ali transportiraju u suprotnom smjeru. Nasuprot tome, uniporteri prenose samo jedan ion niz njegovog koncentracijskog gradijenta. U svim ovim slučajevima, postoji barem jedan ionski put koji je na bazi njegovog koncentracijskog gradijenta, čime se obezbjeđuje energija sistema. Ioni koji se prenose svoj koncentracijski gradijenti zovu se prenosni ioni. Za detaljniji opis jedne posebne vrste ionske pumpe, pogledajte Na⁺/K⁺-ATPaza.

Također pogledajte

• Ionski transportni broj
• Transportni protein
  • Plazma membrana Ca²⁺ ATPaza
  • Neurotransmiterski transporter
    • Glutamat transporter
    • Monoamin transporter
      • Dopamin transporter
      • Norepinefrin transporter
      • Serotonin transporter