Kalcij-hidroksid

Kalcij hidroksid (poznat i kao gašeni kreč) je neorganski hemijski spoj kalcija koji ima hemijsku formulu Ca(OH)₂. To je bezbojni kristal ili bijeli prah, a dobija se miješanjem kalcij oksida (krečnjaka) sa vodom. Kalcij hidroksid se koristi u mnogim djelatnostima, uključujući i prehrambenu industriju. Zasićeni rastvor kalcij hidroksida naziva se i tvrda ili krečna voda.

Kalcij hidroksid
Općenito
Hemijski spoj	Kalcij hidroksid
Druga imena	gašeni kreč,
Molekularna formula	Ca(OH)2
CAS registarski broj	1305-62-0
Kratki opis	bijeli prah bez mirisa
Osobine1
Molarna masa	74,093 g/mol
Agregatno stanje	čvrsto
Gustoća	2,211 g/cm3
Tačka topljenja	580 °C
Rastvorljivost	nerastvorljiv u alkoholu u vodi 0,189 g/100 mL (0 °C) u vodi 0,173 g/100 mL (20 °C) u vodi 0,066 g/100 mL (100 °C)
Rizičnost
NFPA 704	0 3 0
1 Gdje god je moguće korištene su SI jedinice. Ako nije drugačije naznačeno, dati podaci vrijede pri standardnim uslovima.

Osobine

Kada se zagrije na 512 °C, parcijalni pritisak vode je u ekvilibriju sa kalcij hidroksidom dostiže 101 kPa, na kojem se kalcij hidroksid raspada na kalcij oksid i vodu.^[1]

Ca(OH)₂ → CaO + H₂O

Suspenzija sitnih čestica kalcij hidroksida u vodi se zove krečno mlijeko. Rastvor kalcij hidroksida se naziva krečna voda a ima osobine srednje jakih baza koje reagiraju sa kiselinama i napadaju mnoge metale. Krečna voda se vrlo lahko zamuti u prisustvu ugljik dioksida zbog nastanka kalcij karbonata, u procesu poznatom kao karbonatizacija:

Ca(OH)₂ + CO₂ → CaCO₃ + H₂O

Struktura, dobijanje i rasprostranjenost

SEM slika izlomljene čvrste cementne paste, vidljive su pločice kalcij hidroksida i iglice minerala etringita

Kalcij hidroksid ima polimernu strukturu, kao što je imaju i slični hidroksidi zemnoalkalnih metala. Slaganje molekula prati motiv sličan kao i kod kadmij jodida sa slojevima oktahedralnih centara kalcija. Postoje jake vodikove veze između tih slojeva.^[2]

Struktura kalcij hidroksida, nisu prikazani atomi vodika (roza = O centri).

Kalcij hidroksid se komercijalno proizvodi tretiranjem kreča sa vodom:

CaO + H₂O → Ca(OH)₂

Laboratorijski se može napraviti miješanjem kalcij hlorida i natrij-hidroksida u vodenom rastvoru. Mineralni oblik, portlandit, je relativno rijedak a može se naći u nekim vulkanskim i metamorfnim stijenama. Također je poznato da se ponekad javlja pri sagorijevanju na odlagalištima uglja.

Upotreba

Jedan od najvažnijih načina upotrebe kalcij hidroksida je kao flokulant pri preradi otpadnih voda. U vodi on pravi paperjaste naelektrisane komadiće koje pomažu pri uklanjanju manjih čestica iz vode te tako prečišćava vodu. Ovaj proces je efikasan jer je kalcij hidroksid dosta jeftin i neotrovan.