Traheida

Traheide su cijevi vaskularnih biljaka za transport sirovih biljnih sokova (sastavljenih od soli, vode i minerala). Sastoje se od niza izduženih ćelija. Tokom stvaranja traheida, ove ćelije odumiru, ispražnjuju i spajaju se okomito,formirajući šuplji kanal. Traheide se nalaze u ksilemu, biljnom tkivu koje omogućava transport sirovog soka. Izvedene iz primarnog ksilema (protoksilm), one imaju ulogu u sveukupnoj mehaničkoj podršci biljci.^[1]

Traheide su izdužene ćelije koje transportuju tečnosti u biljci

Traheide sa brojnim tačkastim porama (Abies concolor)

Detalji traheida (Picea abies)

Traheide Pseudotsuga menziesii, bora u Oregonu. Primjećuju se traheidne aureole u sredini i traheidni skalariformi (s desne strane), posebno s lijeve strane

Uz traheide, angiosperme imaju i elemente floema za transport sirovog soka.

Uloga traheida

Traheje, unutar provodnog sistema nisko lignificiranih područja vaskularnih biljaka, omogućavaju transport sirovog soka od korijena prema listovima, cvjetovima, plodovima. Manje u promjeru od sudova ksilema, traheide imaju veći omjer površina/volumen od potonjeg. Tokom transpiracije biljaka, snaga glavnog motora cirkulacije vode je niska ili je nula (posebno noću), što omogućuje traheidama da spriječe gravitacijski pad vode, koja se vraća zahvaljujući fenomenu kapilarne adhezije.^[2] Uloga strukturne potpore jasno je vidljiva kod crnogoričnog drveća, gdje su traheide mnogobrojne i daju ovom drveću dobru tvrdoću, čak i ako je mekše od stabala koja sadrže veći postotak provodnih sudova.

U šumama mehkog drveća, traheide se sastoje od ćelija koje su naslagane jedna na drugu. One međusobno komuniciraju jednostavnim ili skleriformnim perforacijama. Traheide međusobno komuniciraju prorezanim interpunkcijama.

Formiranje traheida

Traheide nastaju kaskadom koraka:

• vakuolacija,
• uspostavljanje sekundarnog zida koji ukrućuje ćeliju i na kraju
• ćelijska smrt i hidroliza zida.^[2]

Sistematski značaj traheida

Prisutnost traheida i provodnih sudova jedna je od glavnih karakteristika vaskularnih biljaka ili Traheobionta. Kod golosjemenjača, traheide čine preko 90% od mehkog drveta i jedan su od uzroka opadanja njihovog rasprostranjenja i diversifikacije (osim četinara koji su držali svoje evolutivnu dinamiku), u korist angiospermi. U tim se nesavršenim cijevima voda prenosi brzinom tek oko 0,5–2 cm/min, dok je u provodnim sudovima stabala cvjetnica cirkulacija brža: 7 cm/min u bukvi, 70 cm/min u hrastu i do 2,5 m/min u visokim tropskim penjačima.^[2]

Također pogledajte

• Ksilem
• Floem