Soul

Soul je popularni muzički žanr koji je nastao u afroameričkim zajednicama širom Sjedinjenih Amerikih Država krajem 1950-ih i početkom 1960-ih.

Soul
Kulturološko porijeklo	Poslije 1950 – prije 1960. (SAD)
Podžanrovi
Cinematic soul Latin soul Motown zvuk neo-soul retro-soul quiet storm

Korijene vuče iz afroameričkog gospela i R&B-ja. Postao je popularan za ples i slušanje, a američke izdavačke kuće, poput Motowna, Atlantica i Staxa, bile su utjecajne u njegovom širenju tokom pokreta za građanska prava. Ova vrsta muzike postala je popularna širom svijeta, direktno utječući na rok i afričku muziku. Imala je preporod sredinom i krajem 1990-ih s podžanrom neo-soul, koji je objedinjavao moderne produkcijske elemente i utjecaje hip-hopa. Žanr je nastao iz borbe za povećanje svijesti crnih Amerikanaca o njihovom afričkom naslijeđu, jer je probuđena svijest dovela do stvaranja muzike koja je slavila ponos na crnačku pripadnost. Soul prvenstveno kombinuje elemente gospela, R&B-a i džeza. Privlačni ritmovi, naglašeni pljeskanjem rukama i spontanim pokretima tijela, važan su zaštitni znak soula. Ostale karakteristike uključuju poziv i odgovor između glavnog i pratećih vokala, posebno napet zvuk vokala te povremene improvizacijske dodatke, ukrase i pomoćne zvukove. Soul je poznat po reflektovanju afroameričkog identiteta i naglašavanju važnosti afroameričke kulture.

Soul je dominirao američkim R&B top-listama 1960-ih, a mnoge pjesme našle su se i na top-listama pop-muzike u SAD-u, Ujedinjenom Kraljevstvu i drugim zemljama. Mnogi istaknuti soul izvođači, poput: Raya Charlesa, Sama Cookea, Otisa Reddinga, Jamesa Browna, Arethu Franklin i razni izvođači pod okriljem Motowna, poput grupa The Supremes i The Temptations, bili su vrlo utjecajni u razvoju ovog žanra i stekli veliku popularnost tokom ovog perioda. Do 1968. soul se počeo granati. Neki izvođači prešli su na funk, koji je nastao sredinom 1960-ih, s Brownovim razvojem prepoznatljivog plesnog groovea, koji je naglašavao "downbeat" s jakim naglaskom na prvom dobu svakog takta i primjenom "zamahnutih" šesnaestinki nota i sinkopa na svim bas-linijama, obrascima bubnjeva i gitarskim rifovima.^[1] Njegov historijski koncert u Apollo teatru u njujorškom Harlemu 24. oktobra 1962. označio je vrhunac u njegovoj karijeri i ustoličio ga na mjestu "kuma" funka i soula.^[2] Krajem 1960-ih i početkom 1970-ih soul je počeo apsorbirati utjecaje iz psihodeličnog i progresivnog roka, između ostalih žanrova, što je dovelo do stvaranja psihodeličnog i progresivnog soula. Najistaknutiji predstavnici ovog muzičkog žanra, kao što su Sly and the Family Stone i Parliament-Funkadelic, njegovali su eklektičniju muziku.^[3] Prvonavedeni sastav čak je nastupio na historijskom festivalu u Woodstocku 1969, predstavivši ovu vrstu muzike mladoj bijeloj publici u SAD-u, koja je pod utjecajem hipi pokreta bila otvorena prema svim novim muzičkim kretanjima tog vremena. Među ostale istaknutije izvođače iz tog perioda spadaju Marvin Gaye, Stevie Wonder, Curtis Mayfield, Isaac Hayes, Al Green i Bill Withers. Neo-soul, koji je usvojio utjecaje hip-hopa, pojavio se oko 1994.

Ostali podžanrovi soula uključuju "Motown zvuk", ritmičniji stil, otvoreniji prema popu, koji potječe iz istoimene izdavačke kuće, južnjački soul, energičnu varijantu koja spaja R&B s utjecajima južnjačkog gospela, memfiski soul, sjajan i zavodljiv stil, soul iz New Orleansa, koji je proizašao iz R&B-ja, čikaški soul, lakši zvuk inspirisan gospelom, i filadelfijski soul, raskošan orkestralni stil s vokalima inspirisanim doo-wopom.^[4]