Беларусь

Беларусь (Белорус: Беларусь, «Сагаан Ород»; ород: Белоруссия), албан ёһоор Бүгэдэ Найрамдаха Беларусь Улас (Белорус: Рэспубліка Беларусь, ород: Республика Беларусь) — Зүүн Европодо оршохо далайда гаралгагүй улас юм. Хойто болон зүүн талаараа Оросой холбоото улас, урда талаараа Украина, баруун талаараа Польшо, баруун хойто талаараа Литва, Латви уласуудтай хиллэнэ. Ниислэл Минск; бусад томохон хотонуудые дуридабал, Брэст, Гродна, Гомель, Могилёв, Вицебск. Тус уласай газар нютагай 40 хуби ой модоор хушагдаһан^[5] болон хүдөө ажахы, ажаүйлэдбэриин һалбаринууд үндэр хүгжэһэн.

Бүгэдэ Найрамдаха Беларусь Улас Рэспубліка Беларусь Республика Беларусь
Түрын туг Түрын һүлдэ
Түрын дуулалай нэрэ: Белорус: Дзяржаўны гімн Рэспублікі Беларусь «Бүгэдэ Найрамдаха Беларусь Уласай дуулал»
Беларусь һуури байра
Ниислэл		Минск
Албан хэлэн		Белорус, ород
Арад түмэн		83,7 % — белорус 8.3 % — ород 3.1 % — поляк 5,9 % — бусад[1]
Түрэ засаг		Бүгэдэ найрамдаха улас
-	Юрэнхылэгшэ	Александр Лукашенко
-	Юрэнхы сайд	Михаил Мясникович
Дэбиcхэр газар
-	Бүхэлидөө	207 595 км2
ДНБ (ХАШТ)		2010 оной тоосоо
-	Бүгэдэ	$131.201 тэрбум[2]
-	Нэгэ хүндэ	$13,909[2]
ДНБ (Нэрлэһэн)		2010 оной тоосоо
-	Бүгэдэ	$54.713 тэрбум[2]
-	Нэгэ хүндэ	$5,800[2]
ОТББЭ (2005)		27.9[3] (бага)
ХХИ (2010)		0.732[4] (һайн) (61)
Мүнгэн тэмдэгтэ		Беларусиин рубль (BYR)
Сагай бүһэ		Зүүн Европын саг (НЗНЦ+2)
Интернет домэйн		.бел .by
Телефоной код		+375

XX зууниие хүрэтэр белорусууд өөрһэдын үндэһэнэй үзэл һанаае түлэбшүүлхэ боломжоор бага байһан болоод энэ оршон үеын Беларусь уласай нютаг дэбисхэр Полацкын гүнлиг, Литвагай гүнтэ улас, Речь Посполита зэргэ уласуудай мэдэлдэ хэдэн зуунай турша байһантай холбоотой. 1918-19 ондо богони наһатай Бүгэдэ Найрамдаха Беларусь Арад Улас бии боложо, тун удалгүй Зүблэлтэ Холбооной бүрилдэхүүндэ Зүблэлтэ Социалис Бүгэдэ Найрамдаха Белорус Улас нэрэтэйгээр нэгдэн оробо.

Тус уласай мүнөөнэй хилэ 1939 ондо бүрилдэн тогтоһон болон тэрэ үедэ Польшо-Зүблэлтын дайнаар нэгэ хэһэг газар нютагые Польшоһоо һалган абажа, ЗСБН Белорус Уласта нэгэдхэһэн ажа. Дэлхэйн хоёрдугаар дайнай үедэ Беларусиин нютаг дэбисхэр Нацис Германида эзэлэгдэжэ, хүн зонойнгоо гурбанай нэгые, эдэй засагай нөөсынгөө хахадһаа үлүүе алдаа һэн^[6]. Беларусиин парламент өөрын тусгаар байдалаа 1990 оной 7 һарын 27-нда зарлаһан болон СССР задарһанаар 1991 оной 8 һарын 25-нда тусгаар тогтониһон хүлеэн зүбшөөрэгдөө. 1994 онһоо тус уласай юрэнхылэгшээр Александр Лукашенко ажаллажа байна. Россиин талые баримталһан тэрэниие баруунайхи дарангылагша гэжэ шүүмжэлдэг. 1996 онһоо хойшо Беларусь улас ОХУ-тай Ород Беларусиин Холбоо гэһэн нэгэдэмэл улас бии болгохо хэлэлсээр хэжэ байгаа.

Беларусиин 9.85 сая хүн зоной ехэнхи ниислэл Минск болон тэрэниие тойроһон можын түбүүдтэ түблэрһэн байдаг^[7]. Хүн зоной 80 % шахуу Беларусь үндэһэтэн болоод ород, польшо, украин үндэһэтэнэй үсөөнхи бүлгэмүүд ажаһууна. 1995 ондо ябагдаһан бүхы арад түмэнэй һанал асуулгын үрэ дүндэ тус улс беларусь, ород гэһэн 2 албан ёһоной хэлэтэй болоһон юм.

Засаг захиргаанай хубаари

№ зурагта	Можо	Шууданай индекс	Байгуулгын огноо	Талмай км² (1.01.2012)	Хүн зон (1.01.2013)	Засаг захиргаанай түб	Туг	Газарай зураг
2	Брестын можо	224000	189007034 декабря 1939	032 786,44	01 390 364	Брест		Административное деление Республики Беларусь (при нажатии на изображённую можо осуществляется переход на соответствующую статью)
7	Витебскын можо	210000	184612281938 оной 1 һарын 15	040 050,32	01 208 018	Витебск
3	Гомелиин можо	246000	181912141938 оной 1 һарын 15	040 369,51	01 427 638	Гомель
4	Гроднын можо	230000	195901031944 оной 9 һарын 20	00 25 126,98	00 1 058 415	Гродно
6	Минскын можо	220000	183606151938 оной 1 һарын 15	039 894,75	01 401 861	Минск
5	Могилёвой можо	212000	191202141938 оной 1 һарын 15	029 068,63	01 076 485	Могилёв