Virchowova trijada

'Virchowova trijada ili Tijada Virchowa opisuje tri široke kategorije faktora za koje se smatra da doprinose trombozama.^[1]

• Hiperkoagulabilnost
• Hemodinamske promjene (staza, turbulencija)
• Endotelna povreda/disfunkcija

Virchowova trijada
Virchowova trijada
Diferencijalna dijagnoza	Tromboza

Ime je dobila po poznatom njemačkom ljekaru Rudolfu Virchowu (1821-1902). Međutim, Virchow nije predložio elemente koji čine Virchowovu trijadu. Niti je ikada predložio trijadu koja bi opisala patogenezu venske tromboze. U stvari, tek desetljećima nakon Virchowove smrti postignut je konsenzus koji je predložio da je tromboza posljedica promjena u protoku krvi, ozljede vaskularnog endotela ili promjena u konstituciji krvi. Ipak, moderno razumijevanje faktora koji dovode do embolije slično je opisu koji je dao Virchow. Virchowova trijada ostaje koristan koncept i za kliničare i za patologe u razumijevanju faktora koji doprinose trombozi.^[2]

Trijada

Trijada se sastoji od tri komponente:

Virchowova [3]	Moderna	Napomena
Pojave poremećenog krvotoka	Staza [4]	Prva kategorija, promjene u normalnom protoku krvi, odnosi se na nekoliko situacija. To uključuje venski zastoj, duge hirurške operacije, produženu nepokretnost (u dugoj vožnji avionom ili automobilom, vezani za krevet tokom hospitalizacije) i varikozne vene. Ekvivalencija Virchowove verzije i moderne verzije je sporna.[5]
Pojave povezane s iritacijom suda i njegove blizine	Povreda endotela ili povreda zida krvnih sudova	Druga kategorija, ozljede i/ili traume endotela, uključuje pirsing krvnih žila i oštećenja nastala zbog naprezanja smicanja ili hipertenzija. Ovom kategorijom vladaju površinski fenomeni i kontakt sa prokoagulantnim površinama, kao što su bakterije, komadići stranih materijala, biomaterijali implantata ili medicinski uređaji, membrane aktiviranih trombocita i membrane monocita u hroničnim upalama.
Fenomeni zgrušavanja krvi	Hiperkoagulabilnost	Posljednja kategorija, promjene u konstituciji krvi,[6] ima brojne moguće faktore rizika kao što su hiperviskoznost, mutacija faktora koagulacije V Leiden, mutacija faktora koagulacije II G2021A, nedostatak antitrombina III, nedostatak proteina C ili S, nefrotski sindrom, promjene nakon teške traume ili opekotine, rak, kasna trudnoća i porođaj, rasa, poodmaklo doba, pušenje cigareta, hormonska kontracepcija i gojaznost. Svi ovi faktori rizika mogu uzrokovati situaciju zvanu hiperkoagulabilnosti (previše lako zgrušavanje krvi).