Prva intifada

Prva intifada (arapski: الانتفاضة الأولى, 'Prvi ustanak'), također poznata kao Prva palestinska intifada,^[4][6] bila je neprekidna serija protesta građanske neposlušnosti i nereda koje su izveli Palestinci u palestinskim teritorijama pod okupacijom Izraela.^[7] Bila je motivirana kolektivnom palestinskom frustracijom zbog izraelske vojne okupacije Zapadne obale i Pojasa Gaze koja se približavala dvadesetogodišnjici, a započela je nakon arapsko-izraelskog rata 1967.^[8] Pobuna je trajala od decembra 1987. do Madridske konferencije 1991, iako neki datiraju njen završetak na 1993, kada je potpisan sporazum iz Osla.^[4]

Prva intifada
Dio izraelsko–palestinskog sukoba
Od gore ka dolje: Palestinski demonstranti se suprostavljaju izraelskim trupama u Gazi (1987) Izraelski vojni kontrolni punkt u blizini Džabalije u Pojasu Gaze (1988)
Datum 9. decembar 1987 – 13. septembar 1993 (5 godina, 9 mjeseci i 5 dana) Lokacija Izrael Okupirane palestinske teritorije Rezultat Ustanak ugušen[1] Madridska konferencija (1991) Sporazum iz Osla I (1993) Pisma uzajamnog priznavanja Izraela i POO[2] Uspostavljanje Palestinske nacionalne vlasti Teritorijalne promjene Stvaranje "područja" Zapadne obale Sporazumom iz Osla II (1995)
Sukobljene strane
Izrael	Al-Qiyada al-Muwhhada Fatah Narodni front oslobođenja Palestine (PFLP) Demokratski front oslobođenja Palestine (DFLP) Palestinska komunistička partija Hamas Palestinski islamski džihad
Komandanti i lideri
Chaim Herzog Ezer Weizman Yitzhak Shamir Yitzhak Rabin Dan Shomron	Abu Jihad X Marwan Barghouti[3]
Žrtve i gubici
179–200 ubili Palestinci[4]	1.962 ubijeno[5] 1.603 ubili Izraelci[5] 359 ubili Palestinci[5]

Intifada je počela 9. decembra 1987.^[9] u izbjegličkom kampu Jabalia nakon što se izraelski vozač kamiona sudario sa parkiranim civilnim vozilima, ubivši četiri palestinska radnika, od kojih su trojica bila iz izbjegličkog kampa.^[10][11] Palestinci su optužili da je sudar bio namjeran odgovor na ubistvo jednog Izraelca u Gazi nekoliko dana ranije.^[12] Izrael je negirao da je nesreća, koja se dogodila u vrijeme pojačanih tenzija, bila namjerna ili koordinirana.^[11] Palestinski odgovor karakterizirali su protesti, građanska neposlušnost i nasilje.^[13][14] Bilo je grafita, barikadiranja,^[15][16] i široko rasprostranjenog bacanja kamenja i molotovljevih koktela na izraelsku vojsku i njenu infrastrukturu unutar Zapadne obale i Pojasa Gaze. Ovo je u kontrastu s građanskim naporima uključujući generalne štrajkove, bojkote izraelskih institucija civilne uprave u Pojasu Gaze i na Zapadnoj obali, ekonomski bojkot koji se sastoji od odbijanja da se u izraelskim naseljima radi na izraelskim proizvodima, odbijanja plaćanja poreza i odbijanja vožnje palestinskim automobilima sa izraelskim licencama.

Izrael je kao odgovor rasporedio oko 80.000 vojnika. Izraelske protivmjere, koje su u početku uključivale često korištenje bojne municije u slučajevima nemira, Human Rights Watch je kritikovao kao nesrazmjerne, pored prekomjerne upotrebe smrtonosne sile od strane Izraela.^[17] U prvih 13 mjeseci ubijeno je 332 Palestinca i 12 Izraelaca.^[18][19] Slike vojnika koji tuku adolescente toljagama su potom dovele do prihvatanja ispaljivanja polusmrtonosnih plastičnih metaka.^[18] Tokom cijele šestogodišnje intifade, izraelska vojska je ubila najmanje 1.087 Palestinaca, od čega 240 djece.^[20]

Među Izraelcima, ubijeno je 100 civila i 60 izraelskih vojnika,^[21] često od strane militanata izvan kontrole Intifadinog Jedinstvenog nacionalnog vođstva ustanka,^[22] a više od 1.400 izraelskih civila i 1.700 vojnika je ranjeno.^[23] Nasilje unutar Palestine je također bila istaknuta karakteristika Intifade, sa široko rasprostranjenim pogubljenjima oko 822 Palestinca koja su ubijena kao navodni izraelski kolaboracionisti (1988–april 1994).^[24] U to vrijeme Izrael je navodno dobio informacije od oko 18.000 Palestinaca koji su bili kompromitovani,^[25] iako je manje od polovine imalo dokazan kontakt s izraelskim vlastima.^[26] Druga intifada koja je uslijedila održana je od septembra 2000. do 2005.