Zvjezdana klasifikacija

Zvjezdana ili spektralna klasifikacija određuje tip zvijezde na osnovu njenog spektra elektromagnetnog zračenja.^[1]

Hertzsprung–Russellov dijagram

Spektralni tip

Smeđi patuljci

Bijeli patuljci

Crveni patuljci

Subpatuljci

Glavni niz
("patuljci")

Subdivovi

Divovi

Svijetli divovi

Superdivovi

Hiperdivovi

apsolutna
magni-
tuda
(M_V)

Spektar elektromagnetnog zračenja

Spektralne linije zvijezda se sastoje od apsorpcionih i emisijskih linija. Raspored zraka raznih dužina ovisi o temperaturi (u fotosferi), gravitaciji zvijezde kao i unutrašnjem pritisku koji u njoj vlada.

Harvardska klasifikacija [1]

U najširoj upotrebi se nalazi tzv. Harvardska klasifikacija. Uvedena je od Edward C. Pickeringa i Anny J. Cannon, dok su radili na opservatoriji u Harvardu. Zvjezdane klase glavnog niza označavaju se velikim slovima: O, B, A, F, G, K, M. Osim toga postoje još S i C koje predstavljaju sporedni niz. Neiskorištavanje cijele abecede ima historijsku pozadinu.

Rane (stare) zvijezde dobijaju oznaku O, B i A dok kasne (nove) imaju G, K, M. Podtipovi se označavaju dodatno s brojevima od 0 do 10: npr spektralna klasa G5 nalazi se između F0 i K0. Imaju dodaci e (emisijske spektralne linije), m (kod A klase visoko prisustvo metala) i p (posebne nekategorisane osobine).^{[2] [3]}

Morgan-Keemanova klasifikacija

Zvijezde istog spektralnog tipa dijele se dodatno na klase sjaja (eng. luminosity class). Oznake su rimski brojevi od I do VII. Što je veći broj to više opada sjaj.

Primjer:

Zvijezda ima spektralni tip O 9,5 V: glavni niz klase O podtip 9,5 s klasom sjaja V.

Glavni niz

Klasa	Temperatura K[3]	Osobine	Poznate [2]
O	28000-50000	Plave zvijezde s veoma visokom temperaturom, apsorcijske linije helija II	θ Ori
B	9900-28000	Plave zvijezde s visokom temperaturom, apsorcijske linije neutralnog helija I. Kod kasnijih podtipova raste prisustvo spektralnih linija vodika I.	β Ori
A	7400-9900	Bijele zvijezde, veoma jake apsorpcijske linije vodika I, koje kod kasnijih podtipova opadaju a rastu linije kalija i ioniziranog kalcija.	α CMa (Sirijus)
F	6000-7400	Bijele zvijezde, prisustvo spektralnih linija kalcija II raste, učestalost vodika I pada. Približavanje G klasi dovodi do porasta ugljikovodičnih radikala	α CMi (Prokyon)
G	4900-6000	Žute zvijezde, spektralne linije kalcija II preovladavaju, prisustvo željeza i drugih metala	Sunce
K	3500-4900	Narandžaste zvijezde, spektralne linije neutralnih elemenata. Prisustvo titanij-oksida	α Boo (Arktur)
M	2000-3500	Veoma hladne, crvene zvijezde. Jače prisustvo spektralnih linija titanij-oksida i drugih metala	α Ori

Sporedni niz

Klasa	Temperatura K[3]	Osobine	Poznate
S	2000-3500	Slične M klasi, spektralne linije cirkonij-oksida i molekula rijetkih elemenata
C	1900-3500	Spektralne linije ugljiko-nitrogena, ugljik-monoksida i ugljika (karbona). U ovu klasu spadaju ugljične zvijezde.

Posebni nizovi

DAV klasa

Radi se o bijelim patuljcima, koji imaju sloj koji se sastoji isključivo od vodika. Nazivaju se i ZZ Ceti zvijezde, promjena sjaja iznosi nekoliko minuta. Temperatura iznosi 10000-15000 K.^[4]